Huseyni
Müdavim
Risalelerde ve Kur’an’daki tevafuklarla ilgili bir takım tespitler yer almaktadır. Ancak bir kısım insanlar bu tevafukların uydurma olduğunu söylüyorlar. Aşağıda yer alan bu itiraz ve iddiaları cevaplar mısınız?
İtiraz edilen kısım:
“Kırk muhtelif tabakata ve ayrı ayrı insanlara, kırk vecihle Kur'an-ı Hakîm i’cazını gösterir veya i’câzının vücudunu ihsas eder. Kimseyi mahrum bırakmaz. Hattâ yalnız gözü bulunan kulaksız, kalbsiz, ilimsiz tabakasına karşı da, Kur'an’ın bir nevi alamet-i i’câzı vardır. Şöyle ki:
“Hâfız Osman hattiyle ve basmasiyle olan Kur'an-ı Mu’ciz-ül-Beyan’ın yazılan kelimeleri birbirine bakıyor. Meselâ: Sure-i Kehf’de: "ve sâminuhum kelbuhum" kelimesi, altında yapraklar delinse: Sure-i Fâtır’daki "kıtmîr" kelimesi, az bir inhirafla görünecek ve o kelbin ismi de anlaşılacak.”
Yapılan itiraz:
"Sekizincileri köpekleridir" anlamına gelen "ve sâminuhum kelbuhum" ibaresi, Kehf suresinin 22. ayetinde yer almaktadır. Ayetin meali şöyledir:
İtiraza cevap:
Ayetin –doğru-meali şöyledir: “İnsanların kimi: ‘Onlar, üç kişi idi, dördüncüleri de köpekleri idi.’ diyecekler. Bazıları da: ‘Beş kişi idiler, altıncıları da köpekleri idi.’ diyecekler. Bunların söyledikleri, gayba taş atmaktan/gayb hakkında tahmin yürütmekten ibarettir. Kimileri de: ‘Onlar yedi kişi olup sekizincileri de köpekleri idi.’ derler. De ki: ‘Onların sayısını tam tamına Rabbim bilir.’ Onlar hakkında bilgisi olan çok az kişi vardır. Öyleyse onlar hakkında, sathî tartışma dışında kimse ile münakaşa etme ve bu konuda ileri geri konuşanlardan da hiçbir bilgi isteme!”(Kefhf, 18/22 )
a. Ayette yer alan “Gayba taş atmak/tahmin yürütmek” vurgusu, ayetin tamamı için değil, sadece ilk iki görüş içindir. Bu sebepledir ki, alimlerin önemli bir kısmı, Ashab-ı kehfin üç veya beş kişi olduğunu ileri süren görüşlerin doğru olmadığında hemfikirdir. Bazı tefsir alimlerine göre, bunların üç kişi olduğunu söyleyenler Yahudi; beş kişi olduğunu söyleyenler ise Necran Hristiyanları’dır.(bk.Razî, İbn Kesir, Ebu’s-Suud, ilgili ayetin tefsiri).
b. "Onlar yedi kişi olup sekizincileri de köpekleri idi." diyenler ise, Müslüman olanlardan bazı kimselerdir. Kur’an’da “Gayba taş atmak/tahmin yürütmek” vurgusunun bu ifadeden önce gelmesi, bu görüşün “Gaybe taş atmak” olmadığına ve hak olduğuna bir işarettir(Razî, İbn Kesir, Ebu’s-Suud, a.g.y).
c. "Onlar hakkında bilgisi olan çok az kişi vardır.” mealindeki ayetin ifadesi de açıkça bu sayıyı bilenlerin olduğunu göstermektedir. Nitekim, İbn Abbas “Bunu bilen az kişilerden biri de benim.” demiştir. Hz. Ali (ra)’de Onların yedi kişi olduğunu isimlerini vererek belirtmiştir.(Taberî, İbn Kesir, Razî, Ebu’s-Suud, a.g.y)
“Kırk muhtelif tabakata ve ayrı ayrı insanlara, kırk vecihle Kur'an-ı Hakîm i’cazını gösterir veya i’câzının vücudunu ihsas eder. Kimseyi mahrum bırakmaz. Hattâ yalnız gözü bulunan kulaksız, kalbsiz, ilimsiz tabakasına karşı da, Kur'an’ın bir nevi alamet-i i’câzı vardır. Şöyle ki:
“Hâfız Osman hattiyle ve basmasiyle olan Kur'an-ı Mu’ciz-ül-Beyan’ın yazılan kelimeleri birbirine bakıyor. Meselâ: Sure-i Kehf’de: "ve sâminuhum kelbuhum" kelimesi, altında yapraklar delinse: Sure-i Fâtır’daki "kıtmîr" kelimesi, az bir inhirafla görünecek ve o kelbin ismi de anlaşılacak.”
Yapılan itiraz:
"Sekizincileri köpekleridir" anlamına gelen "ve sâminuhum kelbuhum" ibaresi, Kehf suresinin 22. ayetinde yer almaktadır. Ayetin meali şöyledir:
"Gayba taş atar gibi: 'Onlar üç (kişidir), dördüncüleri köpekleridir' diyecekler. 'Beştir, altıncıları köpekleridir' diyecekler. '(Hayır), yedidir, sekizincileri köpekleridir' diyecekler. De ki: 'Onların sayısını Rabbim daha iyi bilir.' Onları bilen azdır. Onun için onlar hakkında, bu bildirilenler dışında münakaşaya girme ve onlar hakkında hiç kimseye de bir şey sorma!"
İtiraza cevap:
Ayetin –doğru-meali şöyledir: “İnsanların kimi: ‘Onlar, üç kişi idi, dördüncüleri de köpekleri idi.’ diyecekler. Bazıları da: ‘Beş kişi idiler, altıncıları da köpekleri idi.’ diyecekler. Bunların söyledikleri, gayba taş atmaktan/gayb hakkında tahmin yürütmekten ibarettir. Kimileri de: ‘Onlar yedi kişi olup sekizincileri de köpekleri idi.’ derler. De ki: ‘Onların sayısını tam tamına Rabbim bilir.’ Onlar hakkında bilgisi olan çok az kişi vardır. Öyleyse onlar hakkında, sathî tartışma dışında kimse ile münakaşa etme ve bu konuda ileri geri konuşanlardan da hiçbir bilgi isteme!”(Kefhf, 18/22 )
a. Ayette yer alan “Gayba taş atmak/tahmin yürütmek” vurgusu, ayetin tamamı için değil, sadece ilk iki görüş içindir. Bu sebepledir ki, alimlerin önemli bir kısmı, Ashab-ı kehfin üç veya beş kişi olduğunu ileri süren görüşlerin doğru olmadığında hemfikirdir. Bazı tefsir alimlerine göre, bunların üç kişi olduğunu söyleyenler Yahudi; beş kişi olduğunu söyleyenler ise Necran Hristiyanları’dır.(bk.Razî, İbn Kesir, Ebu’s-Suud, ilgili ayetin tefsiri).
b. "Onlar yedi kişi olup sekizincileri de köpekleri idi." diyenler ise, Müslüman olanlardan bazı kimselerdir. Kur’an’da “Gayba taş atmak/tahmin yürütmek” vurgusunun bu ifadeden önce gelmesi, bu görüşün “Gaybe taş atmak” olmadığına ve hak olduğuna bir işarettir(Razî, İbn Kesir, Ebu’s-Suud, a.g.y).
c. "Onlar hakkında bilgisi olan çok az kişi vardır.” mealindeki ayetin ifadesi de açıkça bu sayıyı bilenlerin olduğunu göstermektedir. Nitekim, İbn Abbas “Bunu bilen az kişilerden biri de benim.” demiştir. Hz. Ali (ra)’de Onların yedi kişi olduğunu isimlerini vererek belirtmiştir.(Taberî, İbn Kesir, Razî, Ebu’s-Suud, a.g.y)