EY OĞUL
Ebû Hureyre Hazretleri (r.a.) sahabe-i kiramın büyüklerinden ve âlimlerindendir. En çok hadis rivayet eden altı sahabeden birisidir. Ebû Hureyre'nin öğütlerinin kaynağı Resul–ı Ekrem Efendimizdir. Bunun için bütün öğütlerin içinde genellikle bir hadis-i şerif mevcuttur. İslâm âdâb ve ahlâk tarihinde ilk "ey oğul" geleneğini müstakil bir kitap halinde başlatan İmam Gazali Hazretleridir. Gazali'nin "Eyyühe'l-veled" adıyla yayınlanan ve "Ey oğul!" şeklinde tercüme edilen bu eserinin çeşitli baskı ve tercümelerinde Ebû Hureyre'den bu manada öğütler nakledilmektedir. Bu hususta kaynak İmam-ı Gazali Hazretleridir.
Allah için iyilik et..
Ey oğul..
Sakın iyiliği elden koma. Her kime iyilik edersen, Allah için et ki, Allah katında makbul olsun. Resulullah (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Ya Ebâ Hureyre! Allah'a Cebrail gibi ibadet etmiş olsan bile, mü'minleri Allah için sevmedikçe ve münafıklara Allah için buğzetmedikçe kabul etmez."
Misafire ikram et..
Ey oğul..
Her ne yaparsan Allah için yap, misafire ikram eyle. Zira bu Cennet anahtarıdır.
Peygamberimize salâvat getir..
Ey oğul..
Kıyamet günü Arşın gölgesinde oturup mahşerin dehşetinden emin olmak istersen, Peygamberimize salâvat getirmeye devam et. Resulullah (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Ya Ebâ Hureyre! Mahşerde Arşın gölgesinde benimle beraber bulunup musafaha etmek istersen, bana günde yüz defa salâvat getir. Mahşerde benim havuzumdan içmek istersen, mü'min kardeşinle üç günden fazla küsülü durma. Şarap içenden ve haram yiyenden kendini uzak tut."
İlim tahsil et..
Ey oğul..
İlim tahsil etmeye çalış. Elinden geldiği kadar gayret et. Resulullah (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Ya Ebâ Hureyre! Dünyada vücudun sağken ilim öğren ve ilminle amel eyle ki, öldükten sonra sana fayda versin. İlim maldan hayırlıdır. Mal dünyada kalır. Ellere bırakırsın, Ahirette ise hesabını sen verirsin." Resulullah (a.s.m.) bir hadiste şöyle buyurmuştur: "Beşikten mezara kadar ilim öğrenmeye çalışınız." Yani çocukluktan ihtiyarlığa kadar ilme çalış.
Alış verişte yalan söyleme..
Ey oğul..
Alış verişinde yalan söyleyene Hak Teâla rahmet gözüyle bakmaz. Resul-i Ekrem Efendimiz (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Cenab-ı Hak yarın kıyamet gününde üç kişiye rahmet gözüyle bakmaz: Birisi, fazla satış yapmak için yalan söyleyen; ikincisi, olur olmaz her şey için yemin eden; üçüncüsü, fazla suyu olduğu halde susuz kimseye su vermeyen adam."
Sattığını geri al..
Ey oğul..
Sattığın bir şeyi alan kimse pişman olup geri getirirse, onu al. Allah, sana bunun on katını ihsan eder. Peygamber Efendimiz (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Bir kimseye bir şey satarsanız, pişman olup geri getirirse alın. Allah böyle yapan kimseden razı olur, o şey zarar getirmez, fayda verir."
Ölçü ve tartıda hile yapma..
Ey oğul..
Ölçü ve tartıda hile yapanları Kur'ân-ı Kerim Cehennemle tehdit etmektedir. Sattıkları şeyi eksik verenler fazla kazandıklarını sanarlar. Hâlbuki bu onların zararınadır. Âhiretteki azabından başka, hilekârlıkları anlaşıldıkça müşteri bir daha gelmez. Fazla aldıkları kendilerine kalmaz. Belâ ve felâkete uğrarlar ve cereme verirler. Bu çok defa görülmüş ve tecrübe olunmuştur.
Emanete riayet et..
Ey oğul..
Emaneti güzelce muhafaza et ve yerine getir ki, Kıyamet günü korktuğundan emin olasın. Hazret-i Musa Cenab-ı Hakka münacatında, "Ya Rabbi, bir kulun emaneti güzelce yerine getirirse Sen ona ne mükâfat verirsin?" Allah Azze ve Celle "Ya Musa, Ben emaneti güzelce yerine getiren kulumu Kıyamet gününde korktuğundan emin edip Cennete koyarım" buyurdu.
Rızkının az olduğuna üzülme..
Ey oğul..
Rızkının az olduğuna kederlenme, sabret. Resul-i Ekrem Efendimiz (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Allah bir kuluna rızkı az verse, o da bundan sızlanıp şikâyet etmeyerek sabretse, Cenab-ı Hak o kul ile meleklerine iftihar eder: "Ey benim meleklerim! Sizler şahit olunuz, bu kulumun her lokmasına bedel, Cennet-i âlâda bir köşk ve bir derece ihsan eyledim. Dünyada verdiğim nimetlere kanaat edip sabrettiği için bu dereceye ulaştırdım."
İnsanlarla iyi geçin..
Ey oğul..
Halka güler yüz göster. Ters suratlı olma. Cömert ol. Kalbin katı olmasın.
İnsanlarla iyi geçin ki, seni sevip daima beraber olsunlar. Öldüğün vakit acıyıp ağlasınlar. Dua edip daima iyiliğini söylesinler.
Selâm ver..
Ey oğul..
Ne zaman ki, bir mü'min kardeşine rast gelirsen ona selâm ver. Peygamberimiz (a.s.m.) bir çocuğa bile rast gelse selâm verirdi. Bir mü'mine "Selâmün Aleyküm" diyene on sevap, "Selâmün Aleyküm ve rahmetullahi ve berekâtühü" diyene ise otuz
Sevap yazdır.
Ebû Hureyre Hazretleri (r.a.) sahabe-i kiramın büyüklerinden ve âlimlerindendir. En çok hadis rivayet eden altı sahabeden birisidir. Ebû Hureyre'nin öğütlerinin kaynağı Resul–ı Ekrem Efendimizdir. Bunun için bütün öğütlerin içinde genellikle bir hadis-i şerif mevcuttur. İslâm âdâb ve ahlâk tarihinde ilk "ey oğul" geleneğini müstakil bir kitap halinde başlatan İmam Gazali Hazretleridir. Gazali'nin "Eyyühe'l-veled" adıyla yayınlanan ve "Ey oğul!" şeklinde tercüme edilen bu eserinin çeşitli baskı ve tercümelerinde Ebû Hureyre'den bu manada öğütler nakledilmektedir. Bu hususta kaynak İmam-ı Gazali Hazretleridir.
Allah için iyilik et..
Ey oğul..
Sakın iyiliği elden koma. Her kime iyilik edersen, Allah için et ki, Allah katında makbul olsun. Resulullah (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Ya Ebâ Hureyre! Allah'a Cebrail gibi ibadet etmiş olsan bile, mü'minleri Allah için sevmedikçe ve münafıklara Allah için buğzetmedikçe kabul etmez."
Misafire ikram et..
Ey oğul..
Her ne yaparsan Allah için yap, misafire ikram eyle. Zira bu Cennet anahtarıdır.
Peygamberimize salâvat getir..
Ey oğul..
Kıyamet günü Arşın gölgesinde oturup mahşerin dehşetinden emin olmak istersen, Peygamberimize salâvat getirmeye devam et. Resulullah (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Ya Ebâ Hureyre! Mahşerde Arşın gölgesinde benimle beraber bulunup musafaha etmek istersen, bana günde yüz defa salâvat getir. Mahşerde benim havuzumdan içmek istersen, mü'min kardeşinle üç günden fazla küsülü durma. Şarap içenden ve haram yiyenden kendini uzak tut."
İlim tahsil et..
Ey oğul..
İlim tahsil etmeye çalış. Elinden geldiği kadar gayret et. Resulullah (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Ya Ebâ Hureyre! Dünyada vücudun sağken ilim öğren ve ilminle amel eyle ki, öldükten sonra sana fayda versin. İlim maldan hayırlıdır. Mal dünyada kalır. Ellere bırakırsın, Ahirette ise hesabını sen verirsin." Resulullah (a.s.m.) bir hadiste şöyle buyurmuştur: "Beşikten mezara kadar ilim öğrenmeye çalışınız." Yani çocukluktan ihtiyarlığa kadar ilme çalış.
Alış verişte yalan söyleme..
Ey oğul..
Alış verişinde yalan söyleyene Hak Teâla rahmet gözüyle bakmaz. Resul-i Ekrem Efendimiz (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Cenab-ı Hak yarın kıyamet gününde üç kişiye rahmet gözüyle bakmaz: Birisi, fazla satış yapmak için yalan söyleyen; ikincisi, olur olmaz her şey için yemin eden; üçüncüsü, fazla suyu olduğu halde susuz kimseye su vermeyen adam."
Sattığını geri al..
Ey oğul..
Sattığın bir şeyi alan kimse pişman olup geri getirirse, onu al. Allah, sana bunun on katını ihsan eder. Peygamber Efendimiz (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Bir kimseye bir şey satarsanız, pişman olup geri getirirse alın. Allah böyle yapan kimseden razı olur, o şey zarar getirmez, fayda verir."
Ölçü ve tartıda hile yapma..
Ey oğul..
Ölçü ve tartıda hile yapanları Kur'ân-ı Kerim Cehennemle tehdit etmektedir. Sattıkları şeyi eksik verenler fazla kazandıklarını sanarlar. Hâlbuki bu onların zararınadır. Âhiretteki azabından başka, hilekârlıkları anlaşıldıkça müşteri bir daha gelmez. Fazla aldıkları kendilerine kalmaz. Belâ ve felâkete uğrarlar ve cereme verirler. Bu çok defa görülmüş ve tecrübe olunmuştur.
Emanete riayet et..
Ey oğul..
Emaneti güzelce muhafaza et ve yerine getir ki, Kıyamet günü korktuğundan emin olasın. Hazret-i Musa Cenab-ı Hakka münacatında, "Ya Rabbi, bir kulun emaneti güzelce yerine getirirse Sen ona ne mükâfat verirsin?" Allah Azze ve Celle "Ya Musa, Ben emaneti güzelce yerine getiren kulumu Kıyamet gününde korktuğundan emin edip Cennete koyarım" buyurdu.
Rızkının az olduğuna üzülme..
Ey oğul..
Rızkının az olduğuna kederlenme, sabret. Resul-i Ekrem Efendimiz (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Allah bir kuluna rızkı az verse, o da bundan sızlanıp şikâyet etmeyerek sabretse, Cenab-ı Hak o kul ile meleklerine iftihar eder: "Ey benim meleklerim! Sizler şahit olunuz, bu kulumun her lokmasına bedel, Cennet-i âlâda bir köşk ve bir derece ihsan eyledim. Dünyada verdiğim nimetlere kanaat edip sabrettiği için bu dereceye ulaştırdım."
İnsanlarla iyi geçin..
Ey oğul..
Halka güler yüz göster. Ters suratlı olma. Cömert ol. Kalbin katı olmasın.
İnsanlarla iyi geçin ki, seni sevip daima beraber olsunlar. Öldüğün vakit acıyıp ağlasınlar. Dua edip daima iyiliğini söylesinler.
Selâm ver..
Ey oğul..
Ne zaman ki, bir mü'min kardeşine rast gelirsen ona selâm ver. Peygamberimiz (a.s.m.) bir çocuğa bile rast gelse selâm verirdi. Bir mü'mine "Selâmün Aleyküm" diyene on sevap, "Selâmün Aleyküm ve rahmetullahi ve berekâtühü" diyene ise otuz
Sevap yazdır.