sarýklý genç
Active member
Hz. Peygamber (sav)'in Diğer Peygamberlerden Üstünlüğü:
Buraya kadar saydığımız faziletler ve daha bir çok sebeplerden dolayı Hz. Muhammed (sav)'in diğer peygamberlerden üstün olduğu söylenmiştir. Bununla beraber, O, "...Allah'ın peygamberlerinin bir kısmını diğerinden üstün tutmayın..." (Müslim, el-Fezâil, IV, 1944 h.no: 2373) buyurmuştur. O'nun böyle demesinin sebebi şudur. Bir kere Hz. Peygamber mütevazi bir insandı. O hiç bir zaman üstünlük iddia etmemiştir. Ayrıca üstünlüğünü belirtmesi diğer peygamberler için bir noksanlığın mevzû edilmesini akla getirebilirdi. Aynı zamanda Resullük hususunda peygamberler arasında fark da yoktur. Nitekim bir âyet-i kerimede şöyle buyrulur, "Biz Allah'ın peygamberlerinden hiç birinin arasını ayırmayız" (el-Bakara, 285). Âyet şöyle tefsir edilmiştir. Peygamberlerin bir kısmını tasdik diğerlerini tekzib ederek aralarını tefrik etmeyiz. Hepsini derecesine göre peygamber tanırız.
Diğer bir âyet de, peygamberler arasında fazilet farkının bulunduğuna işaret etmektedir. Bu âyette de, "O işaret olunan Rasuller, Biz onların bazısını bazısından efdâl kıldık" (el-Bakara, 254) buyrulur. Bu âyet şöyle izah edilir. Evet hepsi Rasul, asli risalette müsavi, fakat böyle olmakla beraber bazısına ve belki her birine bir meziyet, bir hususî fazilet, bir rütbe-i mümtaze verdik demektir.
İbn Abbâs, Hz. Peygamberin diğer peygamberlerden farklı üstünlüklerini şöyle sıralar: Bir kere daha önce zikredildiği gibi Hz. Peygamber'in geçmiş ve gelecek günahları affedilmiştir. Yine O, bütün insanlara ve cinne peygamber olmuştur (ed-Dârimî, Sünen, I, 25-26).
el-Kastallânî de, Hz. Peygamber, diğer peygamberlerden üç sebebden dolayı üstündür. 1-Miraca yükseltilmesi, 2-Bütün beşerin seyyidi olması, 3-Mucizeleri ile. Gerçi diğer peygamberlere de mucize verilmişti. Ama O'na verilen bazı mucizeler O'ndan önce kimseye verilmemişti.
Ayrıca Hz. Peygamberin Şemaîl'i ve Hasâis'ide diğer peygamberlerin bu hallerinden üstündür.
Fezâilü'n-Nebî'nin Kaynakları
Fezâilu'n-Nebi'nin kaynaklan, başlıca Kur'ân-ı Kerim, hadîs-i şerif ve Siret kitaplarıdır. Kur'ân-ı Kerim'in birçok âyet-i Hz. Peygamberin faziletlerinden bahsetmektedir.
Hadîs mecmualarında ise Fezâilü'n-Nebî değişik başlıklar altında zikredilmektedir. Meselâ, "Nesebi", kıyâmet gününde her yerde ilk sırayı alması, "Şefaât" etmesi", et-Tirmizî'nin beşinci cildi, el-Menâkib, Müslim'in dördüncü cildi olan "Kitâbu'l-Fezâil" başlıkları altında yer almaktadır. Yine O'nun faziletleri, ed-Dârîmî'nin birinci cildinde, "Mâu'tiye'n-nebiyye mine'l-Fadlı" başlığı altında bulunmaktadır. Diğer sünnet kitaplarında da bu gibi faziletler aynı veya değişik başlıklar altında işlenmiştir.
Fezâil ile ilgili hadîsler, sadece el-Buhârî ve Müslim'in sahihlerinde bulunduğu gibi, içinde az da olsa bazı zayıf hadîslerin mevcut olduğu, "Sünenü'l-Erbaâ" ve diğer bazı hadîs mecmualarında da yer almaktadır. Bunların zayıflarının, sahihlerinden ayrılabilmesi, müelliflerinin açıklamaları ve bazı şerhlerin yardımıyla yapılabilmiştir.
Siret kitapları da, "Fezâilü'n-Nebî"nin önemli bir kaynağıdır. Siret'lerin muhtevâlarında bazen Hz. Peygamberin hayatı ve savaşları, bazen de çeşitli halleri mevzû edilmiştir. Bu halleri, Şemâil, Delâil, ve Hasâisi'dir. Fezâilü'n-Nebî ile ilgili hadîslerde ya bu hallerinin yazıldığı yerde bulunmaktadır veya müstakil bölümler halinde işlenmektedir. Bu tür Sîret kitaplarının başlıcalarından biri, el-Kâdî İyaz (ö.544/ 1140)'ın "eş-Şifâ bi Ta'rîfı Hukuki'l-Mustafa" adlı iki ciltlik eseridir. Eserlerdeki hadîslerin değerlendirilmesi es-Suyûtî'nin yaptığı Tahric'iyle mümkün olmaktadır. Bu saha ile ilgili diğer bir eser de, el-Kastallânî (ö.923/ 1517)'nin, "el-Mevâhibu' l-Ledünniyye" adlı iki ciltlik kitabıdır. Müellifi zaman zaman eserindeki zayıf hadîsleri beyan etmiştir. es-Suyûtî (ö.911/ 1505)'nin, "el-Hasâisu l-Kübrâ" isimli eseri fezâil'in diğer bir kaynağıdır, iki ciltlik bu eser de bazı zayıf hadîsler varsa da mevzû (uydurma) hadisler yoktur. Bu üç eser Türkçe’ye çevrilmiştir. Aslında fezâil'in asıl kaynağı hadîs mecmuaları olduğu için siret kitaplarından daha az istifâde edilmiştir.
Buraya kadar saydığımız faziletler ve daha bir çok sebeplerden dolayı Hz. Muhammed (sav)'in diğer peygamberlerden üstün olduğu söylenmiştir. Bununla beraber, O, "...Allah'ın peygamberlerinin bir kısmını diğerinden üstün tutmayın..." (Müslim, el-Fezâil, IV, 1944 h.no: 2373) buyurmuştur. O'nun böyle demesinin sebebi şudur. Bir kere Hz. Peygamber mütevazi bir insandı. O hiç bir zaman üstünlük iddia etmemiştir. Ayrıca üstünlüğünü belirtmesi diğer peygamberler için bir noksanlığın mevzû edilmesini akla getirebilirdi. Aynı zamanda Resullük hususunda peygamberler arasında fark da yoktur. Nitekim bir âyet-i kerimede şöyle buyrulur, "Biz Allah'ın peygamberlerinden hiç birinin arasını ayırmayız" (el-Bakara, 285). Âyet şöyle tefsir edilmiştir. Peygamberlerin bir kısmını tasdik diğerlerini tekzib ederek aralarını tefrik etmeyiz. Hepsini derecesine göre peygamber tanırız.
Diğer bir âyet de, peygamberler arasında fazilet farkının bulunduğuna işaret etmektedir. Bu âyette de, "O işaret olunan Rasuller, Biz onların bazısını bazısından efdâl kıldık" (el-Bakara, 254) buyrulur. Bu âyet şöyle izah edilir. Evet hepsi Rasul, asli risalette müsavi, fakat böyle olmakla beraber bazısına ve belki her birine bir meziyet, bir hususî fazilet, bir rütbe-i mümtaze verdik demektir.
İbn Abbâs, Hz. Peygamberin diğer peygamberlerden farklı üstünlüklerini şöyle sıralar: Bir kere daha önce zikredildiği gibi Hz. Peygamber'in geçmiş ve gelecek günahları affedilmiştir. Yine O, bütün insanlara ve cinne peygamber olmuştur (ed-Dârimî, Sünen, I, 25-26).
el-Kastallânî de, Hz. Peygamber, diğer peygamberlerden üç sebebden dolayı üstündür. 1-Miraca yükseltilmesi, 2-Bütün beşerin seyyidi olması, 3-Mucizeleri ile. Gerçi diğer peygamberlere de mucize verilmişti. Ama O'na verilen bazı mucizeler O'ndan önce kimseye verilmemişti.
Ayrıca Hz. Peygamberin Şemaîl'i ve Hasâis'ide diğer peygamberlerin bu hallerinden üstündür.
Fezâilü'n-Nebî'nin Kaynakları
Fezâilu'n-Nebi'nin kaynaklan, başlıca Kur'ân-ı Kerim, hadîs-i şerif ve Siret kitaplarıdır. Kur'ân-ı Kerim'in birçok âyet-i Hz. Peygamberin faziletlerinden bahsetmektedir.
Hadîs mecmualarında ise Fezâilü'n-Nebî değişik başlıklar altında zikredilmektedir. Meselâ, "Nesebi", kıyâmet gününde her yerde ilk sırayı alması, "Şefaât" etmesi", et-Tirmizî'nin beşinci cildi, el-Menâkib, Müslim'in dördüncü cildi olan "Kitâbu'l-Fezâil" başlıkları altında yer almaktadır. Yine O'nun faziletleri, ed-Dârîmî'nin birinci cildinde, "Mâu'tiye'n-nebiyye mine'l-Fadlı" başlığı altında bulunmaktadır. Diğer sünnet kitaplarında da bu gibi faziletler aynı veya değişik başlıklar altında işlenmiştir.
Fezâil ile ilgili hadîsler, sadece el-Buhârî ve Müslim'in sahihlerinde bulunduğu gibi, içinde az da olsa bazı zayıf hadîslerin mevcut olduğu, "Sünenü'l-Erbaâ" ve diğer bazı hadîs mecmualarında da yer almaktadır. Bunların zayıflarının, sahihlerinden ayrılabilmesi, müelliflerinin açıklamaları ve bazı şerhlerin yardımıyla yapılabilmiştir.
Siret kitapları da, "Fezâilü'n-Nebî"nin önemli bir kaynağıdır. Siret'lerin muhtevâlarında bazen Hz. Peygamberin hayatı ve savaşları, bazen de çeşitli halleri mevzû edilmiştir. Bu halleri, Şemâil, Delâil, ve Hasâisi'dir. Fezâilü'n-Nebî ile ilgili hadîslerde ya bu hallerinin yazıldığı yerde bulunmaktadır veya müstakil bölümler halinde işlenmektedir. Bu tür Sîret kitaplarının başlıcalarından biri, el-Kâdî İyaz (ö.544/ 1140)'ın "eş-Şifâ bi Ta'rîfı Hukuki'l-Mustafa" adlı iki ciltlik eseridir. Eserlerdeki hadîslerin değerlendirilmesi es-Suyûtî'nin yaptığı Tahric'iyle mümkün olmaktadır. Bu saha ile ilgili diğer bir eser de, el-Kastallânî (ö.923/ 1517)'nin, "el-Mevâhibu' l-Ledünniyye" adlı iki ciltlik kitabıdır. Müellifi zaman zaman eserindeki zayıf hadîsleri beyan etmiştir. es-Suyûtî (ö.911/ 1505)'nin, "el-Hasâisu l-Kübrâ" isimli eseri fezâil'in diğer bir kaynağıdır, iki ciltlik bu eser de bazı zayıf hadîsler varsa da mevzû (uydurma) hadisler yoktur. Bu üç eser Türkçe’ye çevrilmiştir. Aslında fezâil'in asıl kaynağı hadîs mecmuaları olduğu için siret kitaplarından daha az istifâde edilmiştir.