Huseyni
Müdavim
Cevap: Nübüvvet Hakkında - Sayfa: 261
İkincisi: Muarazayı destekleyip şehadet edenlerdir. Bu ihtimale nazaran, onların, “Biz muarazaya girişsek bizi destekleyen, şehadet eden yoktur” diye gösterdikleri bahaneyi de Kur’ân-ı Kerim, müsaade vermek suretiyle “Haydi, şahitlerinizi de çağırınız, sizi takviye etsinler” diye, o bahaneyi de yalana çıkartmıştır.
Üçüncüsü: Âlihe mânâsınadır. Bu mânâya nazaran, sanki Kur’ân-ı Kerim onlara karşı, “Yahu, bu kadar taptığınız ilâhlarınız varken, böyle dar ve sıkıntılı bir vaktinizde niçin onlardan yardım istemiyorsunuz? Onları çağırınız ki, bu muaraza belâsından sizi kurtarsınlar!” diye bu cümle ile onlara tehekküm etmiş, yüzlerine gülmüştür.
﴾ شُهَدَاۤءَكُمْ
1 ﴿ İhtisası ifade eden şu izafe, شُهَدَاۤءَ
2kelimesinin her üç mânâsına da bakar. Şöyle ki:
1. Madem ki büyük edip ve hocalarınız vardır, tabiî aranızda irtibat, hürmet ve muhabbet vardır. Ve yanınızda hazır olup, gaip de değillerdir. Eğer onların bu dehşetli muarazaya kudretleri olsaydı, herhalde yardım edeceklerdi. Demek, onlar da sizler gibi âcizdirler, kusurlarına bakmayınız!
2. Muarazada sizleri destekleyecek, şehadet edecek her kim olursa olsun kabul ederiz, çağırınız. Amma onlar, böyle bedîhü’l-butlan bir dâvâda yalan şehadete cesaret edemezler.
3. Mâbud ittihaz ettiğiniz âliheleriniz nasıl size yardım etmiyorlar? Onları da çağırınız, bakalım. Fakat onlarda can yok, şuurları da olmadığı gibi, hiçbir şeye de kàdir değillerdir. Onları da mâzur görünüz!
﴾ مِنْ دُونِ اللهِ ﴿ Yani, “Allah’tan maada.” Bu kayıt, şühedanın birinci mânâsına göre tâmimi ifade eder. Yani, “Allah’tan maada, dünyada ne kadar erbab-ı fesahat varsa çağırınız.” Şühedanın ikinci mânâsına nazaran, aczlerine işarettir. Çünkü bir meselede âciz ve mağlûp olan, yemin eder, şahitleri gösterir. Bu, âcizler için bir usuldür. Şühedanın üçüncü mânâsına göre, onların Resul-i Ekrem ile muarazaları, âdeta, şirk ile tevhid veya cemâdât ile Hâlık-ı Arz ve Semavat arasında bir muaraza olduğuna işarettir.
[NOT]Dipnot-1 Kendinize yardım istediğiniz kişiler.
Dipnot-2 Şahitler (yardımcılar).
[/NOT]
İkincisi: Muarazayı destekleyip şehadet edenlerdir. Bu ihtimale nazaran, onların, “Biz muarazaya girişsek bizi destekleyen, şehadet eden yoktur” diye gösterdikleri bahaneyi de Kur’ân-ı Kerim, müsaade vermek suretiyle “Haydi, şahitlerinizi de çağırınız, sizi takviye etsinler” diye, o bahaneyi de yalana çıkartmıştır.
Üçüncüsü: Âlihe mânâsınadır. Bu mânâya nazaran, sanki Kur’ân-ı Kerim onlara karşı, “Yahu, bu kadar taptığınız ilâhlarınız varken, böyle dar ve sıkıntılı bir vaktinizde niçin onlardan yardım istemiyorsunuz? Onları çağırınız ki, bu muaraza belâsından sizi kurtarsınlar!” diye bu cümle ile onlara tehekküm etmiş, yüzlerine gülmüştür.
﴾ شُهَدَاۤءَكُمْ
1. Madem ki büyük edip ve hocalarınız vardır, tabiî aranızda irtibat, hürmet ve muhabbet vardır. Ve yanınızda hazır olup, gaip de değillerdir. Eğer onların bu dehşetli muarazaya kudretleri olsaydı, herhalde yardım edeceklerdi. Demek, onlar da sizler gibi âcizdirler, kusurlarına bakmayınız!
2. Muarazada sizleri destekleyecek, şehadet edecek her kim olursa olsun kabul ederiz, çağırınız. Amma onlar, böyle bedîhü’l-butlan bir dâvâda yalan şehadete cesaret edemezler.
3. Mâbud ittihaz ettiğiniz âliheleriniz nasıl size yardım etmiyorlar? Onları da çağırınız, bakalım. Fakat onlarda can yok, şuurları da olmadığı gibi, hiçbir şeye de kàdir değillerdir. Onları da mâzur görünüz!
﴾ مِنْ دُونِ اللهِ ﴿ Yani, “Allah’tan maada.” Bu kayıt, şühedanın birinci mânâsına göre tâmimi ifade eder. Yani, “Allah’tan maada, dünyada ne kadar erbab-ı fesahat varsa çağırınız.” Şühedanın ikinci mânâsına nazaran, aczlerine işarettir. Çünkü bir meselede âciz ve mağlûp olan, yemin eder, şahitleri gösterir. Bu, âcizler için bir usuldür. Şühedanın üçüncü mânâsına göre, onların Resul-i Ekrem ile muarazaları, âdeta, şirk ile tevhid veya cemâdât ile Hâlık-ı Arz ve Semavat arasında bir muaraza olduğuna işarettir.
[NOT]Dipnot-1 Kendinize yardım istediğiniz kişiler.
Dipnot-2 Şahitler (yardımcılar).
[/NOT]
| Hâlık-ı Arz ve Semavat: gökleri ve yeri yaratan Allah | Resul-i Ekrem: Allah’ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.) |
| acz: acizlik, güçsüzlük | bedîhü’l-butlan: batıl ve yanlışlığı apaçık ortada olan |
| cemâdât: cansızlar | edip: edebiyatçı; edebiyat ve belâgat ilminin inceliklerini bilen kimse |
| erbab-ı fesahat: dilin doğru, düzgün, açık ve akıcı şekilde kullanılması noktasında uzman olanlar | gaip: gr. üçünçü şahıs; hazırda olmayan, o anda orada bulunmayan |
| hürmet: saygı | ihtisas: belli bir şeye, mânâya ait, has, özel olma |
| ilâh: kendisine ibadet edilen, tanrı | irtibat: bağ, ilişki |
| ittihaz etmek: edinmek, kabul etmek | izâfe: Arapça cümle yapısında isim tamlaması |
| kudret: güç, kuvvet | kàdir: gücü yeten, iktidar sahibi |
| maada: -den başka | mazur: özürlü, mazeretli |
| muhabbet: sevgi | muâraza: sözle mücadele, karşı gelme |
| mâbud: ibadet edilen, tanrı | nazaran: –göre |
| tabiî: doğal olarak | tehekküm: hafife alıp eğlenme, alay etme |
| tevhid: birleme; herşeyin bir olan Allah’a ait olduğunu bilme ve inanma | tâmim: umumileştirme, genelleme; bir hükmü aynı cinsin bütün fertlerine verme |
| usul: tarz, esas, yöntem | âciz: güçsüz, zayıf |
| âlihe: bâtıl ilâhlar, tanrılar | şehadet etme: şahidlik etme, tanıklık etme |
| şirk: ortak koşma | şuur: bilinç, anlayış |
| şüheda: şahitler |
