Kýrýk Testi
Well-known member
Demokrat Parti 7 Ocak 1946 yılında, Celâl Bayar, Adnan Menderes, Fuad Köprülü ve Refik Koraltan tarafından kuruldu. 14 Mayıs 1950’de yapılan seçim sonucunda, 487 milletvekilliğinin 416’sını kazanan Demokrat Parti, 24 yıl kesintisiz iktidarda kalan Cumhuriyet Halk Partisinin yerine iktidara geldi.
TBMM’de gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçiminde 400’den fazla oy alan Celâl Bayar Cumhurbaşkanı, Refik Koraltan Meclis Başkanı, Adnan Menderes Başbakan, Fuat Köprülü ise Dışişleri Bakanı oldu.
Demokrat Partinin 10 yıllık iktidarı boyunca Türkiye’nin sosyal ve iktisadî yapısı çok değişti. Başta ezanın kendi aslıyla okunmasının serbestiyeti olmak üzere, din ve vicdan hürriyetiyle bağlantılı gelişmeler, geniş halk kitlelerince sevinçle karşılandı. Bediüzzaman Said Nursî de bu gelişmeleri bir yandan takdirkâr ifadelerle anarken, bir yandan Demokrat Parti iktidarına ve Adnan Menderes’e gönderdiği çeşitli mektuplarla bazı tavsiyelerde bulundu. Bu tavsiyelerden başlıcaları şöyle sıralanabilir:
Ezan-ı Muhammedînin neşri gibi, şeâir-i İslâmiyeyi ihyâ yolunda yapılan çalışmaları takdirle beraber, bu yoldaki çalışmaların devam etmesi, DP’yi millet ve âlem-i İslâm nazarında daha değerli kılacaktır.
• Milliyetçi yaklaşımlarla ayırımcılık yapılmaması ve “Bütün mü’minler kardeştir” hakikatının hayata geçirilmesi gerekir.
• Risale-i Nur’un serbestliğine karar verilmesi ve ilân edilmesi gerekir.
• “Memuriyet bir hizmetkarlıktır. Bir hâkimiyet ve benlik için tahakküm aleti değil...” düsturuna uyulması ve hâkimiyetin toplum üzerinde bir baskı aracı olarak kullanılmaması lâzımdır.
• “Hariçteki düşmanların tecavüzlerine karşı, dahildeki adaveti unutmak ve tam tesanüt etmek” prensibiyle hareket edilmesi ve siyasetin dahilde niza ve çatışmalara yol açmaması gerekir.
• Hürriyetçi bir rejimin tesis edilmesi lazımdır.
27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan askerî darbeyle Demokrat Parti iktidarı sona erdirildi. Başbakan Adnan Menderes tutuklanarak Devrik Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakanlar Kurulu üyeleri, milletvekilleri ve bazı bürokratlar 27 Mayıs 1960 sabahı Harp Okulunda gözetim altına alındılar ve daha sonra Yassıada’ya gönderildiler. Burada kurulan “Yüksek Adalet Divanı” adlı olağanüstü mahkeme, “Anayasayı ihlâl etme” suçuyla DP iktidar mensuplarından 15’ine idam cezası verdi. Bunlardan 12 tanesinin cezası müebbed hapse çevrildi. DP iktidarının Başbakanı Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan ise 16-17 Eylül 1961 tarihlerinde idam edildiler. Diğer tutukluların tümü 1964 yılına kadar çeşitli af girişimleriyle serbest bırakıldılar.
TBMM’de gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçiminde 400’den fazla oy alan Celâl Bayar Cumhurbaşkanı, Refik Koraltan Meclis Başkanı, Adnan Menderes Başbakan, Fuat Köprülü ise Dışişleri Bakanı oldu.
Demokrat Partinin 10 yıllık iktidarı boyunca Türkiye’nin sosyal ve iktisadî yapısı çok değişti. Başta ezanın kendi aslıyla okunmasının serbestiyeti olmak üzere, din ve vicdan hürriyetiyle bağlantılı gelişmeler, geniş halk kitlelerince sevinçle karşılandı. Bediüzzaman Said Nursî de bu gelişmeleri bir yandan takdirkâr ifadelerle anarken, bir yandan Demokrat Parti iktidarına ve Adnan Menderes’e gönderdiği çeşitli mektuplarla bazı tavsiyelerde bulundu. Bu tavsiyelerden başlıcaları şöyle sıralanabilir:
Ezan-ı Muhammedînin neşri gibi, şeâir-i İslâmiyeyi ihyâ yolunda yapılan çalışmaları takdirle beraber, bu yoldaki çalışmaların devam etmesi, DP’yi millet ve âlem-i İslâm nazarında daha değerli kılacaktır.
• Milliyetçi yaklaşımlarla ayırımcılık yapılmaması ve “Bütün mü’minler kardeştir” hakikatının hayata geçirilmesi gerekir.
• Risale-i Nur’un serbestliğine karar verilmesi ve ilân edilmesi gerekir.
• “Memuriyet bir hizmetkarlıktır. Bir hâkimiyet ve benlik için tahakküm aleti değil...” düsturuna uyulması ve hâkimiyetin toplum üzerinde bir baskı aracı olarak kullanılmaması lâzımdır.
• “Hariçteki düşmanların tecavüzlerine karşı, dahildeki adaveti unutmak ve tam tesanüt etmek” prensibiyle hareket edilmesi ve siyasetin dahilde niza ve çatışmalara yol açmaması gerekir.
• Hürriyetçi bir rejimin tesis edilmesi lazımdır.
27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan askerî darbeyle Demokrat Parti iktidarı sona erdirildi. Başbakan Adnan Menderes tutuklanarak Devrik Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakanlar Kurulu üyeleri, milletvekilleri ve bazı bürokratlar 27 Mayıs 1960 sabahı Harp Okulunda gözetim altına alındılar ve daha sonra Yassıada’ya gönderildiler. Burada kurulan “Yüksek Adalet Divanı” adlı olağanüstü mahkeme, “Anayasayı ihlâl etme” suçuyla DP iktidar mensuplarından 15’ine idam cezası verdi. Bunlardan 12 tanesinin cezası müebbed hapse çevrildi. DP iktidarının Başbakanı Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan ise 16-17 Eylül 1961 tarihlerinde idam edildiler. Diğer tutukluların tümü 1964 yılına kadar çeşitli af girişimleriyle serbest bırakıldılar.