faris
Well-known member
Aciklamali ve Arapca Metinli Hadisi Şerifler
Hadisi Şerif :
Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kıyamet günü, mü'minin mizanında güzel ahlaktan daha ağır basan bir şey yoktur. Allah Teala hazretleri, çirkin düşük söz (ve davranış) sahiplerini buğzeder." (Tirmizi'nin bir rivayetinde şöyle denmiştir: "Güzel ahlak sahibi, ahlakı sayesinde, namaz ve oruç sahibinin derecesine ulaşır.")
Ravi : Hz. Ebu'd Derda
Kaynak :Tirmizi, Birr 62, (2003, 2004), Ebu Davud, Edeb 8, (4799)
ﻭﻋﻦ ﺃﺑﻰ اﻟﺪﺭﺩاء ﺭَﺿِﻰَ اﻟﻠّﻪُ ﻋَﻨْﻪُ ﻗﺎﻝ: ]ﻗﺎﻝَ ﺭﺳﻮﻝُ اﻟﻠّﻪِ # ﻣَﺎ ﻣِﻦْ ﺷﺊ ﺃﺛْﻘَﻞُ ﻓﻲ ﻣِﻴﺰَاﻥِ اﻟﻤُﺆﻣِﻦِ ﻳَﻮْﻡَ اﻟْﻘِﻴَﺎﻣَﺔِ ﻣِﻦْ ﺧُﻠُﻖٍ ﺣَﺴَﻦٍ، ﻭَﺇﻥَّ اﻟﻠّﻪَ ﺗَﻌﺎﻟﻰ ﻟﻴُﺒْﻐِﺾُ اﻟﻔَﺎﺣِﺶَ اﻟْﺒَﺬِﺉَ[. ﺃﺧﺮﺟﻬﻤﺎ ﺃﺑﻮ ﺩاﻭﺩ ﻭاﻟﺘﺮﻣﺬﻯ.ﻭﻓﻲ ﺭﻭاﻳﺔ اﻟﺘﺮﻣﺬﻯ: ]ﻭَﺇﻥَّ ﺻَﺎﺣِﺐَ ﺣُﺴْﻦِ اﻟﺨُﻠُﻖِ ﻟَﻴَﺒْﻠُﻎَ ﺑِﻪِ ﺩَﺭَﺟَﺔَ ﺻَﺎﺣﺐِ اﻟﺼَّﻮْﻡِ ﻭَاﻟﺼََّﺔِ[.»اﻟْﺒَﺬَاءَﺓ« اﻟﻔﺤﺶ ﻓﻲ اﻟﻨﻄﻖ .
Açıklama :
1- Bu iki hadis de güzel ahlâkın dindeki ehemmiyetini belirtmektedir. Mü'minin en kıymetli varlığı olan iman, kemâlini ancak güzel ahlâkla bulabilmektedir. Öyle ise ebedî kurtuluşun yegâne vesilesi olan imanda daha yüksek bir mertebe elde etmek, mükemmele yaklaşmak isteyen, ahlâkını güzelleştirmek için gayret gösterecektir.
2- Bu iki hadis gösteriyor ki, din insanlarla olan münâsebetlerimize ehemmiyet vermektedir. İman esaslarını dilimizle ikrar etmemiz, gerçek bir mü'min olmak için yeterli olmuyor. İmanın, insanlara karşı iyi olmak şeklinde tezâhür eden güzel ahlâklılıkla takviyesi şarttır.
3- İyi davranma hususunda en çok en yakınımıza karşı hassas olacağız: Ailemize. Çünkü hem onların hukuku üzerimizde fazladır, hem de devamlı onlarla karşılaşmaktayız. Her an karşılaştığımız insanlara güler yüz, sabır, müsamaha, tatlı söz gibi iyi davranışlarda bulunmaya dikkat eder, kendimizi iradî olarak buna zorlarsak, bu bir alışkanlık ve meleke hâline gelir. Böylece diğer insanlara da aynı davranışı devam ettirebiliriz. Her an karşılaştığı ailesine karşı kötü davranmayı alışkanlık haline getiren kimsenin davranışları kötülük üzerine otomatlaşmış demektir. Böyle birinin çeşitli durumlarda başkalarına karşı, kendiliğinden hasıl olacak tabii ve otomat reaksiyonu kötülüktür, irâdî olarak iyi davransa bile bu samimi ve tabiî olmaz ve her zaman olamaz. Ailenin bir terbiye yuvası olduğu, en iyi terbiyenin huzurlu, karşılıklı sevgi ve saygının hakim olduğu bir ortamda verildiği, iyi muamele gören kimselerin hayatta başkalarına iyi davranacağı gibi hususlar gözönüne alındıkça, aileye karşı iyi olmanın ehemmiyeti daha çok anlaşılır. Şu halde, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın: "En hayırlınız âilesine hayırlı olandır" sözü, fıtrî bir hakikatı dile getirmiş olmaktadır.
4- Kezâ kıyamet günü, mizanda güzel ahlâkın "en ağır amel"i teşkil etmesi de tabii bir durumu, mühim bir hakikatı ifade etmektedir. Çünkü güzel ahlâk mü'minin imanını tamamlar, mükemmelleştirir. Kemâl mertebesindeki iman, kişinin her ameline müessir olur ve yönlendirir. Böyle bir kimse, her işini Allah rızası için ve sünnete uygun olarak yapmaya gayret eder. Ameller niyetlere göre değer kazanacağına göre hayırlı bir işin "insaniyet adına" veya "vicdanın emri" olarak yapılması ile, "Allah'ın rızası" için yapılması arasında Mizan'da büyük fark olacaktır. Bu üç muharrikle hareket eden kimselerin mü'min olmaları halinde üçünün ameli de şüphesiz mizan-ı haşr'e girecektir, ama "Allah rızası" için yapılanın ağırlığı çokça fark edecektir. Amellerimizin değerlendirilmesinde mûteber olacak İlâhî ölçüyü şu âyet belirtmektedir:
ﺇﻥَّ اﻟَّﺬِﻯﻥَ ﻛَﻔَﺮُﻭا ﻭَﻣَﺎﺗُﻮا ﻭَﻫُﻢْ ﻛُﻔَّﺎﺭٌ ﻓَﻠَﻦْ ﻳُﻘْﺒَﻞَ ﻣِﻦْ اَﺣَﺪِﻫِﻢْ ﻣِﻞْءُ ا‘ﺭْﺽِ ﺫَﻫَﺒﺎً ﻭَﻟَﻮِ اﻓْﺘَﺪَﻯ ﺑِﻪِ
"Doğrusu inkâr edip, inkârcı olarak ölenlerin hiçbirinden, yeryüzünü dolduracak kadar altın fiyde vermiş olsa bile, bu kabul edilmeyecektir" (Âl-i İmrân 91).
Hadisi Şerif :
Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kıyamet günü, mü'minin mizanında güzel ahlaktan daha ağır basan bir şey yoktur. Allah Teala hazretleri, çirkin düşük söz (ve davranış) sahiplerini buğzeder." (Tirmizi'nin bir rivayetinde şöyle denmiştir: "Güzel ahlak sahibi, ahlakı sayesinde, namaz ve oruç sahibinin derecesine ulaşır.")
Ravi : Hz. Ebu'd Derda
Kaynak :Tirmizi, Birr 62, (2003, 2004), Ebu Davud, Edeb 8, (4799)
ﻭﻋﻦ ﺃﺑﻰ اﻟﺪﺭﺩاء ﺭَﺿِﻰَ اﻟﻠّﻪُ ﻋَﻨْﻪُ ﻗﺎﻝ: ]ﻗﺎﻝَ ﺭﺳﻮﻝُ اﻟﻠّﻪِ # ﻣَﺎ ﻣِﻦْ ﺷﺊ ﺃﺛْﻘَﻞُ ﻓﻲ ﻣِﻴﺰَاﻥِ اﻟﻤُﺆﻣِﻦِ ﻳَﻮْﻡَ اﻟْﻘِﻴَﺎﻣَﺔِ ﻣِﻦْ ﺧُﻠُﻖٍ ﺣَﺴَﻦٍ، ﻭَﺇﻥَّ اﻟﻠّﻪَ ﺗَﻌﺎﻟﻰ ﻟﻴُﺒْﻐِﺾُ اﻟﻔَﺎﺣِﺶَ اﻟْﺒَﺬِﺉَ[. ﺃﺧﺮﺟﻬﻤﺎ ﺃﺑﻮ ﺩاﻭﺩ ﻭاﻟﺘﺮﻣﺬﻯ.ﻭﻓﻲ ﺭﻭاﻳﺔ اﻟﺘﺮﻣﺬﻯ: ]ﻭَﺇﻥَّ ﺻَﺎﺣِﺐَ ﺣُﺴْﻦِ اﻟﺨُﻠُﻖِ ﻟَﻴَﺒْﻠُﻎَ ﺑِﻪِ ﺩَﺭَﺟَﺔَ ﺻَﺎﺣﺐِ اﻟﺼَّﻮْﻡِ ﻭَاﻟﺼََّﺔِ[.»اﻟْﺒَﺬَاءَﺓ« اﻟﻔﺤﺶ ﻓﻲ اﻟﻨﻄﻖ .
Açıklama :
1- Bu iki hadis de güzel ahlâkın dindeki ehemmiyetini belirtmektedir. Mü'minin en kıymetli varlığı olan iman, kemâlini ancak güzel ahlâkla bulabilmektedir. Öyle ise ebedî kurtuluşun yegâne vesilesi olan imanda daha yüksek bir mertebe elde etmek, mükemmele yaklaşmak isteyen, ahlâkını güzelleştirmek için gayret gösterecektir.
2- Bu iki hadis gösteriyor ki, din insanlarla olan münâsebetlerimize ehemmiyet vermektedir. İman esaslarını dilimizle ikrar etmemiz, gerçek bir mü'min olmak için yeterli olmuyor. İmanın, insanlara karşı iyi olmak şeklinde tezâhür eden güzel ahlâklılıkla takviyesi şarttır.
3- İyi davranma hususunda en çok en yakınımıza karşı hassas olacağız: Ailemize. Çünkü hem onların hukuku üzerimizde fazladır, hem de devamlı onlarla karşılaşmaktayız. Her an karşılaştığımız insanlara güler yüz, sabır, müsamaha, tatlı söz gibi iyi davranışlarda bulunmaya dikkat eder, kendimizi iradî olarak buna zorlarsak, bu bir alışkanlık ve meleke hâline gelir. Böylece diğer insanlara da aynı davranışı devam ettirebiliriz. Her an karşılaştığı ailesine karşı kötü davranmayı alışkanlık haline getiren kimsenin davranışları kötülük üzerine otomatlaşmış demektir. Böyle birinin çeşitli durumlarda başkalarına karşı, kendiliğinden hasıl olacak tabii ve otomat reaksiyonu kötülüktür, irâdî olarak iyi davransa bile bu samimi ve tabiî olmaz ve her zaman olamaz. Ailenin bir terbiye yuvası olduğu, en iyi terbiyenin huzurlu, karşılıklı sevgi ve saygının hakim olduğu bir ortamda verildiği, iyi muamele gören kimselerin hayatta başkalarına iyi davranacağı gibi hususlar gözönüne alındıkça, aileye karşı iyi olmanın ehemmiyeti daha çok anlaşılır. Şu halde, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın: "En hayırlınız âilesine hayırlı olandır" sözü, fıtrî bir hakikatı dile getirmiş olmaktadır.
4- Kezâ kıyamet günü, mizanda güzel ahlâkın "en ağır amel"i teşkil etmesi de tabii bir durumu, mühim bir hakikatı ifade etmektedir. Çünkü güzel ahlâk mü'minin imanını tamamlar, mükemmelleştirir. Kemâl mertebesindeki iman, kişinin her ameline müessir olur ve yönlendirir. Böyle bir kimse, her işini Allah rızası için ve sünnete uygun olarak yapmaya gayret eder. Ameller niyetlere göre değer kazanacağına göre hayırlı bir işin "insaniyet adına" veya "vicdanın emri" olarak yapılması ile, "Allah'ın rızası" için yapılması arasında Mizan'da büyük fark olacaktır. Bu üç muharrikle hareket eden kimselerin mü'min olmaları halinde üçünün ameli de şüphesiz mizan-ı haşr'e girecektir, ama "Allah rızası" için yapılanın ağırlığı çokça fark edecektir. Amellerimizin değerlendirilmesinde mûteber olacak İlâhî ölçüyü şu âyet belirtmektedir:
ﺇﻥَّ اﻟَّﺬِﻯﻥَ ﻛَﻔَﺮُﻭا ﻭَﻣَﺎﺗُﻮا ﻭَﻫُﻢْ ﻛُﻔَّﺎﺭٌ ﻓَﻠَﻦْ ﻳُﻘْﺒَﻞَ ﻣِﻦْ اَﺣَﺪِﻫِﻢْ ﻣِﻞْءُ ا‘ﺭْﺽِ ﺫَﻫَﺒﺎً ﻭَﻟَﻮِ اﻓْﺘَﺪَﻯ ﺑِﻪِ
"Doğrusu inkâr edip, inkârcı olarak ölenlerin hiçbirinden, yeryüzünü dolduracak kadar altın fiyde vermiş olsa bile, bu kabul edilmeyecektir" (Âl-i İmrân 91).
