Islâm devletinin Medine'de kurulmasından sonra Müslümanlarla Rumlar arasında yapılan ilk savas. Mûte, Sam bölgesine giren Belka yakınlarında bir yerin adıdır. Hz. Peygamber, Ashabtan Hâris b. Umeyr (r.a)'i Busra (Havran) Emiri Surahbil b. Amr el-Gassânî'ye Islâm'a davet mektubunu sunmak üzere yollamıs, ama bu sahabi Gassanile tarafindan sehid edilmisti. Halbuki; "elçiye zeval yoktur" anlayışı geregince düsman ülkeler bile birbirlerinin elçilerine dokunmazlardi. Hz. Peygamber, ashabina çok düskündü, onlardan birinin basina bir sıkıntıi geldi mi ondan çok rahatsiz olurdu. Bu sebeple ashabindan birinin küstahça öldürülüsüne seyirci kalamazdı. Hemen 3000 kisilik bir ordu hazırladı. Ordunun kumandani Zeyd b: Hârise idi. Sayet bu zât sehid düserse yerine Cafer b. Ebi Talib, o da sehid düserse Abdullah b. Revâha geçecekti. Düsman önce Islâm'a davet edilecekti, kabul etmez ve cizyeye de razı olmazsa Islâm elçisini öldüren bu cânilerle savasilacakti. Peygamberimiz (s.a.s) orduyu Seniyyetü'l-Veda'ya kadar yürüyüp ugurladı.
Halid b. Velid gibi yüksek askerî bir deha ve üstün strateji bilgisine sahip bir kimse de bu savasa bir nefer olarak katılmıştır. H.8/M.629 yılında Islâm ordusu Medine'den çıkıp Mûte'ye ulastığında karşılarında Bizans'in desteginde Hristiyan Araplardan olusan 100.000 kisilik bir ordu bulmuslardi. Islâm ordusunun kumandanlari meseleyi tartıştılar; geri dönmek, Hz. Peygamber'e haberci yollamak hususlarını görüstüler. Ancak savas görüsü agır basmis ve iki ordu karşılaşmıştı. Zeyd. b. Hârise (r.a) sehit düsünce, sancagi, Cafer aldi Ca'fer'in sag eli kesildi; bu sefer sancagi sol eliyle tuttu. Sol eli de kesilince sancagi yine birakmadi; kesik iki elinin kalan kısımlarıyla sıkıştırarak gögsü arasında tuttu. Nihayet o da sehid düstü. Bundan sonra sevgili Peygamberimizin emrine uyularak sancagi, Sahabenin sâirlerinden Abdullah b. Revâha aldi; o da siirler söyleyerek harbetti ve sehâdet serbetini içti. Iste bu sırada askerde genel bir çöküntü dogmak üzereydi ki, askerin hemen hepsinin istegi üzerine Hâlid b. Velid kumandayi ve sancagi eline aldi. O gün aksama kadar savas yapıldıktan sonra Halid, ertesi sabaha kadar sag kanatta bulunan müslüman askerleri sol kanada, sol kanattakileri sag kanada, arkadakileri öne ve öndekileri arkaya alarak yerlerinde degisiklik yaptı. Böylece düsmana yeni destek kuvvetleri geliyormus izlenimini vermek istiyordu. Bir yandan da Islâm ordusunu kesin hezimete ugramaktan ve bütünüyle kılıçtan geçirilmekten korumak için yavas yavas geriye çekiliyordu. Hatta ric'atten evvelki bir hücumunda Hâlid, düsmana bir hayli kayip verdirmis ve bol ganimet de elde etmisti. Iste bu sekilde Islâm ordusunu Medine'ye sag-saglim geri getirdi. Peygamber Efendimiz bu savasi Medine'de, oldugu gibi görmüs ve her safhasini minberden müslümanlara anlatmisti. Sira ile kumandanlarin sehadetini anlattiktan sonra sira Hâlid'e gelince "En sonunda sancagi Allah'in kılışlarından bir kılıç aldi " buyurmus ve bundan sonra Halid b. Velid'e "Seyfullah" lakabi verilmisti. Hâlid b. Velid diyor ki: "Mûte Savasinda elimde dokuz kiliç parçalandı." Bu ifadeden Mûte Savasinin ne kadar siddetli geçtigini anliyoruz.
Bu savasa katilmis bulunan Abdullah b. Ömer diyor ki: "Mute günü ben Ca'fer'i sehid edilmis olarak gördüm. Onun vücudunda süngü ve kılıç darbesiyle elli yara saydım. Bu elli yaradan hiç biri arkasında degildi. "Bundan Ca'fer b. Ebu Talib'in ne kadar korkusuzca ve sanki arkasina hiç dönmeden düsmanla savasmis oldugu anlasilmaktadir. Ca'fer sehit olduktan sonra "Ca'fer-i Tayyar: Uçan Ca'fer" diye anilmistir. Allah yolunda kesilen iki koluna karsilik Cenab-i hak ona iki kanat ihsan etmistir ki, bu; onun mânen yüce mertebelere eristirildigine isarettir denilmektedir. Hz. Peygamber (s.a.s), bütün ashabini ayirdetmeksizin çok severdi. Bu üç sehid kumandani ve Habesistan muhacirlerinden amcasinin oglu Ca'fer'i de çok severdi. Bir süre, sehitlerin ardindan agladi. Bu; sevgi, sefkat, merhametin eseri olan aglamakti, yoksa feryat degildi. Nitekim feryat tarzindaki aglama haberleri kendisine ulasinca böyle aglamaktan müslümanlari yasakladi. Peygamber Efendimiz sehitlerin ve bu arada amcasinin oglu Ca'fer'in ailesini de teselli etmisti.
Rabbim Ona rahmet etsin.
Bize şefaatçı eylesin.....
Halid b. Velid gibi yüksek askerî bir deha ve üstün strateji bilgisine sahip bir kimse de bu savasa bir nefer olarak katılmıştır. H.8/M.629 yılında Islâm ordusu Medine'den çıkıp Mûte'ye ulastığında karşılarında Bizans'in desteginde Hristiyan Araplardan olusan 100.000 kisilik bir ordu bulmuslardi. Islâm ordusunun kumandanlari meseleyi tartıştılar; geri dönmek, Hz. Peygamber'e haberci yollamak hususlarını görüstüler. Ancak savas görüsü agır basmis ve iki ordu karşılaşmıştı. Zeyd. b. Hârise (r.a) sehit düsünce, sancagi, Cafer aldi Ca'fer'in sag eli kesildi; bu sefer sancagi sol eliyle tuttu. Sol eli de kesilince sancagi yine birakmadi; kesik iki elinin kalan kısımlarıyla sıkıştırarak gögsü arasında tuttu. Nihayet o da sehid düstü. Bundan sonra sevgili Peygamberimizin emrine uyularak sancagi, Sahabenin sâirlerinden Abdullah b. Revâha aldi; o da siirler söyleyerek harbetti ve sehâdet serbetini içti. Iste bu sırada askerde genel bir çöküntü dogmak üzereydi ki, askerin hemen hepsinin istegi üzerine Hâlid b. Velid kumandayi ve sancagi eline aldi. O gün aksama kadar savas yapıldıktan sonra Halid, ertesi sabaha kadar sag kanatta bulunan müslüman askerleri sol kanada, sol kanattakileri sag kanada, arkadakileri öne ve öndekileri arkaya alarak yerlerinde degisiklik yaptı. Böylece düsmana yeni destek kuvvetleri geliyormus izlenimini vermek istiyordu. Bir yandan da Islâm ordusunu kesin hezimete ugramaktan ve bütünüyle kılıçtan geçirilmekten korumak için yavas yavas geriye çekiliyordu. Hatta ric'atten evvelki bir hücumunda Hâlid, düsmana bir hayli kayip verdirmis ve bol ganimet de elde etmisti. Iste bu sekilde Islâm ordusunu Medine'ye sag-saglim geri getirdi. Peygamber Efendimiz bu savasi Medine'de, oldugu gibi görmüs ve her safhasini minberden müslümanlara anlatmisti. Sira ile kumandanlarin sehadetini anlattiktan sonra sira Hâlid'e gelince "En sonunda sancagi Allah'in kılışlarından bir kılıç aldi " buyurmus ve bundan sonra Halid b. Velid'e "Seyfullah" lakabi verilmisti. Hâlid b. Velid diyor ki: "Mûte Savasinda elimde dokuz kiliç parçalandı." Bu ifadeden Mûte Savasinin ne kadar siddetli geçtigini anliyoruz.
Bu savasa katilmis bulunan Abdullah b. Ömer diyor ki: "Mute günü ben Ca'fer'i sehid edilmis olarak gördüm. Onun vücudunda süngü ve kılıç darbesiyle elli yara saydım. Bu elli yaradan hiç biri arkasında degildi. "Bundan Ca'fer b. Ebu Talib'in ne kadar korkusuzca ve sanki arkasina hiç dönmeden düsmanla savasmis oldugu anlasilmaktadir. Ca'fer sehit olduktan sonra "Ca'fer-i Tayyar: Uçan Ca'fer" diye anilmistir. Allah yolunda kesilen iki koluna karsilik Cenab-i hak ona iki kanat ihsan etmistir ki, bu; onun mânen yüce mertebelere eristirildigine isarettir denilmektedir. Hz. Peygamber (s.a.s), bütün ashabini ayirdetmeksizin çok severdi. Bu üç sehid kumandani ve Habesistan muhacirlerinden amcasinin oglu Ca'fer'i de çok severdi. Bir süre, sehitlerin ardindan agladi. Bu; sevgi, sefkat, merhametin eseri olan aglamakti, yoksa feryat degildi. Nitekim feryat tarzindaki aglama haberleri kendisine ulasinca böyle aglamaktan müslümanlari yasakladi. Peygamber Efendimiz sehitlerin ve bu arada amcasinin oglu Ca'fer'in ailesini de teselli etmisti.
Rabbim Ona rahmet etsin.
Bize şefaatçı eylesin.....