Kardeşlerim, bu günden itibaren İslam hukuku olan Fıkh ın temel kaidelerini neşretmeye başlıyoruz. 100 madde şeklinde temel fıkıh kaidelerini işleyeceğiz. Evvela bi genel olarak, fıkh nedir ictihad nedir müçtehid kimdir vs… giriş yapalım..
İslam hukukunun kaynakları sırasıyla Kuran ı Kerim, Hazreti Peygamberin sünneti, İslam alimlerinin icma ve kıyaslarıdır. Bütün İslam hukukçularının üzerinde ittifak ettikleri bu kaynaklara asli deliller denir. Bunun yanında örf, istihsan maslahat gibi ikinci derece kaynaklar da vardır. Bunlara da fer’i deliller denir. İşte bütün bu kaynaklardan İslam hukukuna ait hükümleri çıkartma işine İctihad denir.Bunu yapabilecek olan hukukçuya da Müctehid denir. Hukukçu önüne gelen bir meselenin çözümünde sırasıyla bu kaynaklara müracaat ederek ictihadda bulunur ve hüküm verir. İşte her müctehid hukukçunun ictihad ederek vardığı hükümlerin tamamına mezheb denir. İslam hukunun kaynaklarından hüküm çıkartırken takip edilecek metodları usuli fıkh denilen metod göstermektedir. Günüzmde buna hukuk metodolijisi adı veriliyor. Hukukçular bu ilm yardımyla kaynaklardan hüküm çıkarmışlar ve bunları meseleler halinde kitaplara gecirmişlerdir. Bu hükümlere de füru i fıkh adı verilir ki, bu gun fıkh denilince bunu anlıyoruz.
Kenz,Mecma,Kuduri,Muhtar,Hidaye ve Vikaye adındaki kitaplar, Hanefi mezhebinin en meşhur ve muteber fıkh kitaplarındandır, kadı ve müftüler hep bu kitaplara göre hüküm vermişlerdir. İslam hukukunun tamemen hakim olduğu Osmanlılarda da bu kabil eserler yazılmıştır. Şeyhülislam Molla Hüsrev in senelerce medreselerde ders kitabı olarak okutulan Dürer isimli kitabı başta gelir. 15. Asırdan 17. Asra kadar bu kitap hakimiyetini sürdürmüştür. Fatih müderrislerinden Halebi İbrahim Efendi tarafından Hanefi mezhebinin yukarıda zikrettiğimiz en muteber altı temel eserinden istifade ile Arapça olarak yazılan Mülteka ise 17. Asırda meşhur olmuş ve medreselerde okutulup mahkemelerde esas alınacak kitap olmuştur. Bu kitabın resmen tatbiki 19. Asrın yarısına kadar sürmüştür. Daha sonra laaaaaaiiikkkkk olduğumzdan dolayı ve dolayıısyla pek yüksek (!) medeniyet sahabıııı başta franszların ve diğer avrpa ülklelerinin hukuklarını alıp uygulamaya çalışmışız…. Bunun hakkında bişey sormayın, bir dokunan bin ah işitir…
Neyse, şimdi bu 99 maddeyi (ilki fıkh ilminin tarifi olduğundan onu saymıyoruz, onunla beraber 100) nasıl işleyelim? İsterseniz ben tüm maddeleri yazayım -zaten birer cümlelik maddeler- daha sonra 1 den başlayarak onları açayım ne denmek istediğini yazayım. Veya ben birden başlayarak önce maddeyi altına da açıklamasını yazayım. Her girdiğimde bir veya iki madde yazarım. Bu şekilde bir yazı dizisi gibi de olabilir. İlk şekliyle yaparsak sizler maddeyi okuyup kendi anladığınızı yazarsınız, sonra açıklamasını ben yazarım, nasıl istersiniz?
