1. Yüz-isim bağlantısı:
Önce tanıştığınız kişinin ismini hafızanıza alma kararı verin. İsmi doğru duymaya özen gösterin. Mümkünse tekrar ettirin veya kendi kendinize tekrar edin. Anlamını sorun veya biliyorsanız üzerinde durun. Tanıştığınız kişinin ismini veya fizikî yapısını, daha önce iyi tanıdığınız bir isimle özdeşleştirin. Her fırsatta ona ismiyle hitap edin. Bu tekniğe göre, yeni tanıştığınız insanın yüzünün genelini değil, en dikkat çeken noktasını ve adını hafızanıza kazıyın. Böylece o insanı gördüğünüzde ilk ilginizi çeken yüz hattı noktası ile ismi de hafızanızda canlanır. Uzmanlar, bu tekniği kullananların % 80 oranında başarılı olduklarını, isim hafızalarının son derece geliştiğini kaydediyor.
Bir isim defteri tutun. Deftere yazdığınız isimlerin kimliğini size hatırlatacak küçük notlar alın ve defteri zaman zaman okuyun.
2. Kazığa bağlama metodu:
Hatırlamak istediğiniz bilgi ile hafızanıza kazınmış bilgi arasında bağlantı kurun. Meselâ tanıştığınız kimsenin adı Mehmet, 21 yaşında. Bir anda, İstanbul’u fetheden Fatih Sultan Mehmet’in de adının Mehmet olduğunu, İstanbul’u 21 yaşında fethettiğini düşünüp, iki Mehmet arasında bağlantı noktaları kurun. Yeni tanıştığınız arkadaşı her görüşünüzde, İstanbul’u fetheden Fatih Sultan Mehmet’i hatırlıyor ve böylece adının Mehmet olduğunu kolayca çıkarıyorsunuz.
3. Anahtar kelimeleri hatırda tutma:
Hafıza bir konuşmayı dinlediği zaman veya bir kitabı okuduğu zaman, cümleleri olduğu gibi ve bütünüyle kaydetmiyor. Hafıza, anahtar kelimeler tespit ediyor ve bunları kaydediyor. Öğrenilen bilgileri not etmek, bunun için de anahtar kelimeler kullanmak, hatırda tutmaya önemli ölçüde yardım ediyor.
Not tutun! Bilgiyi uzun süreli hafızaya almak için, önem vermek gerekir. Not tutar ve tekrarlarsanız önem verdiğinizi göstermiş olursunuz.
4. Bilgileri şema hâline getirmek:
İnsan beyninin sağ lobu, fotografik hafızaya sahip ve resim çekiyor. Uzun zaman önce tanıştığınız bir insanla bir yerde tekrar karşılaşırsanız, önce onun yüzünü hatırlarsınız, ismini değil. Sağ beyin lobu resim çekmiştir, sol beyin lobu da isim ezberlemiştir. Bu durum gösteriyor ki sağ beyin lobu, öğrenmede daha etkilidir. Onun için bilgileri resimlemek, şema hâline getirmek, haritada çalışmak, bilginin daha uzun süre hafızada kalmasını sağlar.
5. Önemli kısımların altını çizmek:
İnsan, önem verdiği bilgiyi uzun süreli hafızaya kaydeder. Önemli bilgilerin altını çizerseniz, bunları önemsediğinizi gösterirsiniz. Ayrıca altını çizerken bilgiye göz atar ve tekrarlarsınız. Böylece daha iyi hafızada kalmasını sağlarsınız.
6. Belli aralıklarla tekrarlamak:
Hafızların harika bir ezberleme gücü vardır. Altı yüz sayfalık kutsal kitabı ezberlerler. Ezberledikleri kısımları unutmamak için belli periyotlarla tekrar ederler. Bu durum gösteriyor ki öğrendiğimiz bilgilerin belli periyotlarla tekrarlanması gerekir. Ne kadar sık tekrar edilirse bilginin hafızada kalma süresi o kadar uzar.
7. Bilgiyi kullanmak:
Öğrenilen bilgiyi kullanmak, okulda öğrenilenleri arkadaşına, anne babaya anlatmak, hafızada kalmasını sağlıyor. Hele öğrenilen teorik bilgiler uygulanırsa kolay kolay akıldan çıkmıyor.
8. Hafıza, en son öğrendiklerini daha iyi ve kolay hatırlar.
Bu sebeple öğrenciler sınava girmeden önce önemli bilgileri tekrarlamalıdır. Daha önce çalışırken önemli kısımları not tutmuşlar, hatta daha önemli bilgileri renkli kalemlerle yazmışlar, önemsenen bilgilerin altını renkli kalemlerle çizmişler ise, sınavdan önce bilgileri kontrol ederken bunlara bakmak hatırlamayı kolaylaştırır, başarıyı artırır.
9. Aşırı yemek ve mideyi tıka basa doldurmak, hafızaya zarar verir.
Mide aşırı yemekle doldurulursa, damarlarda dolaşan kan sindirim sisteminin imdadına koşar, beyne oksijen taşıyan kan azalır. Oksijen azlığı, beynin verimliliğini düşürür. Hatta strese ve hafıza zayıflığına yol açar. Düzenli beslenmeye, vücut kondisyonuna ve beyne yeterli oranda oksijen göndermeye dikkat etmelidir.
10. Artistik metotla bazı kısaltmaları kolayca hafızaya alabilirsiniz.
Özellikle periyodik tablodaki elementlerin kısaltmalarını bu yolla daha kolay hatırlayabilirsiniz. Ezberlemek istediğimiz kısaltmalar şunlar olsun:
He, Ne, Ar Kr, Xe, Rn...
Artistik metodu kullanarak bu kısaltmaları şöyle bir cümlede kullanabiliriz:
Hergele Necip Arsız Karısını X ekseninde Rendeledi: He-Ne-Ar-Kr-Xe-Rn...
