Besmeleye Gönül Veren Hattatlar

molla_zehra

Well-known member
Allahu Teâla (c.c) besmeleyi Levhi Mahfuz'a, Hz. Adem (a.s)'in alnına, Cebrail ( a.s)in kanadına, Hz. Musa (a.s)'nın asasına, Hz. Süleyman (a.s) ve Hz. İsa(a.s)'nın diline nakşeylemiştir.
Hz. Muhammed'in (s.a.v); 'Kim besmeleyi güzelleştirerek yazarsa Allah (c.c) onu af ve mağfiret eyler' sözünü düstur edinerek yola çıkan hattatlar, 1400 yıldır bu aşk ve heyecanla binlerce birbirinden güzel besmele-i şerif yazagelmiş olup, hayallerinin sınırlarını zorlamalarına vesile olunca da orjin krasyonlar üretmişlerdir.


Kainatın Bir Dili Varsa Oda Besmeledir
Peygamber Efendimiz'in besmele ile ilgili 'Kâinatın bir dili varsa o da besmeledir' Hadisi şerifi hattatları aynen çok kuvvetli bir ışığın kelebekleri kendisine çekmesi gibi besmeleye çeker. Bu çekime kapılan hattatlar aylarını, yıllarını vererek, bedel ödeyerek, tükettikleri enerjileri ile olağanüstü kompozisyonlara imza atmışlardır. İçlerinde bazı derviş hattatlar da muazzam eserlerinde Allah'a karşı edeplerinden imzalarının yerine 'Laedri' (Bilinmiyor) mahlasını koymuşlar, bu cezbeye kendini kaptırmış ve kendilerini gizlemişlerdir. Böylelikle hattatlar ihlasları nisbetinde muteber sayılmışlardır.


Besmele kâinatı yaratan ve idare eden yüce varlığın adını Kur'an-ı Kerim'de, bu ad yerine en çok kullanılan ve 99 esma-ı hüsna dizisinde ikinci sırayı alan 'Rahman' ile hemen onun ardından gelen 'Rahîm' isimlerini toplamış kutsal metindir. 'Esirgeyen-bağışlayan, lütuf, merhamet ve ihsanı eksiltmeyen' anlamındaki Rahman ve Rahîm isimleri ilahi rahmet ve koruyuculuğun bütün alemi kucakladığını ifade etmektedir.

Heraklius, Hz. Peygamber'in gönderdiği 'İslâma davet' mektubunu okurken terler dökülmeye başladığında sebebini soranlara, 'Süleyman ( a.s) 'dan sonra böyle Bismillahirrahmanirrahim diye başlayan bir mektup görmemiştim' dedi. (Delailün-nebüvve 290)
 

molla_zehra

Well-known member
18 Mart 1915 Çanakkale Harbinde bulunan bir topçu subayı anlatıyor: 'Çanakkale'de savaşırken her tetiğe dokunuşumda besmele çekerdim. Attığım her mermi, düşman cephaneliğine düşerdi. Bu tesadüf değildi'. Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyrulmaktadır: Düşmanlara attığın zaman sen atmadın, ancak Allah attı. (Enfal, 8/17)

Besmelenin Yazılışını Hz. Muhammed (s.a.v) Tarif Etti

Besmelenin nasıl yazılması gerektiği hususunda rivayet edilen hadisler olduğunu ifade eden 'Gülzar-ı Savab' isimli hat sanatını anlatan eser şu örneği veriyor:
Hz.Muhammed (s.a.v) besmeleyi güzel yazmanın usulünü beyan için Muaviye (r.a) buyurdu: 'Hokkaya lika koy, kalemi iğrice kes, besmelenin (ba) sını dik yap, (sin) in dişlerini iyice göster, (mim) in gözünü kör etme, Lafza-i Celal'i güzel yaz, Rahim kelimesini de güzel yaz.'
Allah (c.c) aşkı ile kamışı mürekkebe batıran ve ona duydukları aşkın heyecanı ile ismini kâğıda işleyen hattatlar dünkü gibi bugün de Allah'ın rızasını kazanmak için besmele yazılı eşsiz eserler ortaya koyuyor. Çünkü yanındaki sahabelere güzel bir besmelenin nasıl yazılacağını tarif eden Hz. Muhammed ( s.a.v), O'nun adını en güzel şekilde yazmak için çaba gösteren hattatların Cennete gireceklerini müjdeliyor. İşte bu müjde tarih boyunca hattatların gözünde hem besmele yazısına ayrı bir mâna katıyor, hem de en önemli çalışmalarında besmeleye yer veriyorlar.

47061527xq0.jpg


Gözlerinin Işığını Kaybeden Hattatlar

Tarihte, güzel bir besmele yazmak için gözlerinin ışığını kaybeden hattatların varlığı, Allah sevgisi ve fedakârlığının nasıl bir yüreğin ürünü olduğunu gösteriyor. Geçmiş yüzyıllardaki hat sanatındaki en ihtişamlı eserlerin besmele üzerine yapılmış şaheserler olduğunu belirten merhum Üstad Necmettin Okyay' ın besmelenin hattatının ruhunun tekamülünde derin bir tesiri olduğu ve huzura kavuşturduğu yönündeki bu ifadesi, hattatların tarih boyunca verdikleri ürünlerin neden en çok besmele üzerine yapılmış eserler olduğunun izahıdır.
 

molla_zehra

Well-known member
38210457nx3.jpg

Hattat Kimin Adını Yazdığını Bilmeli

Besmele yazısında bir başka çekicilik vardır. Gerek ifade ettiği mâna itibariyle, gerekse istiflerdeki zengin estetik ve cazibe besmele yazısında olduğu kadar başka hiçbir yazıda yoktur. Besmele yazarken hattat yaşadığı duyguların çok farklı olduğunu tüm yüreğinde hisseder. Bu duygu hiçbir duyguya benzemez. Hocaların hocası hat tarihinin erişilmez ekol ismi merhum Sami Efendi diyorki; 'Hattat kimin adını yazdığından gafil olmazsa, en güzel yazmaya layık olan Yaratanın ismini yazdığının bilincinde olursa, sırtını O' na dayarsa, kaleme güç veren elin O olduğunu tefekkür ederse hadisenin metafizik boyutuna erer.

Bu hal hattatın orijinal bir besmele kompozisyonu meydana getirmesine vesile olur.' Veli tabiatlı talik hattın devi derviş hattatlarımızdan merhum M. Hulusi Yazgan efendide talebelerine hattatın istikameti Allah rızası olduğu zaman eserlerine Allah' ın Cemal sıfatı tecelli eder. Ve ona sanatkârın önünü kimse kesemez sözünü kadim dostu ve talebesi merhum hafız, hattat, bestekar Kemal Batanay efendi anlatırken hocasına olan muhabbetinden dolayı göz yaşlarına hükmedemediğini Üstad merhum Hattat Necmettin Okyay da sohbetlerinde duygulanarak ifade ederdi. " Katibinden baki kalır nice hatlar, nice baki hatlar bırakır fani hattatlar."
 

molla_zehra

Well-known member
Dua Müminin Silahı Besmele Her İşin Başıdır

Peygamber Efendimiz buyuruyor ki " Dua müminin silahıdır" . Besmele de her işin başlangıç düsturudur. Hendek harbinde kimsenin parçalayamadığı kayayı Hz. Muhammed ( s.a.v) bismillah diyerek vurduğu kazma darbesi ile parçalamıştır. Hz. Mevlâna (k.s) bir sözünde; " Bir doktor hastasını muayene etmeye başlarken besmele çekerse Allah o hastanın vücudu üzerinden manevi perdeleri kaldırır. Böylece doktor isabetli teşhis koyar. Aksi halde nişan almadan kurşun atan kimsenin durumuna döner, isabet ettirinceye kadar kaç reçete yazar bozar Allah bilir" demektir.

Mevlâna'nın bu sözünün etkisinde kalan ve Müslümanlığı seçen Fransa Tıp Fakültesinde Cerrahi Ana Bilim Dalı başkanı Prof. Dr. Maurice Bucaille; "Ameliyata başlarken besmele çektiğimde başarılı olduğuma ve besmelenin şifaya vesile olduğuna inanıyorum. Besmele çekmeden ameliyata başladığımda zorlandığımın farkına varıyorum" ifadesi Jours' de France mecmuasındaki röportajında dile getirilmiştir. Besmeleye gönül veren hattatların vücuda getirdiği eserler her işin başı olan besmeleyi dilimize kolayca yerleştirebilmemizi sağlamakta, hayırla neticelenecek işlerin ancak besmele ile başlanan işler olacağına bize sürekli hatırlatmaktadır.

Yusuf Coşkun BENEFŞE

Kaynaklar
1- Kasım Kufran, Besmele.
2- Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver, "Selçuk Besmelelerinden Birkaç Örnek ".
3- Müstakımzade, Tuhfe, s. 10,12.
4- Wensinck, Mucem, " İsm" md.
5- Lısanü' l - Arap, "Besmele" md.
6- Prof. Dr. Muhittin Serin, Hattat Aziz Efendi, İstanbul, 1998, s. 100-104.
7- Ziva Bilgic, Besmele Albümü İstanbul, 1991.
 
Üst