Meleklerde ENE olmadığına göre, Allah'ı nasıl tanıyorlar

memluk

Hatim Sorumlusu
Meleklerde ENE olmadığına göre, Allah'ı nasıl tanıyorlar, şuurlu olarak nasıl ibadet ediyorlar?

Meleklerin Allah’ı tanıması ve marifeti; insanlardaki gibi külli ve ihatalı olmuyor. Yani Allah’ı bütün isim ve sıfatları ile tanımak ve marifet etmek, sadece insana mahsus kılınmıştır. İşte insan türünün meleklere rüchaniyeti ve üstünlüğü buradan geliyor. Meleklerin Hazreti Adem (as)’a secde etmesinde de aynı mana hükmediyor.

Lakin külliyetin böyle olması, meleklerin Allah’ı hiç tanıyamayacağı anlamına gelmez. Allah her bir meleğe bir isim ya da birkaç ismi kavrayıp ihata edeceği donanımı veriyor. Meleklerin kendi içlerindeki türleri ve ibadet noktasında sınıflara ayrılmaları bu manaya işaret ediyor. Öyle ki sadece secde eden, sadece rükuda bulunan, sadece kıyamda bulunan, sadece teşehhüdde bulunan melek türleri, meleklerin belli vazifelere münhasıran donatıldığı ve sadece o vazife ile muvazzaf bulunduklarını akla gösteriyor.

Diğer bir husus; insanların mahiyeti kadar geniş ve ihatalı olmasa da, meleklerin de kendilerine mahsus mahiyetleri ve manevi cihazları vardır. Meleklerin nefis ve şeytanı olmadığı için, onlarda makam kazanmak yoktur, manevi cihazları terakki ve tekemmül edemezler, sabit bir makamda dururlar. Yani insanlarda olduğu gibi, nihayetsiz terakki ve tedenni onlarda yoktur. Meleklerin isyan ve sukut yolu kapalı olduğu için, mücadele ve terakki yolu da buna orantılı olarak kapalıdır.

Özet olarak meleklerin marifeti vardır, yalnız insanlarla kıyas edildiğinde sönük kalıyor. Yanlış olmasın, her insan meleklerden üstün demek değildir. Bizim burada kast ettiğimiz şey; insan ile meleklerin fıtrat ve mahiyet mukayesesidir, yani insan tür olarak meleklerden çok üstün bir türdür. Ama her insan üstündür manası bundan çıkarılamaz.


sorularla risale...
 
Üst