Ebced hesabı

Kýrýk Testi

Well-known member
Arap alfabesindeki her bir harfin sayısal bir değere karşılık geldiği Ebced Sistemi, aynı zamanda Arap alfabesinin de ilk sıralamasıdır. Bu düzene göre olan alfabe Peygamberimiz (a.s.m.) zamanında da kullanılmış, daha sonra Emevî Halifesi Abdülmelik bin Mervân zamanında bugünkü alfabetik düzen getirilmiştir. Ebced, alfabedeki harflerin kolay hatırda kalması için eski dönemlerde geliştirilmiş bir formüldür. Bu sistemde bulunan sekiz kelimenin ilki “ebced” olduğu için bu adla anılmıştır. Ebced sistemindeki kelimeler şunlardır: ebced, hevvez, huttî, kelemen, sa’fez, karaşet, sehaz, dazığ. Bu kelimeler sırasıyla yirmi sekiz harfi içine almıştır.

Harflerin aldığı değerler şöyledir; Elif: 1, Bâ: 2, Cim: 3, Dal: 4, He: 5, Vav: 6, Ze: 7, Ha: 8, Tı: 9, Yâ: 10, Kef: 20, Lâm: 30, Mim: 40, Nun: 50, Sin: 60, Ayn: 70, Fe: 80, Sad: 90, Kaf: 100 Rı: 200, Şın: 300, Te: 400, Se: 500 Hı: 600, Zel: 700, Dad: 800, Zı: 900, Gayn: 1000.

Tarih boyunca Ebced harflerinin değişik sistemlere göre farklı şekillerde sayı değerleri ortaya çıkmış ve bunların birbirleriyle karşılaştırılması neticesinde de açıklaması güç, şaşırtıcı eşitlikler ve benzerlikler bulunmuştur. Ebced Sistemi İslâm dünyasında özellikle tasavvuf, astronomi, astroloji, edebiyat ve mimarî alanlarında kullanılmıştır. Bediüzzaman, Ebced Hesabından ve cifir ilminden faydalanılarak âyet ve hadislerden sembolik mânâlar çıkarmanın makbul bir yöntem olduğuna dair İslâm âlimlerinden örnekler vermiştir. Sikke-i Tasdik-i Gaybî’de, Hz. Ali’nin (r.a.) meşhur Celcelûtiye Kasidesinin ebced ve cifir hesabıyla yazıldığını, Cafer-i Sadık (r.a.) ve Muhyiddin-i Arabî gibi zâtların harflerin sırlarıyla ilgilendiklerini ve Ebced Hesabını mesleklerinde bir prensip olarak kabul ettiklerini yazar. Ayrıca edebiyatçılar arasında kullanımının âdeta gelenek hâline geldiğini ve san’atı daha güzel göstermek için Ebced Hesabının kullanıldığını belirtir.
 
Üst