Artemit (Edremit)

faris

Well-known member
Artemit (Edremit), 1990 yılına kadar Van il merkezine bağlı bir bucak iken, bu yıldan itibaren ilçe olmuştur. Doğusunda Van merkez köyleri ve Gürpınar ilçesi, batısında Van Gölü ve güneyinde Gevaş ilçesi, kuzeyinde Van Gölü bulunmaktadır. Yüzölçümü 600 km², deniz seviyesinden yüksekliği 1846 metredir.

Artemit, Van Gölü sahil şeridinde kurulmuştur ve Van’ın en ünlü yerli meyve bahçelerine sahiptir. 2000 yılı rakamlarına göre toplam nüfusu 15.696, şehir nüfusu 4.509’dur.

Malazgirt Zaferinden (1071) sonra Van ile birlikte Selçukluların eline geçmiştir. Kuruluşundan bugüne kadar Gümüşdere, Sarmansuyu gibi adlar almıştır. “Edremit” ismi, en eski olanıdır.

Artemit’in Üstad Bediüzzaman için en önemli yönü, uzun yıllar ve gayretler sonucu temelini attırdığı Medresetü’z-Zehra projesinin ilk adımının atıldığı yer oluşudur.(bk. Medrese Zehra maddesi)

Bediüzzaman Said Nursî, 1911 yılında İstanbul’a gelerek Sultan Reşad’ın Rumeli seyahatine Şark vilâyetlerini temsilen katılmıştı. Üsküp Üniversitesinin temel atma törenine katıldı. Balkan Savaşları yüzünden yapımı duran bu üniversite için ayrılan tahsisatın, Medresetü’z-Zehrâ projesine aktarılmasını hükümete kabul ettirdikten sonra, 1912 yılında İstanbul’dan ayrılarak Van’a döndü. Medresetü’z-Zehrâ’nın temeli 1913 yılının yaz aylarında Van Gölü kıyısındaki Artemit’te atıldı. Ancak Birinci Dünya Savaşının başlaması, bu projenin ertelenmesine sebep oldu.

Bediüzzaman Said Nursî’nin, özellikle doğu illerindeki maddî ve mânevî geri kalmışlığın giderilmesi için, bu bölgede bir üniversitesinin mutlaka kurulması fikrini bulduğu her platformda dile getirmişti. Hattâ Mustafa Kemal’in 1 Kasım 1937 tarihinde, Üçüncü Yasama Yılı açış konuşmasında Doğu Üniversitesiyle ilgili söylediği şu sözler, uzmanlara göre Bediüzzaman’ın bu alandaki gayretlerinin bir neticesi olarak yorumlanmaktadır:

“Doğu bölgesi için Van Gölü sahillerinin en güzel bir yerinde, her aşamadaki okulları ve bunlara ek olarak üniversitesiyle modern bir kültür şehri meydana getirmek yolunda şimdiden harekete geçilmelidir.”
 
Üst