T
Tevhid_Nur
Misafir
HALÎFENİN SEÇİMİ NASILDIR?
İslam fukahâsı, halîfenin seçilmesi işini farz-ı kifâye bir emir olarak tesbît etmişlerdir. Bu farz-ı kifâyeyi icrâ edecek,yani halifeyi Seçecek hey’ete ise “ehl-i hall ü akd’’ denir. Bu hey’et hem halîfeyi secer,hem şûrâ meclisinde vazîfe yapacak meb’ûsları seçebilir.
“Müslim, hür, mükellef, mürevvet sâhibi,inaçları sağlam’’ kimseler arasından tercih edilen ehl-i hall ü akd mensuplarının şu üç şartı taşımaları gerek.
“1- Adalet (büyük günahları işlememek,küçük günahlara devam etmemek).
“2- İlim (halîfede arananşer’î şartları bilmeye yetecek kadar dinî ilim sâhibi olmak).
“3- Re’y ü hikmet (halîfe adaylarından hangisinin devlet işlerini idâreye muktedir oldugunu anlayabilecek kadar ferâsetli ve tecrübeli olmak)’’
Şu şartları taşıyan bir Müslüman kadın da “seçmen’’ olabilir; ama gerek hılâfete ve gerekse meclise seçilemez.
Seçim şekli
İslam devletinde halîfenin seçimi de iki tarzda olur:
“1- Seçme şartlarını taşıyan ulemâ ve i’tibarlı Müslümanlardan müteşekkil ehl-i hall ü akd kendi tesbît edecekleri hâlife adayını bizzat kendileri seçer. Herhangi bir şahıs kendi kendisini hılâfete aday gösteremez, gösterse reddedilir.
“2- Eski hâlifenin aday gösterilmesiyle nolur.Ancak, bu adayın yine ehl-i hall ü akd tarafından tasdîk edilmesi gerekir.”
Kaynak:Tahşiye yayınları;Münâzarat risâlesi ve şerhi
HALÎFENİN AZLİ NASILDIR ?
Bir hâlife şu iki sebeple vazîfesinden azledilebilir:
“1- İnancında bozukluk meydana gelmesi veyâ şâhitli isbatlı bir kebâiri işlemesi veyâ sagâirde ısrâr etmesi.
“2- Devlet işlerini göremeyecek kadar aklî ve bedenî sakatlığa mâruz kalması”
Bunlar olmadığı müddetçe bütün Müslümanların halîfeye itaati ve yardım etmesi farzdır.
İslâm’da devlet sistemi esasta şûrâya dayandığı için, halîfenin, din ve dünyâ işlerinde doğru icraat yapmasına yardımcı olmak üzere bir meclis bulunur. Halîfeyi seçme işinde re’ylerine müracaat edilen “ehl-i hall ü akd”, yâni ulemâ ve Müslümanların eşrâfından teşekkül etmiş bir istişâre meclisi vardır.Kitap ve sünnete dayanan, kebâiri terk eden, sağâire devam etmeyenlerden müteşekkil olan bu meşveret meclisinde ağırlık din ulemâsında olur, Devletin din ve dünyâ ile ilgili bütün mes’eleleribu şûrâ-yı Şer’îyeye danışılır, icraâtların kesinlikle Kitap ve Sünnete ve dünyevî tedbîrlere uygun olmasına bakılır. İcrâ salahiyeti ise halîfeye ve devlet işlerindeki yardımcılarına âittir.
Kaynak:Tahşiye yayınları;Münâzarat risâlesi ve şerhi
İslam fukahâsı, halîfenin seçilmesi işini farz-ı kifâye bir emir olarak tesbît etmişlerdir. Bu farz-ı kifâyeyi icrâ edecek,yani halifeyi Seçecek hey’ete ise “ehl-i hall ü akd’’ denir. Bu hey’et hem halîfeyi secer,hem şûrâ meclisinde vazîfe yapacak meb’ûsları seçebilir.
“Müslim, hür, mükellef, mürevvet sâhibi,inaçları sağlam’’ kimseler arasından tercih edilen ehl-i hall ü akd mensuplarının şu üç şartı taşımaları gerek.
“1- Adalet (büyük günahları işlememek,küçük günahlara devam etmemek).
“2- İlim (halîfede arananşer’î şartları bilmeye yetecek kadar dinî ilim sâhibi olmak).
“3- Re’y ü hikmet (halîfe adaylarından hangisinin devlet işlerini idâreye muktedir oldugunu anlayabilecek kadar ferâsetli ve tecrübeli olmak)’’
Şu şartları taşıyan bir Müslüman kadın da “seçmen’’ olabilir; ama gerek hılâfete ve gerekse meclise seçilemez.
Seçim şekli
İslam devletinde halîfenin seçimi de iki tarzda olur:
“1- Seçme şartlarını taşıyan ulemâ ve i’tibarlı Müslümanlardan müteşekkil ehl-i hall ü akd kendi tesbît edecekleri hâlife adayını bizzat kendileri seçer. Herhangi bir şahıs kendi kendisini hılâfete aday gösteremez, gösterse reddedilir.
“2- Eski hâlifenin aday gösterilmesiyle nolur.Ancak, bu adayın yine ehl-i hall ü akd tarafından tasdîk edilmesi gerekir.”
Kaynak:Tahşiye yayınları;Münâzarat risâlesi ve şerhi
HALÎFENİN AZLİ NASILDIR ?
Bir hâlife şu iki sebeple vazîfesinden azledilebilir:
“1- İnancında bozukluk meydana gelmesi veyâ şâhitli isbatlı bir kebâiri işlemesi veyâ sagâirde ısrâr etmesi.
“2- Devlet işlerini göremeyecek kadar aklî ve bedenî sakatlığa mâruz kalması”
Bunlar olmadığı müddetçe bütün Müslümanların halîfeye itaati ve yardım etmesi farzdır.
İslâm’da devlet sistemi esasta şûrâya dayandığı için, halîfenin, din ve dünyâ işlerinde doğru icraat yapmasına yardımcı olmak üzere bir meclis bulunur. Halîfeyi seçme işinde re’ylerine müracaat edilen “ehl-i hall ü akd”, yâni ulemâ ve Müslümanların eşrâfından teşekkül etmiş bir istişâre meclisi vardır.Kitap ve sünnete dayanan, kebâiri terk eden, sağâire devam etmeyenlerden müteşekkil olan bu meşveret meclisinde ağırlık din ulemâsında olur, Devletin din ve dünyâ ile ilgili bütün mes’eleleribu şûrâ-yı Şer’îyeye danışılır, icraâtların kesinlikle Kitap ve Sünnete ve dünyevî tedbîrlere uygun olmasına bakılır. İcrâ salahiyeti ise halîfeye ve devlet işlerindeki yardımcılarına âittir.
Kaynak:Tahşiye yayınları;Münâzarat risâlesi ve şerhi