Talebeleri, Hafız Ali Ağabeyi anlatıyor:
Hacı Ahmet Lütfi Sönmez
Hfız Ahmed Lütfi Sönmez 1922 İslâmköy doğumludur. 1939’da hâfızlığa başlarken hocası Hâfız Ali Efendi kendisine, “Önce git, Bediüzzaman’ın duâsını al” diyerek İslamköy’den Barla’ya gönderir. İslamköylü Abdullah Çavuş’la beraber giderler. Bediüzzaman Hazretleri ellerini avucuna alarak küçük Ahmed’e duâ eder…
Üçüncü ziyareti, Hâfız Ali Efendinin vefatından epey sonra 1956’da Isparta’da olmuştur. “Bu ziyaretim çok dokunaklı olmuştu” diyor kendisi. Bediüzzaman Hazretleri çok sevdiği talebesi Hâfız Ali’nin hatırasına binâen kendisine çokça alâka gösterir. Üç kere: “Hâfız Ali benim canım… Hâfız Ali benim canım… Hâfız Ali benim canım…” dedikten sonra, “O benim yerime gitti” diyerek o çok sevdiği talebesini hasretle yâd eder.
Nurettin kardeşimin alâkadarlıkları ve kadim dostum Ahmet Cura Beyin yardımlarıyla Nazilli’deki Hacı Ahmet Lütfi Sönmez’in hatıralarına ulaştık. Bizzat kendi el yazısı ile bize hatıralarını gönderme nezaketinde bulundu. Bu muhterem insanın Hafız Ali Efendi ile alâkalı lûtfettiği hatıraları nazarlarınıza arz ediyorum:
“Muhterem sıddık kardeşim, ben acizden hocam Hafız Ali Efendi’nin hayatını soruyormuşsunuz. 1992’de İslamköy’de dünyaya gelmişim. 1934 senesinde ilkokulu bitirdim. Babamlara ‘Hafız olacağım’ dedim. Babam da hemen ‘Hafız Ali Hoca Efendi’ye git ve başla’ dedi. Gittim, hocamın elini öptüm ve Kur’ân’a başladım. O zaman Üstad Bediüzzaman bizim köyümüze dört saat yaya olarak uzaktaydı. Abdullah Amca (Kula) Hocamızın postacısı sayılırdı. Üstad’ın yanında gider, ondan Risâleleri getirir. Hafız Ali Hocamız da daima Risâleleri yazar ve dışarıya hiç çıkmazdı. Hafızlığa başlayacağım zaman beni Üstad’a duâ etsin diye Abdullah Amca (Kula) ile beraber Üstad’a gönderdi. O zaman Üstad Isparta’da bir bağ evinde idi. Güzel bir evdi. İkindi vakti vardık, baktık Üstad’ın yanında Hüsrev Ağabey vardı. Üstad söylüyor, ağabey yazıyordu. İkindi namazını Üstad kıldırdı. Bana işaret etti, ben bir sandalyeye oturdum. Üstad geldi, ellerimden tuttu, bizim anladığımız bir duâ etti, bana duâda bulundu. Ve bizim gitmemiz için yol gösterdi. Ve ben hafızlığa başladım.
“Hafız Ali Efendi, başka bir işle iştigal etmezdi. Onun hayatı Risâle-i Nur yazmak ve bizi dinlemekle geçti. Öğlen namazını beraber kılardık. Bazen titreme gelir, namazlardan sonra uzun müddet ağlardı. Namazları çok ağır kılar ve ağır kıldırırdı. Bayram ve teravih namazlarını da öyle kıldırırdı. Bir gün Hafız Yaşar’la Isparta’ya Üstada Risâle götürmemizi söyledi. Biz ikimiz atlara bindik. Isparta’ya yola çıktık. Isparta’ya yakın bir ağacın yanında biraz oturalım dedik. Oturduktan sonra ayrıldık. Biraz gittikten sonra baktık ki, Risâleleri o ağacın altında unutarak bırakmıştık. Hemen geri dönüp ağacın altına bıraktığımız Risâlelere baktık, orada yoktular. Tekrar köye geldik. Hafız Ali Hocamız, ‘Keçeliler ne yaptınız?’ dedi, Bizden evvel Risâleler Hafız Ali Hocamıza geri gelmişti. Tekrar ertesi günü bizi gönderdi. Vardık, evde yalnızdı. Risâleyi verdik. Hocamızın selâmını söyledik. Üstad, bize şu yoldan gidin diye yol gösterdi.
“Hafız Ali Hocamızın başka işi yoktu. Daima Risâle yazar, Kur’ân’la meşgul olurdu. Kur’ân okuduğunda, sanki kırk kişi gibi okurdu. Öyle sesi güzeldi ki okuyuşunda her zaman ona meftun olurduk.
“Elhamdulillah, Hafız Ali Hocamızın yanında Kur’ân’ı hatmederek hafızlığı bitirdim. Sonunda bana bazı tembihatlarda bulunarak beni uğurladı. Sonra Isparta’ya gittim. Üstad’ın talebesi Yüzbaşı Re’fet Bey vardı. Ondan tecvid dersleri aldım. İki Ramazan boyu Isparta’da mukabele okudum. Isparta’da o zaman Kur’ân kursu vardı. Oraya da devam ettim.
“1939 yılında Nazilli’ye geldim. 1950 senesinde Nazilli’de evlendim ve Nazilli’de kaldım. Hafız Yaşar da 63 yaşında iken âniden vefat etmiş. Bizden sonra Hocam Hafız Ali Efendi, iki hafız daha yetiştirmiş. Onlar da Hafız Mehmet Ali ve Hafız Âkif Hocalardır. Onlar da İslamköy’deler. Hocam Hafız Ali, kimseden bir şey kabul etmezdi. Benim babam bir gün bir entarilik almış. Hafız Ali Hocam sert bir şekilde geri iâde etmiştir. Hocam Hafız Ali Efendi’nin işi rızâ-ı Bârî içinde her işi, her adımı Allah rızasını kazanabilmekti. Üstad’ın İhlâs Risâlesi’ndeki gibi idi.
“1942 yılında askere gitmeden önce İslamköy’e gidip, hocam Hafız Ali’yi ziyaret ettim. Ben askerde iken hocam 1944 senesinde Denizli’ye mahkemeye gittiklerinde hastalanmış ve orada vefat etmiştir. Mezarını bir iki defa ziyaret ettim. 1957 yılında Isparta’ya gittim. Üstad’ı ziyaret etmek istedim. Beni içeri almadılar. Ancak ‘Hafız Ali’nin talebesi Hafız Ahmet gelmiş’ dediler. Üstad, ‘Hemen gelsin’ dedi. Vardığımda sarıldım ‘Hafız Ali benim’ dedi ve ‘Seni de daireme alıyorum’ diye iltifat etti. Allah onlardan ebediyen razı olsun!”
Recep Gören
İslamköylü Recep Gören’in İslamköy’de Hafız Ali Efendi’ye talebe olduğu ve ondan ders aldığı yönündeki bilgileri öğrenince onunla görüşmek maksadıyla köye giderek onu aradım. İslamköy’de yaptığım araştırmalarda Recep Gören’in hakikaten Hafız Ali’nin talebelerinden olduğu ve ondan ders aldığı kesinleşmişti. Ancak Recep Gören’in Isparta şehir merkezinde oturduğunu öğrendim. Kendisiyle görüşmek maksadıyla Isparta merkezde öğretmen dostum Hasan Yassıkaya’nın yardımlarıyla ulaşmaya çalıştımsa da, ona o gün ulaşamadım. Ancak, daha sonra Hasan Yassıyaka dostumun görüşmesi sonucu Recep Gören’le ilgili bilgileri elde ettim. Recep Gören, 1924 yılında İslamköy’de doğmuş, 1939 yılında 15 yaşında da Hafız Ali’den ders almaya başlamış. Bundan sonrasını kendi anlattıklarından okuyalım:
“O yıllarda Kur’ân öğrenmek ve öğretmek yasak olduğu için 18 yaşından büyük talebeleri tutukluyorlardı. Ben ise, 15 yaşında olduğumdan tutuklanmamıştım. Hafız Ali Hocam Denizli’ye götürüldü. Böylelikle de benim onun yanındaki tahsilim yarım kalmıştı. Onun yanında öğrenimini tamamlayanlar daha sonra okumuşlar. Ben hâlâ onun ezikliğini yaşıyorum.”
Hacı Osman Nuri Yassıkaya
Osman Nuri Yassıkaya aslen İslamköylü’dür. 1929 doğumlu olup, küçük yaşlarda Hafız Ali Ergün’den Kur’ân dersi almıştır.
Kendisine ait iki katlı evin üst katına bizi dâvet etti. Dâvetine icabet edip ikram edilen pastadan yiyip çaylarımızı yudumlarken Hafız Ali Ağabey’le alâkadarlığını şu şekilde anlattı:
“1943 yılıydı. Ben on beş yaşlarındaydım. Hafız Ali Efendi o zamanlar risâle yazıyordu. Onunla birlikte, Abdullah Kula postacıydı. Hasan Ergüner vardı. Ben de o yıllarda onlarla birlikte Risâle yazıyordum. Ben iki Risâle yazdım. Babamı o yıllarda Hafız Ali’yle birlikte hapse götürüp ifadelerini alıp salıverdiler. Babamın ismi Hasan’dı.
“Hafız Ali’den 6 ay kışın Kur’ân dersi aldım. Geceleri ders alırdık, sabah namazını kılar ayrılırdık. Yasak olduğu için böyle yapardık. Hafız Ali Efendi, ak benizli, zayıf, az sakallı, uzun boylu biriydi. Çok dürüsttü. Bizim köyde benim bildiğim o yıllarda iki hafız yetiştirdi. O yıllarda hapse götürdüler. Orada babamgil ziyarete gittiler. Onu, o zaman polisler pataklamışlar. O yıllarda Isparta hapsinden Denizli hapsine sevk ettiler. Orada vefat etti. Hafız Ali’nin vefatını duyduk, bizler ve bütün köy yas tuttu. Köyde çok sevilen biriydi.”
Hacı Mehmet Ali Eker
İslâmköy’de Hacı Hafız Mehmet Ali Eker’in kendi evine, Hafız Ali’den ders alan Osman Nuri amcayla gittik. Osman Nuri amca kapıyı tıklatıp “Hafız” diye bağırdı. Mehmet Ali Eker Bey, hemen dışarı çıktı ve bizi içeriye dâvet etti. Kendileri seksen üç yaşındaydı. İçeride kendisinden üç yaş küçük mübarek eşi Tevhide Hanım vardı. Hafız Ali ile ilgili hatıralarını sorduğumuzda yaşlılığından bir eser görünmüyordu. Her sorulan soruya memnuniyetle cevap veriyordu. Hafız Ali Ağabey ile ilgili hafızasında en canlı olanlarını ise şöyle anlattı:
“Daima evinde oturur dışarı hiç çıkmazdı. Sürekli Risâleleri yazmakla meşguldü.”
Ali Aker Ağabey, Hafız Ali’nin yanında 4 yıl okumuş ve hafızlık dersi almıştı. Aynı zamanda onunla risâle yazma bahtiyarlığını da yaşamıştı.
Hacı Tevhide Eker
Ali Eker’in hatıralarını aldıktan sonra, Tevhide Hanım kendisinin de Hafız Ali’den 3-4 sene Kur’ân dersi aldığını söyledi. Hafız Ali Ağabey’in mübarek hanımı Ümmühan Hanım da kendisinin hocasıdır. Ve bu bahtiyar hanım da risâleleri yazmıştır. “Hafız Ali ve eşi de Cennet’e insan yetiştiren güzel insanlardı, Allah onlardan razı olsun” dedi.
YARIN: HAFIZ ALİ EFENDİ’NİN VEFATI
18/03/2010 Yeni Asya
Hacı Ahmet Lütfi Sönmez
Hfız Ahmed Lütfi Sönmez 1922 İslâmköy doğumludur. 1939’da hâfızlığa başlarken hocası Hâfız Ali Efendi kendisine, “Önce git, Bediüzzaman’ın duâsını al” diyerek İslamköy’den Barla’ya gönderir. İslamköylü Abdullah Çavuş’la beraber giderler. Bediüzzaman Hazretleri ellerini avucuna alarak küçük Ahmed’e duâ eder…
Üçüncü ziyareti, Hâfız Ali Efendinin vefatından epey sonra 1956’da Isparta’da olmuştur. “Bu ziyaretim çok dokunaklı olmuştu” diyor kendisi. Bediüzzaman Hazretleri çok sevdiği talebesi Hâfız Ali’nin hatırasına binâen kendisine çokça alâka gösterir. Üç kere: “Hâfız Ali benim canım… Hâfız Ali benim canım… Hâfız Ali benim canım…” dedikten sonra, “O benim yerime gitti” diyerek o çok sevdiği talebesini hasretle yâd eder.
Nurettin kardeşimin alâkadarlıkları ve kadim dostum Ahmet Cura Beyin yardımlarıyla Nazilli’deki Hacı Ahmet Lütfi Sönmez’in hatıralarına ulaştık. Bizzat kendi el yazısı ile bize hatıralarını gönderme nezaketinde bulundu. Bu muhterem insanın Hafız Ali Efendi ile alâkalı lûtfettiği hatıraları nazarlarınıza arz ediyorum:
“Muhterem sıddık kardeşim, ben acizden hocam Hafız Ali Efendi’nin hayatını soruyormuşsunuz. 1992’de İslamköy’de dünyaya gelmişim. 1934 senesinde ilkokulu bitirdim. Babamlara ‘Hafız olacağım’ dedim. Babam da hemen ‘Hafız Ali Hoca Efendi’ye git ve başla’ dedi. Gittim, hocamın elini öptüm ve Kur’ân’a başladım. O zaman Üstad Bediüzzaman bizim köyümüze dört saat yaya olarak uzaktaydı. Abdullah Amca (Kula) Hocamızın postacısı sayılırdı. Üstad’ın yanında gider, ondan Risâleleri getirir. Hafız Ali Hocamız da daima Risâleleri yazar ve dışarıya hiç çıkmazdı. Hafızlığa başlayacağım zaman beni Üstad’a duâ etsin diye Abdullah Amca (Kula) ile beraber Üstad’a gönderdi. O zaman Üstad Isparta’da bir bağ evinde idi. Güzel bir evdi. İkindi vakti vardık, baktık Üstad’ın yanında Hüsrev Ağabey vardı. Üstad söylüyor, ağabey yazıyordu. İkindi namazını Üstad kıldırdı. Bana işaret etti, ben bir sandalyeye oturdum. Üstad geldi, ellerimden tuttu, bizim anladığımız bir duâ etti, bana duâda bulundu. Ve bizim gitmemiz için yol gösterdi. Ve ben hafızlığa başladım.
“Hafız Ali Efendi, başka bir işle iştigal etmezdi. Onun hayatı Risâle-i Nur yazmak ve bizi dinlemekle geçti. Öğlen namazını beraber kılardık. Bazen titreme gelir, namazlardan sonra uzun müddet ağlardı. Namazları çok ağır kılar ve ağır kıldırırdı. Bayram ve teravih namazlarını da öyle kıldırırdı. Bir gün Hafız Yaşar’la Isparta’ya Üstada Risâle götürmemizi söyledi. Biz ikimiz atlara bindik. Isparta’ya yola çıktık. Isparta’ya yakın bir ağacın yanında biraz oturalım dedik. Oturduktan sonra ayrıldık. Biraz gittikten sonra baktık ki, Risâleleri o ağacın altında unutarak bırakmıştık. Hemen geri dönüp ağacın altına bıraktığımız Risâlelere baktık, orada yoktular. Tekrar köye geldik. Hafız Ali Hocamız, ‘Keçeliler ne yaptınız?’ dedi, Bizden evvel Risâleler Hafız Ali Hocamıza geri gelmişti. Tekrar ertesi günü bizi gönderdi. Vardık, evde yalnızdı. Risâleyi verdik. Hocamızın selâmını söyledik. Üstad, bize şu yoldan gidin diye yol gösterdi.
“Hafız Ali Hocamızın başka işi yoktu. Daima Risâle yazar, Kur’ân’la meşgul olurdu. Kur’ân okuduğunda, sanki kırk kişi gibi okurdu. Öyle sesi güzeldi ki okuyuşunda her zaman ona meftun olurduk.
“Elhamdulillah, Hafız Ali Hocamızın yanında Kur’ân’ı hatmederek hafızlığı bitirdim. Sonunda bana bazı tembihatlarda bulunarak beni uğurladı. Sonra Isparta’ya gittim. Üstad’ın talebesi Yüzbaşı Re’fet Bey vardı. Ondan tecvid dersleri aldım. İki Ramazan boyu Isparta’da mukabele okudum. Isparta’da o zaman Kur’ân kursu vardı. Oraya da devam ettim.
“1939 yılında Nazilli’ye geldim. 1950 senesinde Nazilli’de evlendim ve Nazilli’de kaldım. Hafız Yaşar da 63 yaşında iken âniden vefat etmiş. Bizden sonra Hocam Hafız Ali Efendi, iki hafız daha yetiştirmiş. Onlar da Hafız Mehmet Ali ve Hafız Âkif Hocalardır. Onlar da İslamköy’deler. Hocam Hafız Ali, kimseden bir şey kabul etmezdi. Benim babam bir gün bir entarilik almış. Hafız Ali Hocam sert bir şekilde geri iâde etmiştir. Hocam Hafız Ali Efendi’nin işi rızâ-ı Bârî içinde her işi, her adımı Allah rızasını kazanabilmekti. Üstad’ın İhlâs Risâlesi’ndeki gibi idi.
“1942 yılında askere gitmeden önce İslamköy’e gidip, hocam Hafız Ali’yi ziyaret ettim. Ben askerde iken hocam 1944 senesinde Denizli’ye mahkemeye gittiklerinde hastalanmış ve orada vefat etmiştir. Mezarını bir iki defa ziyaret ettim. 1957 yılında Isparta’ya gittim. Üstad’ı ziyaret etmek istedim. Beni içeri almadılar. Ancak ‘Hafız Ali’nin talebesi Hafız Ahmet gelmiş’ dediler. Üstad, ‘Hemen gelsin’ dedi. Vardığımda sarıldım ‘Hafız Ali benim’ dedi ve ‘Seni de daireme alıyorum’ diye iltifat etti. Allah onlardan ebediyen razı olsun!”
Recep Gören
İslamköylü Recep Gören’in İslamköy’de Hafız Ali Efendi’ye talebe olduğu ve ondan ders aldığı yönündeki bilgileri öğrenince onunla görüşmek maksadıyla köye giderek onu aradım. İslamköy’de yaptığım araştırmalarda Recep Gören’in hakikaten Hafız Ali’nin talebelerinden olduğu ve ondan ders aldığı kesinleşmişti. Ancak Recep Gören’in Isparta şehir merkezinde oturduğunu öğrendim. Kendisiyle görüşmek maksadıyla Isparta merkezde öğretmen dostum Hasan Yassıkaya’nın yardımlarıyla ulaşmaya çalıştımsa da, ona o gün ulaşamadım. Ancak, daha sonra Hasan Yassıyaka dostumun görüşmesi sonucu Recep Gören’le ilgili bilgileri elde ettim. Recep Gören, 1924 yılında İslamköy’de doğmuş, 1939 yılında 15 yaşında da Hafız Ali’den ders almaya başlamış. Bundan sonrasını kendi anlattıklarından okuyalım:
“O yıllarda Kur’ân öğrenmek ve öğretmek yasak olduğu için 18 yaşından büyük talebeleri tutukluyorlardı. Ben ise, 15 yaşında olduğumdan tutuklanmamıştım. Hafız Ali Hocam Denizli’ye götürüldü. Böylelikle de benim onun yanındaki tahsilim yarım kalmıştı. Onun yanında öğrenimini tamamlayanlar daha sonra okumuşlar. Ben hâlâ onun ezikliğini yaşıyorum.”
Hacı Osman Nuri Yassıkaya
Osman Nuri Yassıkaya aslen İslamköylü’dür. 1929 doğumlu olup, küçük yaşlarda Hafız Ali Ergün’den Kur’ân dersi almıştır.
Kendisine ait iki katlı evin üst katına bizi dâvet etti. Dâvetine icabet edip ikram edilen pastadan yiyip çaylarımızı yudumlarken Hafız Ali Ağabey’le alâkadarlığını şu şekilde anlattı:
“1943 yılıydı. Ben on beş yaşlarındaydım. Hafız Ali Efendi o zamanlar risâle yazıyordu. Onunla birlikte, Abdullah Kula postacıydı. Hasan Ergüner vardı. Ben de o yıllarda onlarla birlikte Risâle yazıyordum. Ben iki Risâle yazdım. Babamı o yıllarda Hafız Ali’yle birlikte hapse götürüp ifadelerini alıp salıverdiler. Babamın ismi Hasan’dı.
“Hafız Ali’den 6 ay kışın Kur’ân dersi aldım. Geceleri ders alırdık, sabah namazını kılar ayrılırdık. Yasak olduğu için böyle yapardık. Hafız Ali Efendi, ak benizli, zayıf, az sakallı, uzun boylu biriydi. Çok dürüsttü. Bizim köyde benim bildiğim o yıllarda iki hafız yetiştirdi. O yıllarda hapse götürdüler. Orada babamgil ziyarete gittiler. Onu, o zaman polisler pataklamışlar. O yıllarda Isparta hapsinden Denizli hapsine sevk ettiler. Orada vefat etti. Hafız Ali’nin vefatını duyduk, bizler ve bütün köy yas tuttu. Köyde çok sevilen biriydi.”
Hacı Mehmet Ali Eker
İslâmköy’de Hacı Hafız Mehmet Ali Eker’in kendi evine, Hafız Ali’den ders alan Osman Nuri amcayla gittik. Osman Nuri amca kapıyı tıklatıp “Hafız” diye bağırdı. Mehmet Ali Eker Bey, hemen dışarı çıktı ve bizi içeriye dâvet etti. Kendileri seksen üç yaşındaydı. İçeride kendisinden üç yaş küçük mübarek eşi Tevhide Hanım vardı. Hafız Ali ile ilgili hatıralarını sorduğumuzda yaşlılığından bir eser görünmüyordu. Her sorulan soruya memnuniyetle cevap veriyordu. Hafız Ali Ağabey ile ilgili hafızasında en canlı olanlarını ise şöyle anlattı:
“Daima evinde oturur dışarı hiç çıkmazdı. Sürekli Risâleleri yazmakla meşguldü.”
Ali Aker Ağabey, Hafız Ali’nin yanında 4 yıl okumuş ve hafızlık dersi almıştı. Aynı zamanda onunla risâle yazma bahtiyarlığını da yaşamıştı.
Hacı Tevhide Eker
Ali Eker’in hatıralarını aldıktan sonra, Tevhide Hanım kendisinin de Hafız Ali’den 3-4 sene Kur’ân dersi aldığını söyledi. Hafız Ali Ağabey’in mübarek hanımı Ümmühan Hanım da kendisinin hocasıdır. Ve bu bahtiyar hanım da risâleleri yazmıştır. “Hafız Ali ve eşi de Cennet’e insan yetiştiren güzel insanlardı, Allah onlardan razı olsun” dedi.
YARIN: HAFIZ ALİ EFENDİ’NİN VEFATI
18/03/2010 Yeni Asya