Ana sayfa
Forumlar
Yeni mesajlar
Forumlarda ara
Blog
Neler yeni
Yeni mesajlar
Son aktiviteler
Giriş yap
Kayıt ol
Neler yeni
Ara
Ara
Sadece başlıkları ara
Kullanıcı:
Yeni mesajlar
Forumlarda ara
Menü
Giriş yap
Kayıt ol
Install the app
Yükle
Forumlar
Eğitim ve Kültür
Eğitim Öğretim ve Sınavlar
Islamda eğitim
JavaScript devre dışı. Daha iyi bir deneyim için, önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya
alternatif bir tarayıcı
kullanmalısınız.
Konuya cevap cer
Mesaj
<blockquote data-quote="Turab3" data-source="post: 199327" data-attributes="member: 1005848"><p style="text-align: center"><p style="text-align: center"><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İSLAMDA EĞİTİM</span></strong></p> </p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yazar : Bayraktar BAYRAKLI</span></strong></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yayınevi : M.Ü. İlahiyat Fakültesi</span></strong></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Baskı : İstanbul / 1989 / 304 shf.</span></strong></p><p> </p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Milli Eğitimimiz, bir bunalım devri geçirmekte; ilkokuldan üniversiteye kadar bütün eğitim kurumlarında bir dejenerasyon havası esmektedir. Bütün müesseselerde eğitim iyice gevşemiş, öğretmenlerle öğrenciler çok yerde birbirinden kopmuş, hatta birbirine düşman olmuş, bazı okullarda eğitim görevi hiç yapılmaz hale gelmiştir. Tarihimizin hiçbir devrinde eğitimin bu kadar yozlaşmaya yüz tuttuğu görülmemiştir. Bu durumdan kurtulmamızın çaresi nedir? Eğitimcilerimizin çoğu çareyi Batı eğitim sistemlerinde aramakta; Avrupa’lı, Amerika’lı pedagogların fikirlerini savunmaktadırlar. Yakın tarihimizde Batı eğitim sistemi istikametinde geçirdiğimiz tecrübelerden, giriştiğimiz uygulamalardan beklediğimiz müsbet sonuç elde edilememiştir. Aksine, öğretmen-öğrenci çatışmaları, genç nesillerin birbirine düşman olmaları gibi eğitim tarihimizde hiç görülmemiş felaketler ortaya çıkmıştır. O halde, nazariyeyi değiştirmek, tarihimizi yapan fikir ve kültür sistemine, kendi eserimize, kendi benliğimize dönmek mecburiyetindeyiz.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bizim kültürümüzün, terbiye sistemimizin mayası İslamiyet’tir, İslamiyet’in getirdiği değerlerdir. Bütün dünyayı etkileyen eğitim sistemlerinde, eğitim nazariyelerinde ve eğitim felsefelerinde fazilet namına ne kadar müsbet ilke, fikir ve iddia varsa hepsi İslamiyetin eğitimimize getirdiği değerlerde mevcuttur.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam terbiyesi rasyonel bir işleyiştir. Bu terbiye dünya eğitimcilerini bir noktada toplayacak, birleştirecek ilmi gerçeklerle doludur. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Terbiyede, hareket noktasını ve gelişme sürecini; terbiye ilminin stratejisini, mekanizmasını, ahlaki boyutlarını İslam eğitimcileri ortaya koymuşlardır. Gazali, Farabi, Burhaneddin Zernuci, İbn Sina, İbn Rüşd, Yusuf Has Hacib, Muhammed Kutub gibi filozof ve bilginler İslam terbiye sistemi içinde yetişmişler, hür düşünceyi ve ilmi müdafaa etmişlerdir.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Dünya eğitimcileri terbiyenin nihai amacını “iyi vatandaş yetiştirmek” şeklinde ifade ederler. İslam’da terbiyenin nihai amacı iyi insan yetiştirmektir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslami eğitim ilkelerinde kişiyi bütünüyle ve her yönüyle ele almak ve çoğunun fıtratına uygun bir eğitim usulü uygulamak öngörülmüştür. Çağdaş psikolojinin görüşü ve modern pedagojinin iddiası da bu istikamettedir.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam terbiyecilerinin görüşlerine göre ruhi hayat zaman içinde değişken ve esnek bir özellik gösterir. İşte ruhun bu özelliğidir ki; eğitime imkan kazandırır. Eğitim dünyasında bu fikri benimsemeyen yoktur.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsanı yalnız maddi yapısı, fizyolojik özellikleri ile niteleyenler eğitimin yarım kalmasına sebep olmuşlardır. Maddeci idealizmde de eğitim açısından yarım kalmış bir uygulama egemendir. “üretim için eğitim”,”Üretim içinde eğitim”,”Zihni mükemmeliyet yerine ekonomik verim” ilkelerini ileri sürenler aynı şekilde hataya düşmüşler, eğitimin kültürel ve ahlaki boyutlarını çiğnemişlerdir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam terbiyesi, bütün teferruatı ile müsbet bir bütünlük arzeder. İslam terbiyesinde boş zaman yoktur. İslam terbiye usulü, zamanı bedenin ve ruhun ihtiyaçlarına göre doldurmuş ve değerlendirmiştir. İslamiyet insanı yalnız ibadetle görevlendirmez; insan hayatında ibadet kadar işin, iş kadar dinlenmenin ve eğlenmenin de yeri vardır. İslam terbiyesindeki hedeflere göre, Allah adı ile yapılan her meşru iş, Allah yoluna götüren her hareket ve ahlaki davranış ibadettir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Allah’la, dinle ilgisi kesilmiş kimselerin ruhunda öyle bir ağırlaşma, soğuma ve taşlaşma olur ki, bu hal giderek kişiyi adi bir yaratık haline getirir ve intihar psikolojisinin içine sokar. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsan ruh ve beden unsurlarından oluşan bir terkiptir. Bu terkip, kainatı temsil eden bir özelliğe ve dünyayı etkileyecek bir güce sahiptir.”İnsan kainatın en mükemmel sentezidir.” Zira: “İnsan en güzel surette yaratılmıştır.”</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Eşref-i mahlukattır. İslam, insana en yüksek değeri vermiştir ve insan sevgisini eğitimde prensip olarak vermiştir.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam terbiyesinde faaliyet (aktiflik) esas alınmıştır. Hayatın devamı, gelişmesi ve yükselmesi faaliyet ve mücadele ile mümkündür. “Hayat mücadeleden ibarettir.”</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsan içinde yaşadığı dünyayı ve kainatı tanıyacak, öğrenecektir. Nimet ve hikmetlerden istifade edecektir. Eğitimin en muteber hedeflerinden biri de budur. Tembellik, uyuşukluk, zamanı boş geçirmek Allah’ın nimetlerine sırt çevirmektir. Kainatın kanunlarını ve sırlarını araştıran, tanıtan, hayat şartlarını kolaylaştıran ve yükselten kişiler, Allah’ın nimetlerini insanlığın istifadesine arzetmiş olmanın bahtiyarlığı içinde mesutturlar.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Allah’ın insana verdiği ruh ve beden gücü öyle bir nimettir ki, insan bu nimet ve himmetle dünyayı idare etme ve yükselme payesini kazanmıştır.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam eğitiminde itidal, ahenk ve denge hakimdir. Kişinin birbirine zıt çeşitli arzularıyla sosyal talep ve idealler arasında ilgiler bulması, yetişen nesillerin, yetişmekte olan nesillerle ve bütün devirlerle ilişki kurması, ahenk, itidal ve denge nizamının gereğidir.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Toplum içinde birbiriyle çatışan fertler, gruplar ve nesiller, ahenk, itidal ve denge nizamından uzaklaşmanın huzursuzluğu içinde perişan olmaya mahkumdurlar. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam terbiyesinde hareket noktası gerçeklerdir. Varış noktası, yani gaye ideallerdir. Gerçeklerden ideallerle yürüyen ve böylece hayatı sürdürerek yükselişe hazırlayan çok ileri ve şümullü bir sistemdir İslam terbiyesi…</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam terbiyesinde mahalli hususiyetlerin üstüne çıkılmış evrensel değerler öngörülmüştür. İslam terbiyesi ile yetişen insan, dünyanın her yerinde fazilet, şeref ve onurunu koruyacak bir şahsiyete, üstün bir davranış özelliğine sahiptir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam terbiyesinde insanı sonsuz gerçeğe, Allah’a bağlayan, yücelten ebedileştiren, fanilik hissinin karamsarlığını izale eden bir huzur motifi hakimdir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam terbiyesi, insanı tabiatın ve kainatın esrarını sezmeye çağırarak ve alıştırarak muammalar karşısında aklı tedirginlikten kurtarır.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam terbiyesinin değişmez ilkeleri ve temel felsefesi; sevgi, şefkat, doğruluk, iyilik ve iyimserliktir. Af ve beşarettir. Allah’a, Resulü’ne ve emir sahiplerine itaattir.</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">1.TARİFİ</span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Toplumların ve insan zekasının gelişmesi ile ilimler de sayı ve hacim bakımından gelişmiştir. Sosyal ilimler, toplumların gelişmesi müsbet ilimler ise zeka gelişmesinin ürünleridir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bütün bunların kaynaklandığı bir nokta vardır. Oda eğitimdir. Yirminci asırda, insanı geçmişteki gibi tesadüfi bir eğitime terketmek imkansızdır. Belli sistemler ve belli kurallar doğrultusunda onu, zamanın icaplarına göre yeniden eğitmek gereklidir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Din bir eğitim istemi olduğuna göre o bile toplumun ve insan şahsiyetinin gelişimine paralel olarak yenilenmiştir. İslam’a kadar bütün dinler, insanın çocukluk dönemindeki eğitimi andırır. İnsan olgunlaşınca artık kendi kendini eğitebilir. İnsan zekası ve aklı, gerideki İslam’ın ilkelerinden faydalanacak olgunluğa gelmiştir. Bunun için yeni bir dine ihtiyaç yoktur. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Eğitim belli kurallar ve ebediyen değişmeyecek prensiplere ulaşmıştır. Ama, insan her zaman, biyolojik ve psikolojik yapısı gereği eğitime muhtaçtır. Eğer insan, hayvan gibi doğuştan bütün organ ve kabiliyetlerini kullanabilseydi, eğitime ihtiyaç olmayacaktı. Oysa ki; insan, doğuştan ne bedeni ne de manevi güçlerini kullanmaya müsait değildir. Eğitim, onun bu eksikliğini tamamlamaktadır.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bu bakımdan eğitim, bağımsız bir ilim olma yolunda büyük mesafeler almıştır. Çünkü o, yerini insan hayatında bulmuş, hammadde olarak insanı ele almış ve genel prensiplerine kavuşmuş durumdadır. Yani, artık eğitim kendi konu ve kanunlarını koyarak, ilimler arasında yerini almakta yeterince mesafe kaydetti.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">“İnsan hazır olmayan ham kabiliyetlerle dünyaya geldiği için, hayatın sonuna kadar bir öğrenci, bir çırak olarak kalıyor. Bunun için insanın eğitime, eğilmeye ihtiyacı vardır.”İnsan ancak eğitim sayesinde insan olabilir; insan eğitimin meydana getirdiğinden başka birşey değildir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsan kendi kabiliyetlerini kendi kendine geliştirme yeteneğine sahip değildir. Onların gelişmesi için eğitime muhtaçtır. Çünkü kabiliyetler öğrenimle gelişir. İnsan bu yönü ile başkalarının yardımına her zaman muhtaçtır. İşte eğitim bu ihtiyaçta temelini kurar. “O, öğrenmesinde daima bir çırak olarak kalır. Bunun için insan, hayatının sonuna kadar öğrenmek, kendisinin ve başkasının tecrübelerini toplamak, onları değerlendirmek onlardan faydalanmak zorunda olan bir varlıktır.”</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Oysa ki hayvanın; kendisinden yaşlı olanlarından birşeyler öğrenmeye ihtiyacı yoktur. Kendisine has faaliyetleri yapmak için doğuştan yeteneklidir. Onun bir önceki neslinden alacağı bir kültür hazinesi olmadığı gibi kendinden sonrakine bırakacağı birşeyi de yoktur.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsanın, yaratılış gayesini öğrenmesi, bu gayenin uğruna yola çıkması ve ona ulaşması için eğitime ihtiyacı vardır. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Onun için, İmam Azam eğitimi, ”İnsan şahsiyetini yıkan ve yapan şeylerin bilinmesidir.” diye tanımlamaktadır.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Eğitim, süreç bakımından da tanımlanır. Zira, eğitim bir anda gerçekleşemez. İnsan tabiatı buna müsait değildir. Öyle ise, eğitim, insan açısından bakıp tanımlanınca; ”Bir şeyi kademe kademe, tedric ile kemaline erişmektir.”</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Eğitim, karşılıklı etkileşim açısından da tanımlanabilir. Eğer cemiyetle insan, insanla insan, tabiatla insan arasında etkileşim olmasaydı eğitimden bahsedilemezdi.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Adem(AS)’ın yaratılış vakasında, Allah’a şeytan arasında geçen konuşmaya “eğitim etkileşimi” yönünden bakarsak, dinlerin insanları kötü etkilerden kurtarmak için geldiğini görürüz: ”Ey Rabbim! O halde dirilecekleri güne kadar beni geri bırak”(Sad, 38/79) “Buyurdu: Haydi geri bırakılanlardansın, katımda belli olan kıyamet gününe kadar.”(Sad 38/80-81) “Öyle ise, izzet ve kudretine yemin ederim ki, onların hepsini azdıracağım. Ancak içlerinden ihlas sahibi kulların müstesna.”(Sad,38/82-83)</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Gerçekten eğitilmiş, şahsiyeti sağlam olan ihlaslı kişilere şeytanın bir etkisi olmamaktadır. Din, insanı, menfi yönden etkilenmez (veya çok az etkilenir) hale getirinceye kadar etkiler. Artık o insan, cemiyetin, diğer insanların ya da şeytanın elinde cansız oyuncak gibi değildir. Eğitimin etkileme faaliyetinin nihai gayesi, etkilenmeyen insanı yetiştirmektir. “Eğitim yaşayan bir organizmanın kendi normal çevresi ile karşılıklı etkileşimi denen tecrübeye muadildir.”</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">“Eğitim hem gaye hem de vasıtadır. İnsanı geliştirmeyi hedef aldığı için gaye, bu geliştirmenin bir metodu olduğu için de vasıtadır.“ Eğitimin gayesi ameldir.”Eğitim gaye olarak ele alındığında pratik uygulama göz önünde bulundurulmalıdır.” Eğitim, nazari neticeleri gaye edinen bir faaliyettir. Kant ise ,”insanı insan yapan terbiyedir. İnsan terbiyenin meydana getirdiğinden başka birşey değildir.” demektedir.</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">2. PSİKOLOJİ VE EĞİTİM</span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Psikoloji bilgisi, hayatın her cephesini, kendimizi, diğer insanları, çocukları daha iyi anlamak ve durmadan değişen muhit şartlarına daha iyi uymak, diğer insanlarla olan münasebetlerimizden doğan güç ve çeşitli problemleri daha iyi çözebilmek için yardım eder.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Psikolojik yönden eğitimin tanımını yaparsak: “Kontrol altına alınmış çevrede temelli olarak insanın gelişmesidir.” diyebiliriz.</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">3. BİYOLOJİ VE EĞİTİM </span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsanın psikolojik yapısı biyolojik yapısı ile aynı paralelde gelişmektedir. İnsanın biyolojik gelişimi, insanın psikolojik yapısının hangi noktasını etkiliyorsa, eğitimle biyoloji orada birleşmektedir. ”Madem ki ruh ve zihin gelişmesi esas itibariyle biyolojik kanunlara bağlıdır, şu halde pedagojinin ilmi temelini, biyoloji teşkil edebilir.”</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Öğrenimin, biyolojik büyüme ile yakinen alakası vardır. “Yusuf tam kemal çağına varınca, kendisine hikmet ve ilim verdik.”(Yusuf,12/22) “Musa, tam kemal çağına erip de dengini bulunca, biz ona peygamberlik ve ilim verdik.”(Kasas,28/14)</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam, insanın biyolojik büyümesi ile, zihni eğitim arasında menfi yönde bir irtibat da kurar. Yaşamanın insan hafızasındaki gerilemedeki bağını gösterir. “Bununla beraber, içinizden kimi öldürülüyor, kimi de önceki bilgisinden sonra, hiçbirşey bilmemek üzere, kuvvetten düşürülüp ihtiyarlık haline çevriliyor.”(Hac,22/5),”Kimin ömrünü uzatırsak onu yaratılış bakımından azaltırız.”(Yasin,36/68)</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Biyolojik büyüme öğretimi o kadar etkiler ki, belli bir yaşa kadar neyin ve nasıl öğretileceğini tayin eder. Peygamberimiz biyolojik gelişme ile eğitim arasındaki ilişkiyi gayet iyi görerek “Çocuklara yedi yaşında namaz kılmayı öğretin. On yaşında kılmazlarsa dövün.”(Ebu Davud) buyurmuşlardır.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Biyolojik büyüme ile eğitim arasındaki bağı ilk teşhis eden İslamdır. Daha sonraları Batı dünyasında bu alanda çalışmalar görüldü. Amerika’da Stanly Hall, William James, H.S. Jennigs bu cereyanın mümessilidirler, İngiltere’de ise Perry Nunn’un pedagojisi, biyolojik görüşlerin tamamen tesirleri altındadır. Almanya’da Wilhelm Preyer, Hugo Goring, Ewald Hanfe, Arthur Schulz, A.W. Lay Herman Lietz gibi eğitimciler buna örnek olarak gösterilebilir.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">“Terbiyenin bir de münferit insan üzerinde cereyan eden şekli vardır. Doğumla başlayan ölümle biten her hayat muayyen gelişme ile safhalarına, kanunlarına malik olduğu için terbiye, bu gelişme ile yakından ilgilenmek onun kaide ve kanunlarına uymak zorundadır.”</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">4. SOSYOLOJİ VE EĞİTİM</span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Sosyoloji bir cemiyet ilmi olduğuna göre, eğitimle ilgilenmemesine imkan yoktur. Cemiyetin kendisi bir eğitimcidir. Biz farkına varmadan cemiyetin damgasını taşırız. Doğuşumuzla, örf, adet, lisan gibi kültür müesseselerini toplumda hazır buluruz. Konuşmamızdaki kelimeleri, toplumun bir hücresi olan aile bize öğretir. Sosyoloji, eğitimin amaçlarında yerine göre değişiklik olacağını ortaya koyar. Bununla beraber, sosyoloji eğitimin değişmeyen amaçlarını da göstermektedir. “Şüphesiz eğitim her yer ve zaman için değişmeyen amacı, toplumsal mirası bir kuşaktan diğerine iletmek olmuştur.“</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Eğitimin bir de eleme görevi vardır. Emanetin ehline verilmesi için, kabiliyetli ile kabiliyetsiz, bilenle bilmeyen ayrılmalıdır. “Eğitim sistemi bütün nüfus içinde, daha yetenekli kişilerin seçilip ayrılmasını sağlayan faaliyetin merkezidir.”</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ayrıca, eğitimin ekonomik görevi de vardır. Vasıflı işçi yetiştirmek, eğitilmiş insan gücünü temin etmek, günümüzün ekonomik hayatı için geçerlidir. Eğitim bu görevi karşılamalıdır.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">“Eğitim genel veya mesleki bir yetiştirme ile bizi hayatımızı kazanacak bir duruma getirmelidir, bizi insanları ve kainatı tanıtmalıdır; tamamen gelişmiş fertler haline gelmemize bize yardım etmelidir. “</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Sosyolojik açıdan eğitimin saklı görevlerinden biri de dost edinmektir. İnsanların manevi kardeş olması, toplumun mutlu bir hayat yaşaması için gereklidir. Bütün dini meseleler bu kardeşliğin üzerine kurulur. İslam bir yönü ile eğitim sistemidir. Onun da en önemli vazifelerinden biri, eğittiği kişileri kardeş haline getirmektir. Kalplerin kaynaşması, kaynaşan kalplerin kardeş olması İslami eğitimin en önemli gayesini teşkil eder. “Eğer sana hile yapmak isterlerse, muhakkak Allah sana kafidir. O’dur seni yardımıyla ve mü’minlerle kuvvetlendiren.”(Enfal,8/62) “Ve kalplerin arasını sevgi ile birleştirdi. Yoksa yeryüzünde ne varsa harcasaydın, yine onların kalplerini birleştiremezdin. Fakat onların kalplerini sevgi ile birleştirdi..”(Enfal,8/63)”Mü’minler ancak kardeştirler. Onun için iki kardeşinizin arasını düzeltin.”(Hucurat,49/10)</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Sosyolojik açıdan bakınca eğitim şöyle tarif edilir: “Tabiatın sosyal müesseselerin ve diğer insanların bizim zeka ve irademiz üzerine icra ettikleri tesirlerden ibarettir.”</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">5.FENOMENOLOJİ VE EĞİTİM</span></strong></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">6. DEĞERLER İLMİ VE EĞİTİM</span></strong></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">7. AHLAK VE EĞİTİM</span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ahlak ilmi neyin iyi neyin kötü olduğunu ortaya koyar. İyi bize göre mi yoksa bizim dışımızdaki bir varlığa göre mi tesbit edilir? Evrensel ve mutlak bir iyi var mıdır? Hareketi yöneten nedir?</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bu sorulara bakanlar, çeşitli cevaplar aramışlardır. Ahlak üzerindeki farklı görüşler eğitime de sıçramış, eğitim alanında da farklı uygulamalara sebep olmuştur. Mesela; ahlakın ilahi bir kaynağa dayanmadığını ileri sürenler, eğitimin de ilahi prensiplere göre yapılmasını kabul etmişlerdir.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Görülüyor ki, eğitimle ahlak içiçedir. Ahlak, iyiyi ve yapılması gerekeni gösterir. Eğitim de bu yönde cereyan etmesine rağmen o aynı zamanda zihin eğitimi ile de meşgul olur. Yani eğitim daha geniş bir alanı içine alır. Ahlak bilgi ile uğraşmaz. Öğretim tamamen eğitimin bir cephesidir. Zihinle, ahlak değil eğitim uğraşır. Ahlak imanla da uğraşmaz. Kalbin eğitimi de eğitimin görevidir. Demek ki, ahlak, davranış, iyi ve kötünün ilmidir.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">“Eğitim geniş çapta bir ahlaki faaliyet olarak kabul edilir. Öğretmenler daima ne söylenmesi, ne yapılması gerektiği ve öğrencilerin nasıl davranacaklarına dikkat çekerler. Ahlak değerlerini aşılamak, ferdin ve sosyal davranışın gelişmesi ile ilgilenirler.”</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">FELSEFE VE EĞİTİM</span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">“Genel felsefe, en genel ve sistematik tarzda realiteyi bir bütün olarak izah edip anlamaya teşebbüs ettiği gibi, eğitim felsefesi de, eğitimin gaye ve hareket tarzlarını seçmemize rehberlik eden genel kavramlar vasıtasıyla eğitimin bütünlüğünü yorumlayarak anlamaya çalışır. Genel felsefe, farklı bilimlerin buluşlarını tanzim ettiği gibi eğitim felsefesi de bu buluşların eğitimle alakaları nisbetinde yorumlarını yapar. Bilim nazariyelerinin eğitim istidlalleri ile direkt bir alakası yoktur. Onlar ilk önce felsefi bir deneyimden geçmeksizin eğitime uygulanamazlar.”</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bu izahlardan sonra diyebiliriz ki; bir eğitim felsefesi vardır. Eğitimle felsefe, eğitim felsefesinde buluşmakta ve ortak meselelerini çözmektedirler. ”Eğitim felsefesi, eğitim meselelerinin genel felsefi nitelikte olduğu nisbette genel felsefeye dayanır. Mevcut eğitim hareket veya fikirlerini şu genel felsefi meseleleri tetkik etmediği müddetçe, yenileri ile kritize edemeyiz:</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">1.Eğitimin önderlik etmesi gereken iyi hayatın niteliği,</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">2.Eğittiğimiz insan olduğu için insanın kendi tabiatı,</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">3.Eğitim bir içtimai ameliye olduğu için, toplumun tabiatı,</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">4.Bütün ilimlerin anlamaya çalıştığı, nihai realitenin özelliği. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">1)Perennialism</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">2)Essentialism</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">3)Realist Eğitim</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">4)Progressivizm</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">5)İdealist Felsefe ve Eğitim</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">“Faşist eğitim felsefesinin idealizmle bir alakası olduğu gibi, muhtemelen komünist felsefenin, realizmle daha yakın bir alakası vardır.“ Fakat komünist felsefenin de temelinde idealizm yatar. Hegel, Marx’ı ne kadar etkilemişse komünist felsefe de idealizme o nisbette dayanır. Fakat biz buna, maddeci idealizm diyoruz. Öyle ise, idealizm eğitiminin iki kısma ayrılması gereklidir.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">1)Maddeci İdealizm </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">2)Mücerret İdealizm </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Komünist eğitim felsefesi idealizmden ne kadar kaçarsa, o kadar ona yaklaşıyor. “Komünizmin ilk teorisyeni olan Marx, kendi sistemindeki fikir tohumlarından dolayı, idealisti olan Hegel’e minnettardır. Fakat komünizmin bazı doktrinleri kesinlikle realistliktir.” </span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">6)Komünist Eğitim Felsefesi</span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Komünizmin felsefesi, nasıl ki ekonomiyi merkeze alıp, diğer müesseseleri onun üzerine bina ediyorsa, başka bir deyimle, ekonomi alt yapıyı, din ahlak, hukuk, sanat ve eğitim gibi müesseseler üst yapıyı teşkil ediyor. Alt yapıda meydana gelen değişmeler üst yapıyı da etkiliyor. Böylece eğitim de ekonomiye göre şekil almaktadır.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Fiziki çevrenin, öğrenciyi etkileyen en önemli yönü ekonomidir. Komünist felsefenin ana ilkesi, maddi üretim şekli, sosyal ve siyasi müesseselerin niteliğini tayin etme meselesidir. Eğer insan, kurduğu müesseselerin, saf aklın mahsulleri olduğuna inanırsa aldanır. Binaenaleyh, komünist, İyi şeylerin değeri onlara harcanan emekle ölçüleceğine inandığı gibi, emeğin eğitimde önemli rol oynaması gerektiğine de inanır.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">7)Maddeci İdealist Görüşün Eğitimdeki Temel Özellikleri</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">8)İdealist Eğitim</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">9)Mücerret İdealizm Eğitimi</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">10)Reconstructionism(Yeniden İnşacı Eğitim)</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">11)Faşizm</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">12)Demokrasi</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İSLAM’DA EĞİTİM ANLAYIŞI</span></strong></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">A-İslam’da Eğitimin Hareket Noktası</span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Felsefi sistemlerin anlayışlarında temel bazı ayrılıklar görülmektedir. Bu ayrılıkların en keskin nedeni, insan aklının bir eğitim görüşü kurmakta yetersiz kalışı, hatta dünyaya ve onun zübdesi olan insana belli bir açıdan bakıp bağımsız bir düşünceyle inceleyememiş olmasıdır. İnsanı insanla eğitiyoruz ama, insanı yine insanın fikirleri doğrultusunda eğitmek çok zor ve tehlikelidir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Batıda bu eğitim görüşlerinin doğması normaldir. Zira Hıristiyan ve Yahudiliğin esasta bir eğitim görüşü yoktur. Orada dinin dolduramadığı bu sahayı insanların fikirleri dolduracaktı. Neticede bu böyle oldu. Bazı eğitim görüşleri merkeze çocuğu, bazısı öğretmeni, bazısı da geçmişi almıştır. Manevi değerlere kulak asmayanları da vardır. Hangi açıdan ele alırlarsa alsınlar, eksiktirler.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yine onlar, düşündükleri fikirleri insana elbise gibi giydirdikleri takdirde onu eğiteceklerini sandılar. Yani, eğitmek demek başkasının düşündüğü tarzda insanı ele almak demektir. İnsanı, kendi psikolojik yapısına göre değil, başkasının istediği tarzda eğitmek istediler.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kendi metodlarımızla insan psikolojisini incelediğimizde onu bazı şartlar altında gözleyebiliyoruz. Bu metodla hiçbir etki altında kalmadan, insan şahsiyetindeki temel taşları tesbit etmemiz imkansızdır. En iyi tetkik veya gözlem, insan şahsiyeti fıtrat halinde iken onun özelliklerini tesbit etmektir. Çeşitli olay ve tutumlara karşı tavırlarıyla onun gerçek bilgisine ulaşamayız. Onu bizim elimizde değil, Allah’ın iradesinde tanımalıyız. İnsan psikolojisini coğrafi, sosyal ve iktisadi şartlar altında inceleme yerine, ilahi fıtrat düzeyinde incelememiz gerekir.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">En üst eğitici (“Rab” eğitici manasına gelir.) Allah olduğuna göre, insan psikolojisini de en iyi bilen O’dur. İnsan şahsiyetindeki temel özellikleri en iyi bilen O’dur. İnsanı neyin nasıl motive ettiğini en iyi bilen onu yaratandır. ”Andolsun Biz insanı yarattık ve nefsinin ona ne vermek istediğini de biliriz, biz ona şah damarından daha yakınız.”(Kaf,50/16)</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsanın eğitilebilmesi için nefsindeki özelliklerin anlaşılması zaruridir. Madem ki; eğitim, insan üzerinde bir tasarruftur. Öyleyse bu tasarruf, bilmeden yapılmaz. İnsan, insan elinde bir oyuncak olmaktan çıkması için onu iyi tanımalıyız. Onun şahsiyetindeki ilahi unsurları zedelemeden, birini diğerine kurban etmeden eğitebilmemiz için onu iyi bilmeliyiz.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Görülüyor ki İslam, eğitimi insan fıtratı (tabiatı) üzerine bina etmektedir. Eğitim ilkelerini o fıtratın niteliğine göre koymaktadır: “Bir insanın iyisini kötüsünü bırakıp, onun şahsiyetinin aslına nüfuz etmek lazımdır ki, bakalım o kimsenin nasıl bir cevher ve özü vardır, anlaşılsın. İşte görmek ve bilmek böyle olur.” ( Mevlânâ - fihi mafih)</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsanın insana vereceği özelliklerin iğreti olduğunu, bu vasıfların aslî vasıflar olmadığını ileri süren Mevlânâ: “Birini iyice görmek ve her insanda iğreti olarak bulunan iyi ve kötü sıfatlardan geçerek özüne varmak ve iyiden iyiye görmek lazımdır. İnsanların birbirine verdikleri bu vasıflar onların alî vasıfları değildir.” </span></p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam Eğitiminin Tarifi:</span></strong></li> </ol><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslamî eğitim, insan hayatında takip edeceği yolu, nazari olarak çizip hayata uygulamak, nasıl hareket edeceğini göstermektir. Bu manada ‘’Rab’’ yaratanın, yaratığına doğru yolu göstermesi (irşad, ihda) demektir: ‘’Firavun şöyle dedi: O halde sizin Rabbiniz kimdir; Ey Musa? Musa: Bizim Rabbimiz, herşeye suret ve şeklini veren, sonra da yolu gösterendir, dedi’’ (Tâhâ 20/49-50). </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Eğitimi, peygamber düzeyinde ele aldığımızda da, ’’tebliğ’’ etmek manasına gelir. Böylece öğretim de eğitim içine girmektedir. Tebliğ, hem eğitimi hem de öğretimi içine alır.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Mâverdî, eğitimi ele alınca insanın aklıyla şahsiyetini düşünmektedir. “Eğitim bir direktir. Allah onunla akılları kuvvetlendirir. Bir süstür, nesebi kaybolmuş olanları Allah onunla süsler.” Bir taraftan insanın istidat ve kabiliyetlerini kuvvetlendiren, bir yönden de insanın pespayeliklerini örten bir süs olur.</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">2.İslam Eğitiminin Hareket Noktası: </span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Genel olarak İslam insanın doğuştan iyi olduğunu kabul eder. Bozulma sonradandır. “Biz, gerçekten insanı en güzel biçimde yarattık.” (Tîn - 95/4) Aslı güzel olan, insanı hayrete düşüren bir biyolojik yapı ve bu yapının içinde esrarengiz bir manevi ilme sahip insanın eğitime müsait olması, fıtratının gereğidir. Hristiyanların belirttiği gibi, insan doğuştan günahkar değildir. Bozulma insanda fıtri değil, arızidir. “Sonra onu aşağıların aşağısına çevirdik.” (Tîn - 95/5) insan iyidir ki eğitilmeye müsaittir. Bu eğitimin gerçekleşmesi, için dinler gelmiştir. Eğer insan eğitilmeye müsait olmasaydı, peygamberler gibi eğiticilere ihtiyaç kalmayacaktı. İnsan yaratılışı gereği fiillerini, huylarını iyileştirmek, doğru olanı yanlış olandan ayırt etmek veya bunları bozmak, yeteneği ve kabiliyeti üzerine yaratılmıştır.</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">3.İNSAN FITRATININ ÖZELLİKLERİ:</span></strong></p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Hakimiyet-bozmak-savaşmak</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Nankörlük</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Cahillik</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Zalimlik (yanlış yapma)</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Azgınlık (tepki gösterme)</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kıskançlık (hırs, tamah)</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Zayıflık (acz)</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Cimrilik</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Sevgi</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Acelecilik</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Mücadele</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Korku</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Cinsel arzu </span></strong></li> <li data-xf-list-type="ol"><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnanma</span></strong></li> </ol><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">B-İslam Eğitiminin Prensipleri</span></strong></p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l5 level1 lfo3" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İrsiyet prensibi</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l5 level1 lfo3" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Çevre prensibi</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l5 level1 lfo3" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Hürriyet prensibi</span></strong> </li> <li data-xf-list-type="ol"><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Tekamül prensibi </span></strong></li> </ol><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Batı eğitim sistemleri, onların maddeci felsefelerinden kaynaklandığı için eğitimi doğumdan sonra ele alırlar. İnsanın yaratılışını dikkate almazlar. Çünkü kafalarını yaratılışa çevirselerdi ilahi kudreti göreceklerdi. Şimdi İslamın dinlerin tekamülünü değerlendirmesine bir göz atalım. Çünkü dinler aynı zamanda bir eğitim sistemini kapsarlar. İnsanın yaratılışı gibi, kurduğu toplumlar da tekamül geçirmiştir. Toplumlar, kültür miraslarını nesilden nesile aktardığı için bir sonraki nesil bir önceki nesilden daha büyük imkanlarla karşılaştı. Bu imkanlar, yeteneklerini oldukça metodlu ve verimli kullanmasına yol açtı. Bir yandan, içtimai hayatı pekiştiriyor, bir yandan da yeteneklerinin ürünü çoğalıyordu. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İlk dini bir aile eğitimine sonraki dinlerin bir topluluğun eğitim sistemine, islamın da bütün insanlığın eğitim sistemine benzetebiliriz. Demek ki dinler, aile eğitimi, toplum eğitimi ve insanlık eğitimi şeklinde gösterebilirler.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">“Ben ve diğer peygamberler, bir ev yapmaya başlayıp, onu tam ve mükemmel olarak tamamlayan adama benzeriz. Ancak o evin bir tuğlası eksiktir. İnsanlar o eve girince hayrete düşerek, ‘keşke şu eksik tuğla olmasaydı’ derler.” (Tirmizi) Bütün peygamberler, bir binanın tuğlaları gibidir. Peygamberimiz de o binayı tamamlayan en son tuğladır.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsanın yeteneklerindeki gelişme ve bu gelişmenin yansıdığı toplum hayatındaki gelişmenin doğurduğu ihtiyaca göre Allah dinleri göndermiştir. Demek ki ilahi eğitim, insan ve onun toplumunun tekamülünü takip etmiştir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsan yaratılışında, onun ilahi eğitimindeki tekamül sistemi insanın hayatında da dikkate alınmalıdır. İslam, bir ferdin tekamülünü eğitim açısından şu merhalelerle ayırır: </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">0-2 yaş/2-7 yaş/7-10 yaş/10-buluğ yaşı.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Eğitim ve öğretim bu yaş kesimlerine göre ayrılır. İki yaşına kadar çocuk hürdür. Yaşına göre hiç kayıt altında değildir. Öğrendiklerini hiç şuursuz öğrenir. Mesela; yürüme, ilk konuşma gibi. Fakat süt kesimi onun şahsiyetinde önemli bir dönemdir. Çünkü dışarıdan zorla müdahale yapılır.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">7 yaşında da öğretim safhası başlar. Artık zihin tekamül etmiştir. Öğretime hazırdır. “Çocuklara yedi yaşında namaz kılmayı öğretin” hadisi bunu bize açıkça belirtmektedir. 10 yaş ise öğretilenlerin uygulanmaya başlatılacağı yaştır. “On yaşında kılmazlarsa dövün.” hadisi de bize bu çizgiyi belirlemektedir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bu yaşa kadar çocuk psikolojisi, tasavvuf açısından bakanlar şöyle anlatmaktadırlar. Son mutasavvıflardan İbn Tufeyl, şu ifadeyi kullanıyor: “Veli olmak istersen, küçük çocukların bazı özelliklerini benimse. Çocukların beş psikolojik özelliği vardır. Bunlar bir yetişkinde bulunursa veli olur: </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">a)Çocuklar kendi maişetlerini merak etmezler. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">b)Hastalandıklarında Yaratıcı’dan şikayette bulunmazlar.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">c)Yiyeceklerini diğerleriyle paylaşırlar.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">d)Münakaşa ettiklerinde kin beslemezler. Barışmak için can atarlar.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">e)Korktuklarında gözlerinden yaşlar akar.”</span></p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Zaruret prensibi</span></strong></li> </ol><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam eğitiminin diğer bir ilkesi de eğitimde uyulması gerekli olanı göstermektedir. Eğitimci ve eğitilen her an hür değillerdir. Her uygulamaları kendi başlarına yapamazlar. Bazı kayıtlar altındadırlar. İstese de istemese de bu kurallar doğrultusunda hareket etmek mecburiyetindedirler. Aslında zaruret prensibi diğer prensipleri içine alır. Mesela; eğitimci, irsiyet, çevre, hürriyet, tekamül, dengeleme, hidayet ve örnekleme ilkelerine uymak mecburiyetindedir. Bizi biz değil, fıtrat sınırlandırıyor. “Fıtrat bize şöyle yapmak mecburiyetindesin” diyor. “Benim müsaade etmediğim şeyi yapamazsın” çağrısında bulunuyor. Bunu derken, insan kabiliyet ve kapasitesini bilinmesini istiyor. Gerek insanın sosyal düzen içinde alacağı yer bakımından ve gerekse dini görevlerini yerine getirmek bakımından bu çağrıya uymak mecburidir. İnsan şahsiyetinin belli bir kapasite noktası ve yönü vardır. Ondan fazla yük yüklenirse şahsiyet çözülür. İyi bir netice almamız beklenirken zararlı neticelere varırız. İslam yeteneklerin ve onların çalışma yönünün bilinmesini ister.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">6. Muvazene (Dengeleme) prensibi</span></p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l3 level1 lfo5" class=MsoNormal><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Örnekleme prensibi</span> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l3 level1 lfo5" class=MsoNormal><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ceza prensibi</span> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l3 level1 lfo5" class=MsoNormal><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Sevgi ve merhamet prensibi</span> </li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Hidayet Eğitim prensibi</span></li> </ol><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">C-İslami Eğitim Metodları</span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslami eğitim metodları, bir bütün olarak insan şahsiyetine uygundur. Yani metodlar insan yapısına göre vaz edilir. Ölçü, insanın yapısıdır. Metod olarak lüzumsuz ve yüzeyde olan şeylerle uğraşmaz. Metodun esaslarını, insan davranışını idare eden merkezlere göre koyar.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslamın eğitim metodları, yalnız öğretim metodları değildir. O yalnız zihni doyurmak istemez. Çünkü yalnız zihni ele alarak yapılacak eğitim tek yönlü ve eksiktir. Bu yönüyle batı eğitim sisteminden ayrılır. Çünkü onlar eğitimi fayda ve maddeci yönde uygulamaktadırlar. Fayda ile madde arasındaki münasebeti dikkate alıyorlar. Oysa, faydanın bir de mana ile alakası vardır. </span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">4-ZİHİN EĞİTİMİ VE DAVRANIŞLAR</span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsan davranışlarını yöneten merkezleri dikkate alınca, İslam eğitim metodlarını ilk planda üçe ayıracağız:</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">I. Zihni Eğitim Metodları</span></strong></p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bilginin kaynağı</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bilginin sınırı</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Metodların uygulanması</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İç gözlem</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Dış gözlem</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kıssa ile eğitme </span></strong><LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Sebep-sonuç ilişkisi</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Misal ve benzetmelerle bilgi verme</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Düşünceyi harekete getirecek zihni eğitme</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Tedrici eğitim</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İsticvab usulü</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Zihni eğitmede ilahi irade</span></strong> </li> <li data-xf-list-type="ol"><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ana lisanla öğretim</span></strong></li> </ol><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">II. Kalbin Eğitim Yolları</span></strong></p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l8 level1 lfo7" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kalbi bilgiyle eğitme usulü</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l8 level1 lfo7" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kalpteki inanma duygusunu eğitme usulü</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l8 level1 lfo7" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Korku ve ümit duygusunu eğiterek kalbi eğitme usulü</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l8 level1 lfo7" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ekonomik usulde kalbi eğitme</span></strong> </li> <li data-xf-list-type="ol"><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kalbi uyanık tutarak eğitme usulü</span></strong></li> </ol><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">(Kalp eğitimi ve davranışlar)</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">III.Nefsi Eğitme Yolları </span></strong></p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İç gözlem (nefsi bilme- tanıma)</span> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kendi kusurlarını tesbit etmek</span> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Haya duygusunu çalıştırarak nefsi eğitme</span> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ekonomik usulle nefsi eğitme</span> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Mücadele metoduyla nefsi eğitme</span> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Nefsin güçlerini mevcut ideallere yöneltme metodu</span> </li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Tezkiye ile nefsi eğitme</span></li> </ol><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">D-İslam Eğitiminin Gayeleri</span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam eğitiminin prensip ve usulleri belli hedeflere ulaşmak için uygulanır. Bu hedefler olmasaydı, eğitimciler planlama ve uygulama zahmetlerine katlanmazlardı. Eğitimin başlangıcında bu gayeler beklenti halindedir. Eğitimin tamamlanması ile bu hedeflere ulaşılır. Hedeflere ulaşılmış ise eğitimin konusu olan insan devamlı üreme halinde olduğu için eğitimde de bir devamlılık vardır. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kur’an-ı Kerim’e bakarsak, peygamberlerin dini eğitimlerini gerçekleştirmek için çektikleri zahmetler bu gayelere ulaşmak içindir. Allah, peygamberlerine bu zahmeti onların uğruna çektirmiştir. Demek ki, mücadeleler gayeleri ile büyürler. Bütün eğitim faaliyetleri beklentilerini gerçekleştirmek için büyük zahmetlere katlanırlar.</span></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">I. İslam eğitiminin kısa vadeli gayeleri: </span></strong></p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsandaki gizli güçlerin ortaya çıkarılması</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Günlük ihtiyaçlarını giderme</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İyi insan yetiştirmek</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsanları istikamette tutmak</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Karanlıktan aydınlığa çıkarmak</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Sözle davranışı birleştirmek</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Taklidi kaldırmak</span></strong> <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Evrensel ahlak</span></strong> </li> <li data-xf-list-type="ol"><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Tevhid</span></strong></li> </ol><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">II. İslam eğitiminin uzun vadeli gayesi </span></strong></p><p><strong><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">SONUÇ</span></strong></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Eğitim, mutlak bir değerdir. Dini ve milleti ne olursa olsun, bütün insanlık eğitimin mutlak bir değer olduğunu kabul etmektedir. Ancak eğitimde faydalanma yolları farklıdır. Eğitim hem gaye hem de vasıta olduğuna göre, onun gayeleri hususunda insanlar arasında farklılıklar görülür. Halbuki, eğitim insanların ömrü kadar uzun olmasına rağmen kişiler ona gayeler tayin etmektedirler. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsan eğitiminin gayelerini anlamakla sorumludur. Hangi gayelerin doğrultusunda eğitim yapılacağını kendisi tesbit etmez. Çünkü insan çoğu zaman inanç ve fikirlerinin esiridir. Onlara göre şartlanmıştır. Zamanla değişen geçici fikirlerle eğitime gaye tayin edilmez. Çünkü eğitim tarih ve ideal alemine bağlı bir vakıadır. Yani bir yönüyle ezelden geliyor. Bir yönüyle de ebede doğru akmaktadır. Bu akıntı içerisinde, her devirde insan ondan nasibini almak için olanca gayretini sarfeder. Demek ki, insanın görevi, eğitimden nasibini almaktır, ona hedef tayin etmek değildir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Felsefi sistemler, eğitim gayelerini tayin etmeye çalışırken bu hatanın içinde bulunuyorlardı. Çünkü onların görevi eğitime gaye tayin etmek değil, ondan nasıl istifade edileceğini göstermektir. İşte bu hatadır ki, insanlar eğitime çok kısa vadeli suni gayeler gösterdiler. Kısa ve suni gayelere suni usullerle ulaşma hatasına da düşmekten kendilerini kurtaramadılar. İnsanın, suni vasıtalarla sonsuz gayelere ulaşması mümkün değildir. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Batı dünyası insanın ortaya koyduğu metodlarla insanı eğitmek istediğinden, eğitimin hareket noktasını tesbit edememiştir. Eğitimin hareket noktası, insanın dışında değildir. Aksine, insanın yaratılışındadır. Yanı insan tabiatı eğitimin hareket noktası olarak alınır. İnsan tabiatının özellikleri dikkate alınmadan eğitime bir hareket noktası tayin edilemez. Bundan dolayı metodlar suni olarak tesbit ediliyor, insan tabiatı bu metodlara hapsedilerek eğitilmek isteniyordu. Halbuki metodlar insan tabiatına bakarak tesbit edilebilirdi.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam “Muttaki” insanı yetiştirmeyi gaye alırken, iyi ile kötünün tesbit edilmesinde yeterli şahsiyetlerin tesbit edilmesini hedef almak ister.”Ey mü’minler…Allah’tan korkarsanız, O size Hak ile batılı ayırdedecek bir anlayış ve nur verir. “(Enfal,8/29)</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İslam eğitimine göre iyi ile kötüyü tesbit etmenin bir ucu da ilahi iradeye bağlıdır. Bu özellik içinde muttaki insanın yetiştirilmesi istenir.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İnsanı ahlaklı yapmak isterken, ahlakın ilkelerine suni ve geçici temeller aramaktadırlar. Bir tarafta ahlakı yıkan davranışları serbest bırakıyor, bir taraftan da ahlaklı insan yetiştirmek istemektedir. İnsan sağlığını gaye alıyor, fakat sağlığı yıkan kötü alışkanlıkların neler olduğu meselesini eğitim de ele almaktadır. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Beşeri eğitim sistemleri, insan tabiatını ihmal ediyor. Onun yalnız zihin yönünü ve toplumdaki ilişkilerini ele almaktadırlar. Müsbet ilimlerin ilkelerini en ince noktasına kadar öğretirken aklın manevi alanda hüküm yürütmesini engellemektedir.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Eğer akla, manevi alanda nasıl yürüyeceği öğretilseydi, asırlardır batı alemi batıl inançta kalmayacaktı… Çünkü orada inanç akla değil, hakka karşı nefrete dayanmaktadır. Zihinden manevi gerçekleri gizlemek için ona daima ilmin bulgularını nihai gerçek olarak veriyorlar. Bir nevi uyanmasını istememektedirler. Batı eğitim sistemleri, maddi ilimlerde zihni alabildiğine serbest bırakırken manevi alanda taklitten ayrılmasını istememektedir. Zira, inançlarını aklın süzgecinden geçirip, tenkidini yapacak kişilerin yetişmesini istememektedir. Akla sınırlı bir alan verdiklerinden, onun tabiatına aykırı hareket etmektedirler.</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Zihin faaliyetlerinin bazısına böylesine bir ambargo koyarken, kalp ve nefis eğitimini de hemen hemen bütünüyle ihmal etmektedirler. Manevi alanda gezintisine dahi müsaade edilmeyen aklın ötesindeki kalpte iman ağacı nasıl yeşerir? İhya edilmemiş kalbin düşmanı nefis, nasıl temizlenip arındırılır? Aklın manevi alandaki radarından insan şahsiyetinin merkezleri olan kalp ve nefse bakmadıkça, ne onun hastalığını anlayacak ve ne de onların hastalığını tedavi edecek ilaçlara sahip olunacaktır. </span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İşte o zaman eğitim, insan değil ölü yetiştirmektir. “Şüphesiz sen, ölü olanlara işittiremezsin ve arkalarını dönmüş kaçarlarken sağırlara hak çağrını duyuramazsın.”(Neml,27/80) “Bunun için sen arkalarını dönmüş giderlerken, o daveti ölülere duyuramazsın ve sağırlara da işittiremezsin.” (Rum, 30/52)</span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ölü dışarıdan duyu almaz. Ne işitir ne de akıl yürütür. Gerçek dine kulak vermeyenleri Allah ölüye benzetmektedir. İslam, insanın yaşayan ölü olmasını önlemek için bütün eğitim metodlarını seferber eder. Yola gelmeyenleri de eğitmek için fırsat tanımaz. Zira, yukarıdaki ayetler aynı zamanda kimlerin eğitilmeyeceğini de belirtmektedir. </span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="Turab3, post: 199327, member: 1005848"] [CENTER][CENTER][B][FONT=Comic Sans MS]İSLAMDA EĞİTİM[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT][/CENTER][/CENTER] [B][FONT=Comic Sans MS]Yazar : Bayraktar BAYRAKLI[/FONT][/B] [B][FONT=Comic Sans MS]Yayınevi : M.Ü. İlahiyat Fakültesi[/FONT][/B] [B][FONT=Comic Sans MS]Baskı : İstanbul / 1989 / 304 shf.[/FONT][/B][B][FONT=Comic Sans MS][/FONT][/B] [B][FONT=Comic Sans MS] [/FONT][/B] [FONT=Comic Sans MS]Milli Eğitimimiz, bir bunalım devri geçirmekte; ilkokuldan üniversiteye kadar bütün eğitim kurumlarında bir dejenerasyon havası esmektedir. Bütün müesseselerde eğitim iyice gevşemiş, öğretmenlerle öğrenciler çok yerde birbirinden kopmuş, hatta birbirine düşman olmuş, bazı okullarda eğitim görevi hiç yapılmaz hale gelmiştir. Tarihimizin hiçbir devrinde eğitimin bu kadar yozlaşmaya yüz tuttuğu görülmemiştir. Bu durumdan kurtulmamızın çaresi nedir? Eğitimcilerimizin çoğu çareyi Batı eğitim sistemlerinde aramakta; Avrupa’lı, Amerika’lı pedagogların fikirlerini savunmaktadırlar. Yakın tarihimizde Batı eğitim sistemi istikametinde geçirdiğimiz tecrübelerden, giriştiğimiz uygulamalardan beklediğimiz müsbet sonuç elde edilememiştir. Aksine, öğretmen-öğrenci çatışmaları, genç nesillerin birbirine düşman olmaları gibi eğitim tarihimizde hiç görülmemiş felaketler ortaya çıkmıştır. O halde, nazariyeyi değiştirmek, tarihimizi yapan fikir ve kültür sistemine, kendi eserimize, kendi benliğimize dönmek mecburiyetindeyiz.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Bizim kültürümüzün, terbiye sistemimizin mayası İslamiyet’tir, İslamiyet’in getirdiği değerlerdir. Bütün dünyayı etkileyen eğitim sistemlerinde, eğitim nazariyelerinde ve eğitim felsefelerinde fazilet namına ne kadar müsbet ilke, fikir ve iddia varsa hepsi İslamiyetin eğitimimize getirdiği değerlerde mevcuttur.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam terbiyesi rasyonel bir işleyiştir. Bu terbiye dünya eğitimcilerini bir noktada toplayacak, birleştirecek ilmi gerçeklerle doludur. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Terbiyede, hareket noktasını ve gelişme sürecini; terbiye ilminin stratejisini, mekanizmasını, ahlaki boyutlarını İslam eğitimcileri ortaya koymuşlardır. Gazali, Farabi, Burhaneddin Zernuci, İbn Sina, İbn Rüşd, Yusuf Has Hacib, Muhammed Kutub gibi filozof ve bilginler İslam terbiye sistemi içinde yetişmişler, hür düşünceyi ve ilmi müdafaa etmişlerdir.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Dünya eğitimcileri terbiyenin nihai amacını “iyi vatandaş yetiştirmek” şeklinde ifade ederler. İslam’da terbiyenin nihai amacı iyi insan yetiştirmektir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslami eğitim ilkelerinde kişiyi bütünüyle ve her yönüyle ele almak ve çoğunun fıtratına uygun bir eğitim usulü uygulamak öngörülmüştür. Çağdaş psikolojinin görüşü ve modern pedagojinin iddiası da bu istikamettedir.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam terbiyecilerinin görüşlerine göre ruhi hayat zaman içinde değişken ve esnek bir özellik gösterir. İşte ruhun bu özelliğidir ki; eğitime imkan kazandırır. Eğitim dünyasında bu fikri benimsemeyen yoktur.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsanı yalnız maddi yapısı, fizyolojik özellikleri ile niteleyenler eğitimin yarım kalmasına sebep olmuşlardır. Maddeci idealizmde de eğitim açısından yarım kalmış bir uygulama egemendir. “üretim için eğitim”,”Üretim içinde eğitim”,”Zihni mükemmeliyet yerine ekonomik verim” ilkelerini ileri sürenler aynı şekilde hataya düşmüşler, eğitimin kültürel ve ahlaki boyutlarını çiğnemişlerdir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam terbiyesi, bütün teferruatı ile müsbet bir bütünlük arzeder. İslam terbiyesinde boş zaman yoktur. İslam terbiye usulü, zamanı bedenin ve ruhun ihtiyaçlarına göre doldurmuş ve değerlendirmiştir. İslamiyet insanı yalnız ibadetle görevlendirmez; insan hayatında ibadet kadar işin, iş kadar dinlenmenin ve eğlenmenin de yeri vardır. İslam terbiyesindeki hedeflere göre, Allah adı ile yapılan her meşru iş, Allah yoluna götüren her hareket ve ahlaki davranış ibadettir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Allah’la, dinle ilgisi kesilmiş kimselerin ruhunda öyle bir ağırlaşma, soğuma ve taşlaşma olur ki, bu hal giderek kişiyi adi bir yaratık haline getirir ve intihar psikolojisinin içine sokar. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsan ruh ve beden unsurlarından oluşan bir terkiptir. Bu terkip, kainatı temsil eden bir özelliğe ve dünyayı etkileyecek bir güce sahiptir.”İnsan kainatın en mükemmel sentezidir.” Zira: “İnsan en güzel surette yaratılmıştır.”[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Eşref-i mahlukattır. İslam, insana en yüksek değeri vermiştir ve insan sevgisini eğitimde prensip olarak vermiştir.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam terbiyesinde faaliyet (aktiflik) esas alınmıştır. Hayatın devamı, gelişmesi ve yükselmesi faaliyet ve mücadele ile mümkündür. “Hayat mücadeleden ibarettir.”[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsan içinde yaşadığı dünyayı ve kainatı tanıyacak, öğrenecektir. Nimet ve hikmetlerden istifade edecektir. Eğitimin en muteber hedeflerinden biri de budur. Tembellik, uyuşukluk, zamanı boş geçirmek Allah’ın nimetlerine sırt çevirmektir. Kainatın kanunlarını ve sırlarını araştıran, tanıtan, hayat şartlarını kolaylaştıran ve yükselten kişiler, Allah’ın nimetlerini insanlığın istifadesine arzetmiş olmanın bahtiyarlığı içinde mesutturlar.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Allah’ın insana verdiği ruh ve beden gücü öyle bir nimettir ki, insan bu nimet ve himmetle dünyayı idare etme ve yükselme payesini kazanmıştır.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam eğitiminde itidal, ahenk ve denge hakimdir. Kişinin birbirine zıt çeşitli arzularıyla sosyal talep ve idealler arasında ilgiler bulması, yetişen nesillerin, yetişmekte olan nesillerle ve bütün devirlerle ilişki kurması, ahenk, itidal ve denge nizamının gereğidir.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Toplum içinde birbiriyle çatışan fertler, gruplar ve nesiller, ahenk, itidal ve denge nizamından uzaklaşmanın huzursuzluğu içinde perişan olmaya mahkumdurlar. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam terbiyesinde hareket noktası gerçeklerdir. Varış noktası, yani gaye ideallerdir. Gerçeklerden ideallerle yürüyen ve böylece hayatı sürdürerek yükselişe hazırlayan çok ileri ve şümullü bir sistemdir İslam terbiyesi…[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam terbiyesinde mahalli hususiyetlerin üstüne çıkılmış evrensel değerler öngörülmüştür. İslam terbiyesi ile yetişen insan, dünyanın her yerinde fazilet, şeref ve onurunu koruyacak bir şahsiyete, üstün bir davranış özelliğine sahiptir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam terbiyesinde insanı sonsuz gerçeğe, Allah’a bağlayan, yücelten ebedileştiren, fanilik hissinin karamsarlığını izale eden bir huzur motifi hakimdir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam terbiyesi, insanı tabiatın ve kainatın esrarını sezmeye çağırarak ve alıştırarak muammalar karşısında aklı tedirginlikten kurtarır.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam terbiyesinin değişmez ilkeleri ve temel felsefesi; sevgi, şefkat, doğruluk, iyilik ve iyimserliktir. Af ve beşarettir. Allah’a, Resulü’ne ve emir sahiplerine itaattir.[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]1.TARİFİ[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Toplumların ve insan zekasının gelişmesi ile ilimler de sayı ve hacim bakımından gelişmiştir. Sosyal ilimler, toplumların gelişmesi müsbet ilimler ise zeka gelişmesinin ürünleridir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Bütün bunların kaynaklandığı bir nokta vardır. Oda eğitimdir. Yirminci asırda, insanı geçmişteki gibi tesadüfi bir eğitime terketmek imkansızdır. Belli sistemler ve belli kurallar doğrultusunda onu, zamanın icaplarına göre yeniden eğitmek gereklidir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Din bir eğitim istemi olduğuna göre o bile toplumun ve insan şahsiyetinin gelişimine paralel olarak yenilenmiştir. İslam’a kadar bütün dinler, insanın çocukluk dönemindeki eğitimi andırır. İnsan olgunlaşınca artık kendi kendini eğitebilir. İnsan zekası ve aklı, gerideki İslam’ın ilkelerinden faydalanacak olgunluğa gelmiştir. Bunun için yeni bir dine ihtiyaç yoktur. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Eğitim belli kurallar ve ebediyen değişmeyecek prensiplere ulaşmıştır. Ama, insan her zaman, biyolojik ve psikolojik yapısı gereği eğitime muhtaçtır. Eğer insan, hayvan gibi doğuştan bütün organ ve kabiliyetlerini kullanabilseydi, eğitime ihtiyaç olmayacaktı. Oysa ki; insan, doğuştan ne bedeni ne de manevi güçlerini kullanmaya müsait değildir. Eğitim, onun bu eksikliğini tamamlamaktadır.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Bu bakımdan eğitim, bağımsız bir ilim olma yolunda büyük mesafeler almıştır. Çünkü o, yerini insan hayatında bulmuş, hammadde olarak insanı ele almış ve genel prensiplerine kavuşmuş durumdadır. Yani, artık eğitim kendi konu ve kanunlarını koyarak, ilimler arasında yerini almakta yeterince mesafe kaydetti.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]“İnsan hazır olmayan ham kabiliyetlerle dünyaya geldiği için, hayatın sonuna kadar bir öğrenci, bir çırak olarak kalıyor. Bunun için insanın eğitime, eğilmeye ihtiyacı vardır.”İnsan ancak eğitim sayesinde insan olabilir; insan eğitimin meydana getirdiğinden başka birşey değildir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsan kendi kabiliyetlerini kendi kendine geliştirme yeteneğine sahip değildir. Onların gelişmesi için eğitime muhtaçtır. Çünkü kabiliyetler öğrenimle gelişir. İnsan bu yönü ile başkalarının yardımına her zaman muhtaçtır. İşte eğitim bu ihtiyaçta temelini kurar. “O, öğrenmesinde daima bir çırak olarak kalır. Bunun için insan, hayatının sonuna kadar öğrenmek, kendisinin ve başkasının tecrübelerini toplamak, onları değerlendirmek onlardan faydalanmak zorunda olan bir varlıktır.”[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Oysa ki hayvanın; kendisinden yaşlı olanlarından birşeyler öğrenmeye ihtiyacı yoktur. Kendisine has faaliyetleri yapmak için doğuştan yeteneklidir. Onun bir önceki neslinden alacağı bir kültür hazinesi olmadığı gibi kendinden sonrakine bırakacağı birşeyi de yoktur.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsanın, yaratılış gayesini öğrenmesi, bu gayenin uğruna yola çıkması ve ona ulaşması için eğitime ihtiyacı vardır. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Onun için, İmam Azam eğitimi, ”İnsan şahsiyetini yıkan ve yapan şeylerin bilinmesidir.” diye tanımlamaktadır.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Eğitim, süreç bakımından da tanımlanır. Zira, eğitim bir anda gerçekleşemez. İnsan tabiatı buna müsait değildir. Öyle ise, eğitim, insan açısından bakıp tanımlanınca; ”Bir şeyi kademe kademe, tedric ile kemaline erişmektir.”[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Eğitim, karşılıklı etkileşim açısından da tanımlanabilir. Eğer cemiyetle insan, insanla insan, tabiatla insan arasında etkileşim olmasaydı eğitimden bahsedilemezdi.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Adem(AS)’ın yaratılış vakasında, Allah’a şeytan arasında geçen konuşmaya “eğitim etkileşimi” yönünden bakarsak, dinlerin insanları kötü etkilerden kurtarmak için geldiğini görürüz: ”Ey Rabbim! O halde dirilecekleri güne kadar beni geri bırak”(Sad, 38/79) “Buyurdu: Haydi geri bırakılanlardansın, katımda belli olan kıyamet gününe kadar.”(Sad 38/80-81) “Öyle ise, izzet ve kudretine yemin ederim ki, onların hepsini azdıracağım. Ancak içlerinden ihlas sahibi kulların müstesna.”(Sad,38/82-83)[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Gerçekten eğitilmiş, şahsiyeti sağlam olan ihlaslı kişilere şeytanın bir etkisi olmamaktadır. Din, insanı, menfi yönden etkilenmez (veya çok az etkilenir) hale getirinceye kadar etkiler. Artık o insan, cemiyetin, diğer insanların ya da şeytanın elinde cansız oyuncak gibi değildir. Eğitimin etkileme faaliyetinin nihai gayesi, etkilenmeyen insanı yetiştirmektir. “Eğitim yaşayan bir organizmanın kendi normal çevresi ile karşılıklı etkileşimi denen tecrübeye muadildir.”[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]“Eğitim hem gaye hem de vasıtadır. İnsanı geliştirmeyi hedef aldığı için gaye, bu geliştirmenin bir metodu olduğu için de vasıtadır.“ Eğitimin gayesi ameldir.”Eğitim gaye olarak ele alındığında pratik uygulama göz önünde bulundurulmalıdır.” Eğitim, nazari neticeleri gaye edinen bir faaliyettir. Kant ise ,”insanı insan yapan terbiyedir. İnsan terbiyenin meydana getirdiğinden başka birşey değildir.” demektedir.[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]2. PSİKOLOJİ VE EĞİTİM[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Psikoloji bilgisi, hayatın her cephesini, kendimizi, diğer insanları, çocukları daha iyi anlamak ve durmadan değişen muhit şartlarına daha iyi uymak, diğer insanlarla olan münasebetlerimizden doğan güç ve çeşitli problemleri daha iyi çözebilmek için yardım eder.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Psikolojik yönden eğitimin tanımını yaparsak: “Kontrol altına alınmış çevrede temelli olarak insanın gelişmesidir.” diyebiliriz.[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]3. BİYOLOJİ VE EĞİTİM [/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsanın psikolojik yapısı biyolojik yapısı ile aynı paralelde gelişmektedir. İnsanın biyolojik gelişimi, insanın psikolojik yapısının hangi noktasını etkiliyorsa, eğitimle biyoloji orada birleşmektedir. ”Madem ki ruh ve zihin gelişmesi esas itibariyle biyolojik kanunlara bağlıdır, şu halde pedagojinin ilmi temelini, biyoloji teşkil edebilir.”[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Öğrenimin, biyolojik büyüme ile yakinen alakası vardır. “Yusuf tam kemal çağına varınca, kendisine hikmet ve ilim verdik.”(Yusuf,12/22) “Musa, tam kemal çağına erip de dengini bulunca, biz ona peygamberlik ve ilim verdik.”(Kasas,28/14)[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam, insanın biyolojik büyümesi ile, zihni eğitim arasında menfi yönde bir irtibat da kurar. Yaşamanın insan hafızasındaki gerilemedeki bağını gösterir. “Bununla beraber, içinizden kimi öldürülüyor, kimi de önceki bilgisinden sonra, hiçbirşey bilmemek üzere, kuvvetten düşürülüp ihtiyarlık haline çevriliyor.”(Hac,22/5),”Kimin ömrünü uzatırsak onu yaratılış bakımından azaltırız.”(Yasin,36/68)[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Biyolojik büyüme öğretimi o kadar etkiler ki, belli bir yaşa kadar neyin ve nasıl öğretileceğini tayin eder. Peygamberimiz biyolojik gelişme ile eğitim arasındaki ilişkiyi gayet iyi görerek “Çocuklara yedi yaşında namaz kılmayı öğretin. On yaşında kılmazlarsa dövün.”(Ebu Davud) buyurmuşlardır.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Biyolojik büyüme ile eğitim arasındaki bağı ilk teşhis eden İslamdır. Daha sonraları Batı dünyasında bu alanda çalışmalar görüldü. Amerika’da Stanly Hall, William James, H.S. Jennigs bu cereyanın mümessilidirler, İngiltere’de ise Perry Nunn’un pedagojisi, biyolojik görüşlerin tamamen tesirleri altındadır. Almanya’da Wilhelm Preyer, Hugo Goring, Ewald Hanfe, Arthur Schulz, A.W. Lay Herman Lietz gibi eğitimciler buna örnek olarak gösterilebilir.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]“Terbiyenin bir de münferit insan üzerinde cereyan eden şekli vardır. Doğumla başlayan ölümle biten her hayat muayyen gelişme ile safhalarına, kanunlarına malik olduğu için terbiye, bu gelişme ile yakından ilgilenmek onun kaide ve kanunlarına uymak zorundadır.”[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]4. SOSYOLOJİ VE EĞİTİM[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Sosyoloji bir cemiyet ilmi olduğuna göre, eğitimle ilgilenmemesine imkan yoktur. Cemiyetin kendisi bir eğitimcidir. Biz farkına varmadan cemiyetin damgasını taşırız. Doğuşumuzla, örf, adet, lisan gibi kültür müesseselerini toplumda hazır buluruz. Konuşmamızdaki kelimeleri, toplumun bir hücresi olan aile bize öğretir. Sosyoloji, eğitimin amaçlarında yerine göre değişiklik olacağını ortaya koyar. Bununla beraber, sosyoloji eğitimin değişmeyen amaçlarını da göstermektedir. “Şüphesiz eğitim her yer ve zaman için değişmeyen amacı, toplumsal mirası bir kuşaktan diğerine iletmek olmuştur.“[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Eğitimin bir de eleme görevi vardır. Emanetin ehline verilmesi için, kabiliyetli ile kabiliyetsiz, bilenle bilmeyen ayrılmalıdır. “Eğitim sistemi bütün nüfus içinde, daha yetenekli kişilerin seçilip ayrılmasını sağlayan faaliyetin merkezidir.”[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Ayrıca, eğitimin ekonomik görevi de vardır. Vasıflı işçi yetiştirmek, eğitilmiş insan gücünü temin etmek, günümüzün ekonomik hayatı için geçerlidir. Eğitim bu görevi karşılamalıdır.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]“Eğitim genel veya mesleki bir yetiştirme ile bizi hayatımızı kazanacak bir duruma getirmelidir, bizi insanları ve kainatı tanıtmalıdır; tamamen gelişmiş fertler haline gelmemize bize yardım etmelidir. “[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Sosyolojik açıdan eğitimin saklı görevlerinden biri de dost edinmektir. İnsanların manevi kardeş olması, toplumun mutlu bir hayat yaşaması için gereklidir. Bütün dini meseleler bu kardeşliğin üzerine kurulur. İslam bir yönü ile eğitim sistemidir. Onun da en önemli vazifelerinden biri, eğittiği kişileri kardeş haline getirmektir. Kalplerin kaynaşması, kaynaşan kalplerin kardeş olması İslami eğitimin en önemli gayesini teşkil eder. “Eğer sana hile yapmak isterlerse, muhakkak Allah sana kafidir. O’dur seni yardımıyla ve mü’minlerle kuvvetlendiren.”(Enfal,8/62) “Ve kalplerin arasını sevgi ile birleştirdi. Yoksa yeryüzünde ne varsa harcasaydın, yine onların kalplerini birleştiremezdin. Fakat onların kalplerini sevgi ile birleştirdi..”(Enfal,8/63)”Mü’minler ancak kardeştirler. Onun için iki kardeşinizin arasını düzeltin.”(Hucurat,49/10)[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Sosyolojik açıdan bakınca eğitim şöyle tarif edilir: “Tabiatın sosyal müesseselerin ve diğer insanların bizim zeka ve irademiz üzerine icra ettikleri tesirlerden ibarettir.”[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]5.FENOMENOLOJİ VE EĞİTİM[/FONT][/B] [B][FONT=Comic Sans MS]6. DEĞERLER İLMİ VE EĞİTİM[/FONT][/B] [B][FONT=Comic Sans MS]7. AHLAK VE EĞİTİM[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Ahlak ilmi neyin iyi neyin kötü olduğunu ortaya koyar. İyi bize göre mi yoksa bizim dışımızdaki bir varlığa göre mi tesbit edilir? Evrensel ve mutlak bir iyi var mıdır? Hareketi yöneten nedir?[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Bu sorulara bakanlar, çeşitli cevaplar aramışlardır. Ahlak üzerindeki farklı görüşler eğitime de sıçramış, eğitim alanında da farklı uygulamalara sebep olmuştur. Mesela; ahlakın ilahi bir kaynağa dayanmadığını ileri sürenler, eğitimin de ilahi prensiplere göre yapılmasını kabul etmişlerdir.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Görülüyor ki, eğitimle ahlak içiçedir. Ahlak, iyiyi ve yapılması gerekeni gösterir. Eğitim de bu yönde cereyan etmesine rağmen o aynı zamanda zihin eğitimi ile de meşgul olur. Yani eğitim daha geniş bir alanı içine alır. Ahlak bilgi ile uğraşmaz. Öğretim tamamen eğitimin bir cephesidir. Zihinle, ahlak değil eğitim uğraşır. Ahlak imanla da uğraşmaz. Kalbin eğitimi de eğitimin görevidir. Demek ki, ahlak, davranış, iyi ve kötünün ilmidir.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]“Eğitim geniş çapta bir ahlaki faaliyet olarak kabul edilir. Öğretmenler daima ne söylenmesi, ne yapılması gerektiği ve öğrencilerin nasıl davranacaklarına dikkat çekerler. Ahlak değerlerini aşılamak, ferdin ve sosyal davranışın gelişmesi ile ilgilenirler.”[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]FELSEFE VE EĞİTİM[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]“Genel felsefe, en genel ve sistematik tarzda realiteyi bir bütün olarak izah edip anlamaya teşebbüs ettiği gibi, eğitim felsefesi de, eğitimin gaye ve hareket tarzlarını seçmemize rehberlik eden genel kavramlar vasıtasıyla eğitimin bütünlüğünü yorumlayarak anlamaya çalışır. Genel felsefe, farklı bilimlerin buluşlarını tanzim ettiği gibi eğitim felsefesi de bu buluşların eğitimle alakaları nisbetinde yorumlarını yapar. Bilim nazariyelerinin eğitim istidlalleri ile direkt bir alakası yoktur. Onlar ilk önce felsefi bir deneyimden geçmeksizin eğitime uygulanamazlar.”[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Bu izahlardan sonra diyebiliriz ki; bir eğitim felsefesi vardır. Eğitimle felsefe, eğitim felsefesinde buluşmakta ve ortak meselelerini çözmektedirler. ”Eğitim felsefesi, eğitim meselelerinin genel felsefi nitelikte olduğu nisbette genel felsefeye dayanır. Mevcut eğitim hareket veya fikirlerini şu genel felsefi meseleleri tetkik etmediği müddetçe, yenileri ile kritize edemeyiz:[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]1.Eğitimin önderlik etmesi gereken iyi hayatın niteliği,[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]2.Eğittiğimiz insan olduğu için insanın kendi tabiatı,[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]3.Eğitim bir içtimai ameliye olduğu için, toplumun tabiatı,[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]4.Bütün ilimlerin anlamaya çalıştığı, nihai realitenin özelliği. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]1)Perennialism[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]2)Essentialism[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]3)Realist Eğitim[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]4)Progressivizm[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]5)İdealist Felsefe ve Eğitim[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]“Faşist eğitim felsefesinin idealizmle bir alakası olduğu gibi, muhtemelen komünist felsefenin, realizmle daha yakın bir alakası vardır.“ Fakat komünist felsefenin de temelinde idealizm yatar. Hegel, Marx’ı ne kadar etkilemişse komünist felsefe de idealizme o nisbette dayanır. Fakat biz buna, maddeci idealizm diyoruz. Öyle ise, idealizm eğitiminin iki kısma ayrılması gereklidir.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]1)Maddeci İdealizm [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]2)Mücerret İdealizm [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Komünist eğitim felsefesi idealizmden ne kadar kaçarsa, o kadar ona yaklaşıyor. “Komünizmin ilk teorisyeni olan Marx, kendi sistemindeki fikir tohumlarından dolayı, idealisti olan Hegel’e minnettardır. Fakat komünizmin bazı doktrinleri kesinlikle realistliktir.” [/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]6)Komünist Eğitim Felsefesi[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Komünizmin felsefesi, nasıl ki ekonomiyi merkeze alıp, diğer müesseseleri onun üzerine bina ediyorsa, başka bir deyimle, ekonomi alt yapıyı, din ahlak, hukuk, sanat ve eğitim gibi müesseseler üst yapıyı teşkil ediyor. Alt yapıda meydana gelen değişmeler üst yapıyı da etkiliyor. Böylece eğitim de ekonomiye göre şekil almaktadır.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Fiziki çevrenin, öğrenciyi etkileyen en önemli yönü ekonomidir. Komünist felsefenin ana ilkesi, maddi üretim şekli, sosyal ve siyasi müesseselerin niteliğini tayin etme meselesidir. Eğer insan, kurduğu müesseselerin, saf aklın mahsulleri olduğuna inanırsa aldanır. Binaenaleyh, komünist, İyi şeylerin değeri onlara harcanan emekle ölçüleceğine inandığı gibi, emeğin eğitimde önemli rol oynaması gerektiğine de inanır.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]7)Maddeci İdealist Görüşün Eğitimdeki Temel Özellikleri[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]8)İdealist Eğitim[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]9)Mücerret İdealizm Eğitimi[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]10)Reconstructionism(Yeniden İnşacı Eğitim)[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]11)Faşizm[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]12)Demokrasi[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]İSLAM’DA EĞİTİM ANLAYIŞI[/FONT][/B] [B][FONT=Comic Sans MS]A-İslam’da Eğitimin Hareket Noktası[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Felsefi sistemlerin anlayışlarında temel bazı ayrılıklar görülmektedir. Bu ayrılıkların en keskin nedeni, insan aklının bir eğitim görüşü kurmakta yetersiz kalışı, hatta dünyaya ve onun zübdesi olan insana belli bir açıdan bakıp bağımsız bir düşünceyle inceleyememiş olmasıdır. İnsanı insanla eğitiyoruz ama, insanı yine insanın fikirleri doğrultusunda eğitmek çok zor ve tehlikelidir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Batıda bu eğitim görüşlerinin doğması normaldir. Zira Hıristiyan ve Yahudiliğin esasta bir eğitim görüşü yoktur. Orada dinin dolduramadığı bu sahayı insanların fikirleri dolduracaktı. Neticede bu böyle oldu. Bazı eğitim görüşleri merkeze çocuğu, bazısı öğretmeni, bazısı da geçmişi almıştır. Manevi değerlere kulak asmayanları da vardır. Hangi açıdan ele alırlarsa alsınlar, eksiktirler.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Yine onlar, düşündükleri fikirleri insana elbise gibi giydirdikleri takdirde onu eğiteceklerini sandılar. Yani, eğitmek demek başkasının düşündüğü tarzda insanı ele almak demektir. İnsanı, kendi psikolojik yapısına göre değil, başkasının istediği tarzda eğitmek istediler.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Kendi metodlarımızla insan psikolojisini incelediğimizde onu bazı şartlar altında gözleyebiliyoruz. Bu metodla hiçbir etki altında kalmadan, insan şahsiyetindeki temel taşları tesbit etmemiz imkansızdır. En iyi tetkik veya gözlem, insan şahsiyeti fıtrat halinde iken onun özelliklerini tesbit etmektir. Çeşitli olay ve tutumlara karşı tavırlarıyla onun gerçek bilgisine ulaşamayız. Onu bizim elimizde değil, Allah’ın iradesinde tanımalıyız. İnsan psikolojisini coğrafi, sosyal ve iktisadi şartlar altında inceleme yerine, ilahi fıtrat düzeyinde incelememiz gerekir.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]En üst eğitici (“Rab” eğitici manasına gelir.) Allah olduğuna göre, insan psikolojisini de en iyi bilen O’dur. İnsan şahsiyetindeki temel özellikleri en iyi bilen O’dur. İnsanı neyin nasıl motive ettiğini en iyi bilen onu yaratandır. ”Andolsun Biz insanı yarattık ve nefsinin ona ne vermek istediğini de biliriz, biz ona şah damarından daha yakınız.”(Kaf,50/16)[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsanın eğitilebilmesi için nefsindeki özelliklerin anlaşılması zaruridir. Madem ki; eğitim, insan üzerinde bir tasarruftur. Öyleyse bu tasarruf, bilmeden yapılmaz. İnsan, insan elinde bir oyuncak olmaktan çıkması için onu iyi tanımalıyız. Onun şahsiyetindeki ilahi unsurları zedelemeden, birini diğerine kurban etmeden eğitebilmemiz için onu iyi bilmeliyiz.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Görülüyor ki İslam, eğitimi insan fıtratı (tabiatı) üzerine bina etmektedir. Eğitim ilkelerini o fıtratın niteliğine göre koymaktadır: “Bir insanın iyisini kötüsünü bırakıp, onun şahsiyetinin aslına nüfuz etmek lazımdır ki, bakalım o kimsenin nasıl bir cevher ve özü vardır, anlaşılsın. İşte görmek ve bilmek böyle olur.” ( Mevlânâ - fihi mafih)[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsanın insana vereceği özelliklerin iğreti olduğunu, bu vasıfların aslî vasıflar olmadığını ileri süren Mevlânâ: “Birini iyice görmek ve her insanda iğreti olarak bulunan iyi ve kötü sıfatlardan geçerek özüne varmak ve iyiden iyiye görmek lazımdır. İnsanların birbirine verdikleri bu vasıflar onların alî vasıfları değildir.” [/FONT] [LIST=1] [*][B][FONT=Comic Sans MS]İslam Eğitiminin Tarifi:[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [/LIST][FONT=Comic Sans MS]İslamî eğitim, insan hayatında takip edeceği yolu, nazari olarak çizip hayata uygulamak, nasıl hareket edeceğini göstermektir. Bu manada ‘’Rab’’ yaratanın, yaratığına doğru yolu göstermesi (irşad, ihda) demektir: ‘’Firavun şöyle dedi: O halde sizin Rabbiniz kimdir; Ey Musa? Musa: Bizim Rabbimiz, herşeye suret ve şeklini veren, sonra da yolu gösterendir, dedi’’ (Tâhâ 20/49-50). [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Eğitimi, peygamber düzeyinde ele aldığımızda da, ’’tebliğ’’ etmek manasına gelir. Böylece öğretim de eğitim içine girmektedir. Tebliğ, hem eğitimi hem de öğretimi içine alır.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Mâverdî, eğitimi ele alınca insanın aklıyla şahsiyetini düşünmektedir. “Eğitim bir direktir. Allah onunla akılları kuvvetlendirir. Bir süstür, nesebi kaybolmuş olanları Allah onunla süsler.” Bir taraftan insanın istidat ve kabiliyetlerini kuvvetlendiren, bir yönden de insanın pespayeliklerini örten bir süs olur.[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]2.İslam Eğitiminin Hareket Noktası: [/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Genel olarak İslam insanın doğuştan iyi olduğunu kabul eder. Bozulma sonradandır. “Biz, gerçekten insanı en güzel biçimde yarattık.” (Tîn - 95/4) Aslı güzel olan, insanı hayrete düşüren bir biyolojik yapı ve bu yapının içinde esrarengiz bir manevi ilme sahip insanın eğitime müsait olması, fıtratının gereğidir. Hristiyanların belirttiği gibi, insan doğuştan günahkar değildir. Bozulma insanda fıtri değil, arızidir. “Sonra onu aşağıların aşağısına çevirdik.” (Tîn - 95/5) insan iyidir ki eğitilmeye müsaittir. Bu eğitimin gerçekleşmesi, için dinler gelmiştir. Eğer insan eğitilmeye müsait olmasaydı, peygamberler gibi eğiticilere ihtiyaç kalmayacaktı. İnsan yaratılışı gereği fiillerini, huylarını iyileştirmek, doğru olanı yanlış olandan ayırt etmek veya bunları bozmak, yeteneği ve kabiliyeti üzerine yaratılmıştır.[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]3.İNSAN FITRATININ ÖZELLİKLERİ:[/FONT][/B] [LIST=1]<LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Hakimiyet-bozmak-savaşmak[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Nankörlük[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Cahillik[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Zalimlik (yanlış yapma)[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Azgınlık (tepki gösterme)[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Kıskançlık (hırs, tamah)[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Zayıflık (acz)[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Cimrilik[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Sevgi[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Acelecilik[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Mücadele[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Korku[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Cinsel arzu [/FONT][/B] [*][B][FONT=Comic Sans MS]İnanma[/FONT][/B] [/LIST][B][FONT=Comic Sans MS]B-İslam Eğitiminin Prensipleri[/FONT][/B] [LIST=1]<LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l5 level1 lfo3" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]İrsiyet prensibi[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l5 level1 lfo3" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Çevre prensibi[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l5 level1 lfo3" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Hürriyet prensibi[/FONT][/B] [*][B][FONT=Comic Sans MS]Tekamül prensibi [/FONT][/B] [/LIST][FONT=Comic Sans MS]Batı eğitim sistemleri, onların maddeci felsefelerinden kaynaklandığı için eğitimi doğumdan sonra ele alırlar. İnsanın yaratılışını dikkate almazlar. Çünkü kafalarını yaratılışa çevirselerdi ilahi kudreti göreceklerdi. Şimdi İslamın dinlerin tekamülünü değerlendirmesine bir göz atalım. Çünkü dinler aynı zamanda bir eğitim sistemini kapsarlar. İnsanın yaratılışı gibi, kurduğu toplumlar da tekamül geçirmiştir. Toplumlar, kültür miraslarını nesilden nesile aktardığı için bir sonraki nesil bir önceki nesilden daha büyük imkanlarla karşılaştı. Bu imkanlar, yeteneklerini oldukça metodlu ve verimli kullanmasına yol açtı. Bir yandan, içtimai hayatı pekiştiriyor, bir yandan da yeteneklerinin ürünü çoğalıyordu. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İlk dini bir aile eğitimine sonraki dinlerin bir topluluğun eğitim sistemine, islamın da bütün insanlığın eğitim sistemine benzetebiliriz. Demek ki dinler, aile eğitimi, toplum eğitimi ve insanlık eğitimi şeklinde gösterebilirler.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]“Ben ve diğer peygamberler, bir ev yapmaya başlayıp, onu tam ve mükemmel olarak tamamlayan adama benzeriz. Ancak o evin bir tuğlası eksiktir. İnsanlar o eve girince hayrete düşerek, ‘keşke şu eksik tuğla olmasaydı’ derler.” (Tirmizi) Bütün peygamberler, bir binanın tuğlaları gibidir. Peygamberimiz de o binayı tamamlayan en son tuğladır.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsanın yeteneklerindeki gelişme ve bu gelişmenin yansıdığı toplum hayatındaki gelişmenin doğurduğu ihtiyaca göre Allah dinleri göndermiştir. Demek ki ilahi eğitim, insan ve onun toplumunun tekamülünü takip etmiştir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsan yaratılışında, onun ilahi eğitimindeki tekamül sistemi insanın hayatında da dikkate alınmalıdır. İslam, bir ferdin tekamülünü eğitim açısından şu merhalelerle ayırır: [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]0-2 yaş/2-7 yaş/7-10 yaş/10-buluğ yaşı.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Eğitim ve öğretim bu yaş kesimlerine göre ayrılır. İki yaşına kadar çocuk hürdür. Yaşına göre hiç kayıt altında değildir. Öğrendiklerini hiç şuursuz öğrenir. Mesela; yürüme, ilk konuşma gibi. Fakat süt kesimi onun şahsiyetinde önemli bir dönemdir. Çünkü dışarıdan zorla müdahale yapılır.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]7 yaşında da öğretim safhası başlar. Artık zihin tekamül etmiştir. Öğretime hazırdır. “Çocuklara yedi yaşında namaz kılmayı öğretin” hadisi bunu bize açıkça belirtmektedir. 10 yaş ise öğretilenlerin uygulanmaya başlatılacağı yaştır. “On yaşında kılmazlarsa dövün.” hadisi de bize bu çizgiyi belirlemektedir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Bu yaşa kadar çocuk psikolojisi, tasavvuf açısından bakanlar şöyle anlatmaktadırlar. Son mutasavvıflardan İbn Tufeyl, şu ifadeyi kullanıyor: “Veli olmak istersen, küçük çocukların bazı özelliklerini benimse. Çocukların beş psikolojik özelliği vardır. Bunlar bir yetişkinde bulunursa veli olur: [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]a)Çocuklar kendi maişetlerini merak etmezler. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]b)Hastalandıklarında Yaratıcı’dan şikayette bulunmazlar.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]c)Yiyeceklerini diğerleriyle paylaşırlar.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]d)Münakaşa ettiklerinde kin beslemezler. Barışmak için can atarlar.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]e)Korktuklarında gözlerinden yaşlar akar.”[/FONT] [LIST=1] [*][B][FONT=Comic Sans MS]Zaruret prensibi[/FONT][/B] [/LIST][FONT=Comic Sans MS]İslam eğitiminin diğer bir ilkesi de eğitimde uyulması gerekli olanı göstermektedir. Eğitimci ve eğitilen her an hür değillerdir. Her uygulamaları kendi başlarına yapamazlar. Bazı kayıtlar altındadırlar. İstese de istemese de bu kurallar doğrultusunda hareket etmek mecburiyetindedirler. Aslında zaruret prensibi diğer prensipleri içine alır. Mesela; eğitimci, irsiyet, çevre, hürriyet, tekamül, dengeleme, hidayet ve örnekleme ilkelerine uymak mecburiyetindedir. Bizi biz değil, fıtrat sınırlandırıyor. “Fıtrat bize şöyle yapmak mecburiyetindesin” diyor. “Benim müsaade etmediğim şeyi yapamazsın” çağrısında bulunuyor. Bunu derken, insan kabiliyet ve kapasitesini bilinmesini istiyor. Gerek insanın sosyal düzen içinde alacağı yer bakımından ve gerekse dini görevlerini yerine getirmek bakımından bu çağrıya uymak mecburidir. İnsan şahsiyetinin belli bir kapasite noktası ve yönü vardır. Ondan fazla yük yüklenirse şahsiyet çözülür. İyi bir netice almamız beklenirken zararlı neticelere varırız. İslam yeteneklerin ve onların çalışma yönünün bilinmesini ister.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]6. Muvazene (Dengeleme) prensibi[/FONT] [LIST=1]<LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l3 level1 lfo5" class=MsoNormal>[FONT=Comic Sans MS]Örnekleme prensibi[/FONT] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l3 level1 lfo5" class=MsoNormal>[FONT=Comic Sans MS]Ceza prensibi[/FONT] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l3 level1 lfo5" class=MsoNormal>[FONT=Comic Sans MS]Sevgi ve merhamet prensibi[/FONT] [*][FONT=Comic Sans MS]Hidayet Eğitim prensibi[/FONT] [/LIST][B][FONT=Comic Sans MS]C-İslami Eğitim Metodları[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslami eğitim metodları, bir bütün olarak insan şahsiyetine uygundur. Yani metodlar insan yapısına göre vaz edilir. Ölçü, insanın yapısıdır. Metod olarak lüzumsuz ve yüzeyde olan şeylerle uğraşmaz. Metodun esaslarını, insan davranışını idare eden merkezlere göre koyar.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslamın eğitim metodları, yalnız öğretim metodları değildir. O yalnız zihni doyurmak istemez. Çünkü yalnız zihni ele alarak yapılacak eğitim tek yönlü ve eksiktir. Bu yönüyle batı eğitim sisteminden ayrılır. Çünkü onlar eğitimi fayda ve maddeci yönde uygulamaktadırlar. Fayda ile madde arasındaki münasebeti dikkate alıyorlar. Oysa, faydanın bir de mana ile alakası vardır. [/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]4-ZİHİN EĞİTİMİ VE DAVRANIŞLAR[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsan davranışlarını yöneten merkezleri dikkate alınca, İslam eğitim metodlarını ilk planda üçe ayıracağız:[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]I. Zihni Eğitim Metodları[/FONT][/B] [LIST=1]<LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Bilginin kaynağı[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Bilginin sınırı[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Metodların uygulanması[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]İç gözlem[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Dış gözlem[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Kıssa ile eğitme [/FONT][/B]<LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Sebep-sonuç ilişkisi[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Misal ve benzetmelerle bilgi verme[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Düşünceyi harekete getirecek zihni eğitme[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Tedrici eğitim[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]İsticvab usulü[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo6" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Zihni eğitmede ilahi irade[/FONT][/B] [*][B][FONT=Comic Sans MS]Ana lisanla öğretim[/FONT][/B] [/LIST][B][FONT=Comic Sans MS]II. Kalbin Eğitim Yolları[/FONT][/B] [LIST=1]<LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l8 level1 lfo7" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Kalbi bilgiyle eğitme usulü[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l8 level1 lfo7" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Kalpteki inanma duygusunu eğitme usulü[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l8 level1 lfo7" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Korku ve ümit duygusunu eğiterek kalbi eğitme usulü[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l8 level1 lfo7" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Ekonomik usulde kalbi eğitme[/FONT][/B] [*][B][FONT=Comic Sans MS]Kalbi uyanık tutarak eğitme usulü[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [/LIST][FONT=Comic Sans MS](Kalp eğitimi ve davranışlar)[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]III.Nefsi Eğitme Yolları [/FONT][/B] [LIST=1]<LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal>[FONT=Comic Sans MS]İç gözlem (nefsi bilme- tanıma)[/FONT] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal>[FONT=Comic Sans MS]Kendi kusurlarını tesbit etmek[/FONT] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal>[FONT=Comic Sans MS]Haya duygusunu çalıştırarak nefsi eğitme[/FONT] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal>[FONT=Comic Sans MS]Ekonomik usulle nefsi eğitme[/FONT] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal>[FONT=Comic Sans MS]Mücadele metoduyla nefsi eğitme[/FONT] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l4 level1 lfo8" class=MsoNormal>[FONT=Comic Sans MS]Nefsin güçlerini mevcut ideallere yöneltme metodu[/FONT] [*][FONT=Comic Sans MS]Tezkiye ile nefsi eğitme[/FONT] [/LIST][B][FONT=Comic Sans MS]D-İslam Eğitiminin Gayeleri[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam eğitiminin prensip ve usulleri belli hedeflere ulaşmak için uygulanır. Bu hedefler olmasaydı, eğitimciler planlama ve uygulama zahmetlerine katlanmazlardı. Eğitimin başlangıcında bu gayeler beklenti halindedir. Eğitimin tamamlanması ile bu hedeflere ulaşılır. Hedeflere ulaşılmış ise eğitimin konusu olan insan devamlı üreme halinde olduğu için eğitimde de bir devamlılık vardır. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Kur’an-ı Kerim’e bakarsak, peygamberlerin dini eğitimlerini gerçekleştirmek için çektikleri zahmetler bu gayelere ulaşmak içindir. Allah, peygamberlerine bu zahmeti onların uğruna çektirmiştir. Demek ki, mücadeleler gayeleri ile büyürler. Bütün eğitim faaliyetleri beklentilerini gerçekleştirmek için büyük zahmetlere katlanırlar.[/FONT] [B][FONT=Comic Sans MS]I. İslam eğitiminin kısa vadeli gayeleri: [/FONT][/B] [LIST=1]<LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]İnsandaki gizli güçlerin ortaya çıkarılması[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Günlük ihtiyaçlarını giderme[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]İyi insan yetiştirmek[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]İnsanları istikamette tutmak[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Karanlıktan aydınlığa çıkarmak[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Sözle davranışı birleştirmek[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Taklidi kaldırmak[/FONT][/B] <LI style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; mso-list: l6 level1 lfo9" class=MsoNormal>[B][FONT=Comic Sans MS]Evrensel ahlak[/FONT][/B] [*][B][FONT=Comic Sans MS]Tevhid[/FONT][/B] [/LIST][B][FONT=Comic Sans MS]II. İslam eğitiminin uzun vadeli gayesi [/FONT][/B] [B][FONT=Comic Sans MS]SONUÇ[/FONT][/B][FONT=Comic Sans MS][/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Eğitim, mutlak bir değerdir. Dini ve milleti ne olursa olsun, bütün insanlık eğitimin mutlak bir değer olduğunu kabul etmektedir. Ancak eğitimde faydalanma yolları farklıdır. Eğitim hem gaye hem de vasıta olduğuna göre, onun gayeleri hususunda insanlar arasında farklılıklar görülür. Halbuki, eğitim insanların ömrü kadar uzun olmasına rağmen kişiler ona gayeler tayin etmektedirler. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsan eğitiminin gayelerini anlamakla sorumludur. Hangi gayelerin doğrultusunda eğitim yapılacağını kendisi tesbit etmez. Çünkü insan çoğu zaman inanç ve fikirlerinin esiridir. Onlara göre şartlanmıştır. Zamanla değişen geçici fikirlerle eğitime gaye tayin edilmez. Çünkü eğitim tarih ve ideal alemine bağlı bir vakıadır. Yani bir yönüyle ezelden geliyor. Bir yönüyle de ebede doğru akmaktadır. Bu akıntı içerisinde, her devirde insan ondan nasibini almak için olanca gayretini sarfeder. Demek ki, insanın görevi, eğitimden nasibini almaktır, ona hedef tayin etmek değildir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Felsefi sistemler, eğitim gayelerini tayin etmeye çalışırken bu hatanın içinde bulunuyorlardı. Çünkü onların görevi eğitime gaye tayin etmek değil, ondan nasıl istifade edileceğini göstermektir. İşte bu hatadır ki, insanlar eğitime çok kısa vadeli suni gayeler gösterdiler. Kısa ve suni gayelere suni usullerle ulaşma hatasına da düşmekten kendilerini kurtaramadılar. İnsanın, suni vasıtalarla sonsuz gayelere ulaşması mümkün değildir. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Batı dünyası insanın ortaya koyduğu metodlarla insanı eğitmek istediğinden, eğitimin hareket noktasını tesbit edememiştir. Eğitimin hareket noktası, insanın dışında değildir. Aksine, insanın yaratılışındadır. Yanı insan tabiatı eğitimin hareket noktası olarak alınır. İnsan tabiatının özellikleri dikkate alınmadan eğitime bir hareket noktası tayin edilemez. Bundan dolayı metodlar suni olarak tesbit ediliyor, insan tabiatı bu metodlara hapsedilerek eğitilmek isteniyordu. Halbuki metodlar insan tabiatına bakarak tesbit edilebilirdi.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam “Muttaki” insanı yetiştirmeyi gaye alırken, iyi ile kötünün tesbit edilmesinde yeterli şahsiyetlerin tesbit edilmesini hedef almak ister.”Ey mü’minler…Allah’tan korkarsanız, O size Hak ile batılı ayırdedecek bir anlayış ve nur verir. “(Enfal,8/29)[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İslam eğitimine göre iyi ile kötüyü tesbit etmenin bir ucu da ilahi iradeye bağlıdır. Bu özellik içinde muttaki insanın yetiştirilmesi istenir.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İnsanı ahlaklı yapmak isterken, ahlakın ilkelerine suni ve geçici temeller aramaktadırlar. Bir tarafta ahlakı yıkan davranışları serbest bırakıyor, bir taraftan da ahlaklı insan yetiştirmek istemektedir. İnsan sağlığını gaye alıyor, fakat sağlığı yıkan kötü alışkanlıkların neler olduğu meselesini eğitim de ele almaktadır. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Beşeri eğitim sistemleri, insan tabiatını ihmal ediyor. Onun yalnız zihin yönünü ve toplumdaki ilişkilerini ele almaktadırlar. Müsbet ilimlerin ilkelerini en ince noktasına kadar öğretirken aklın manevi alanda hüküm yürütmesini engellemektedir.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Eğer akla, manevi alanda nasıl yürüyeceği öğretilseydi, asırlardır batı alemi batıl inançta kalmayacaktı… Çünkü orada inanç akla değil, hakka karşı nefrete dayanmaktadır. Zihinden manevi gerçekleri gizlemek için ona daima ilmin bulgularını nihai gerçek olarak veriyorlar. Bir nevi uyanmasını istememektedirler. Batı eğitim sistemleri, maddi ilimlerde zihni alabildiğine serbest bırakırken manevi alanda taklitten ayrılmasını istememektedir. Zira, inançlarını aklın süzgecinden geçirip, tenkidini yapacak kişilerin yetişmesini istememektedir. Akla sınırlı bir alan verdiklerinden, onun tabiatına aykırı hareket etmektedirler.[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Zihin faaliyetlerinin bazısına böylesine bir ambargo koyarken, kalp ve nefis eğitimini de hemen hemen bütünüyle ihmal etmektedirler. Manevi alanda gezintisine dahi müsaade edilmeyen aklın ötesindeki kalpte iman ağacı nasıl yeşerir? İhya edilmemiş kalbin düşmanı nefis, nasıl temizlenip arındırılır? Aklın manevi alandaki radarından insan şahsiyetinin merkezleri olan kalp ve nefse bakmadıkça, ne onun hastalığını anlayacak ve ne de onların hastalığını tedavi edecek ilaçlara sahip olunacaktır. [/FONT] [FONT=Comic Sans MS]İşte o zaman eğitim, insan değil ölü yetiştirmektir. “Şüphesiz sen, ölü olanlara işittiremezsin ve arkalarını dönmüş kaçarlarken sağırlara hak çağrını duyuramazsın.”(Neml,27/80) “Bunun için sen arkalarını dönmüş giderlerken, o daveti ölülere duyuramazsın ve sağırlara da işittiremezsin.” (Rum, 30/52)[/FONT] [FONT=Comic Sans MS]Ölü dışarıdan duyu almaz. Ne işitir ne de akıl yürütür. Gerçek dine kulak vermeyenleri Allah ölüye benzetmektedir. İslam, insanın yaşayan ölü olmasını önlemek için bütün eğitim metodlarını seferber eder. Yola gelmeyenleri de eğitmek için fırsat tanımaz. Zira, yukarıdaki ayetler aynı zamanda kimlerin eğitilmeyeceğini de belirtmektedir. [/FONT] [/QUOTE]
Adı
İnsan doğrulaması
Peygamber Efendimiz a.s.v.'ın kabri nerededir? (Sadece şehir adını küçük harfler ile giriniz)
Cevap yaz
Forumlar
Eğitim ve Kültür
Eğitim Öğretim ve Sınavlar
Islamda eğitim
Bu site çerezler kullanır. Bu siteyi kullanmaya devam ederek çerez kullanımımızı kabul etmiş olursunuz.
Accept
Daha fazla bilgi edin.…
Üst