ÜÇÜNCÜ ESAS: Hikmet-i felsefe ile hikmet-i Kur'aniyenin hayat-ı içtimaiye-i beşeriyeye verdiği terbiyeler:
Amma hikmet-i felsefe ise, hayat-ı içtimaiyede nokta-i istinâdı, «Kuvvet» kabûl eder. Hedefi, «menfaat» bilir. Düstur-u hayatı, «Cidal» tanır. Cemâatlerin râbıtâsını, «Unsuriyet, menfî milliyeti» tutar. Semerâtı ise, «Hevesât-ı nefsaniyeyi tatmin ve hâcât-ı beşeriyeyi tezyid»dir. Halbuki: kuvvetin şe'ni, «Tecavüzdür.» Menfaatın şe'ni, her arzuya kâfi gelmediğinden üstünde «Boğuşmaktır.» Düstur-u cidâlin şe'ni, «çarpışmaktır». Unsuriyetin şe'ni, başkasını yutmakla beslenmek olduğundan, «Tecavüzdür»... İşte bu hikmettendir ki: Beşerin saadeti selb olmuştur.
Amma hikmet-i Kur'aniye ise, nokta-i istinâdı, kuvvete bedel «Hakk»ı kabûl eder.
Gayede menfaate bedel, «Fazilet ve Rızâ-yı İlahî"yi kabûl eder. Hayatta düstur-u cidal yerine.
«Düstur-u teâvün»ü esâs tutar. Cemâatlerin rabıtalarında; unsuriyyet, milliyet yerine «Rabıta-i dinî ve sınıfî ve vatanî» kabûl eder. Gayâtı; hevesât-ı nefsâniyyenin tecavüzâtına sed çekip, ruhu maaliyâta teşvik ve hissiyyât-ı ulviyyesini tatmin eder ve insanı kemâlât-ı insâniyyeye sevk edip insan eder. Hakkın şe'ni, «İttifaktır» Fazîletin şe'ni, «Tesânüddür.» Düstur-u teavünün şe'ni, «Birbirinin imdadına yetişmektir.» Dinin şe'ni, «Uhuvvettir» «İncizabdır». Nefsi gemlemekle bağlamak, ruhu Kemâlâta kamçılamakla serbest bırakmanın şe'ni, «Saadet-i Dareyndir».
AÇIKLAMA:
Bu risalenin günümüze bakan sosyal hayatta 4 yönü var:
1.Güçlü olan kazanır esası yani kuvvet
2.Fayda menfaatte vardır
3.Rekabet
4.Milliyetçilik
Bu 4 ana unsur 4 yolla defedilir.
1.si güç haktadır
2.si izzet ve Allah rızası
3.si tesanüd,birliktelik,dayanışma,birbirine yardım etmek
4.si dini duygular ve islam kardeşliği çünkü bunlar milliyetçiliğin önünde gelir
Amma hikmet-i felsefe ise, hayat-ı içtimaiyede nokta-i istinâdı, «Kuvvet» kabûl eder. Hedefi, «menfaat» bilir. Düstur-u hayatı, «Cidal» tanır. Cemâatlerin râbıtâsını, «Unsuriyet, menfî milliyeti» tutar. Semerâtı ise, «Hevesât-ı nefsaniyeyi tatmin ve hâcât-ı beşeriyeyi tezyid»dir. Halbuki: kuvvetin şe'ni, «Tecavüzdür.» Menfaatın şe'ni, her arzuya kâfi gelmediğinden üstünde «Boğuşmaktır.» Düstur-u cidâlin şe'ni, «çarpışmaktır». Unsuriyetin şe'ni, başkasını yutmakla beslenmek olduğundan, «Tecavüzdür»... İşte bu hikmettendir ki: Beşerin saadeti selb olmuştur.
Amma hikmet-i Kur'aniye ise, nokta-i istinâdı, kuvvete bedel «Hakk»ı kabûl eder.
Gayede menfaate bedel, «Fazilet ve Rızâ-yı İlahî"yi kabûl eder. Hayatta düstur-u cidal yerine.
«Düstur-u teâvün»ü esâs tutar. Cemâatlerin rabıtalarında; unsuriyyet, milliyet yerine «Rabıta-i dinî ve sınıfî ve vatanî» kabûl eder. Gayâtı; hevesât-ı nefsâniyyenin tecavüzâtına sed çekip, ruhu maaliyâta teşvik ve hissiyyât-ı ulviyyesini tatmin eder ve insanı kemâlât-ı insâniyyeye sevk edip insan eder. Hakkın şe'ni, «İttifaktır» Fazîletin şe'ni, «Tesânüddür.» Düstur-u teavünün şe'ni, «Birbirinin imdadına yetişmektir.» Dinin şe'ni, «Uhuvvettir» «İncizabdır». Nefsi gemlemekle bağlamak, ruhu Kemâlâta kamçılamakla serbest bırakmanın şe'ni, «Saadet-i Dareyndir».
AÇIKLAMA:
Bu risalenin günümüze bakan sosyal hayatta 4 yönü var:
1.Güçlü olan kazanır esası yani kuvvet
2.Fayda menfaatte vardır
3.Rekabet
4.Milliyetçilik
Bu 4 ana unsur 4 yolla defedilir.
1.si güç haktadır
2.si izzet ve Allah rızası
3.si tesanüd,birliktelik,dayanışma,birbirine yardım etmek
4.si dini duygular ve islam kardeşliği çünkü bunlar milliyetçiliğin önünde gelir