İnsan kadere mi bağlıdır, yoksa hür müdür?

Ynt: İnsan kadere mi bağlıdır, yoksa hür müdür?

Zafer abi bir sorum olacak:-Cenab-i Allah ın ''hür olarak'' insanların yapacaklarını -hayır ve şer- önceden bilmesi,görmesi keyfiyeti nasıldır?Bu keyfiyet anlaşılabilir,açılabilir mi?Acaba nasıl ehl-i velayet gelecege yönelik ihbarlar yapabilmişler,görmüşler onlarda bu şekil tecelli eden esmanın sahibi Allah ın bilmesi de bu nevimidir mesela?Tabi azam mertebede...

Yani cuzi iradeler hurce seçimlerini yaparken aynı anda Allah ın önceden bilmesini açıklayabilir miyiz?

Ynt: İnsan kadere mi bağlıdır, yoksa hür müdür?

[size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt]Allah'ın, Bir Şeyi Önceden Bilmesinin, Zorlayıcı Olup Olmaması Meselesi

İnsanın, 'işlemiş ve işleyecek' olduğu iyi veya kötü her bir fiilinin, Allah tarafından ezelde bilinip tespit edilmiş olması, onun iradesine rağmen değildir. Zira, insan iradesinin söz konusu olduğu yerde yapılan takdirde, onun iradesinin hangi tarafa sarf edileceği Cenab-ı Hak tarafından bilinmekte ve ona göre takdir edilmektedir. Sanki Yüce Yaratıcı bu takdiriyle/tespitiyle insana şöyle demektedir: Ben, şu zamanda, iradeni şu istikamette kullanacağını biliyorum. Onun için de senin hakkında bu işi o şekilde takdir ediyorum. Böyle bir tespit ise, iradeyi iptal etmek değil, onu teyit etmek, demektir.

Aliyyu'l-Karî'nin de önemle belirttiği üzere, Allah, insan iradesiyle alâkalı bir şeyi, 'şöyle şöyle olacaktır' diye yazmıştır, yoksa 'şöyle şöyle olsun' diye yazmamıştır. Şu hâlde biz bir şeyi, Allah'ın ezelde bilmiş olması ve bu bildiğini kaydetmesinden (kaderden) ötürü yapmıyoruz, bilâkis, Allah yaptıklarımızı ve yapacaklarımızı bildiği için yazıyor. Şayet Allah (c.c.), durumu vasfetmek için değil de gereğinin yerine getirileceği bir hükümle yazmış olsaydı, o zaman insan iradesinin bir kıymeti kalmayacaktı.

Allah'ın önceden bizim yapacağımız bir şeyi bilmesi asla bir zorlama olarak düşünülmemelidir. Meselenin anlaşılmasına yardımcı olması bakımından şimdi iki örnek verelim.

Birinci örnek: Bir hoca öğrencilerini çok iyi tanıdığı için, yıl sonu imtihanında hangi öğrencisinin kaç puan alabileceğini yüzde seksen-doksan oranında önceden bilmektedir şimdi hocanın bu sonucu önceden bilmesi, nasıl ki, o öğrencinin o notu almasını etkilemiyorsa, her şeyi bilen hiçbir şeyin ilminden uzak kalmadığı Allah'ın önceden bizim akıbetimizi bilmesi/görmesi de fiillerimizi etkilemez.

İkinci bir örnek: Güneş ve Ay tutulması gibi astronomik hâdiseler önceden tespit edilip ilmî raporlara, takvimlere saati saatine kaydedilir. Şimdi Güneş ya da Ay tutulması, ilim ehlince tespit edildiği veya takvimlerde yazıldığı için mi o saatte gerçekleşir; yoksa o saatte gerçekleşeceği önceden bilindiği için mi ilim adamlarının raporlarına geçer? Gerçek şu ki, Güneş ve Ay takvimlerde yazıldıkları için tutulmuyor, bilâkis önceden tutulacağı bilindiği için takvimlere yazılıyor. İşte biz insanlar da, yaptıklarımızı Allah kaderimizde yazdığı için yapmayız; bilâkis, Allah irademizi önceden hangi yönde kullanacağımızı bildiği için öyle yazar. [/size][/size][/size][/size]

Ynt: İnsan kadere mi bağlıdır, yoksa hür müdür?

[size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt] Soru-Madem Allah benim ne yapacağımı biliyor Öyleyse benim ne suçum var? Madem Allah kimin cennete kimin cehenneme gideceğini biliyor Öyleyse bizi niye bu dünyaya gönderdi?

Cevap: Dördüncüsü: Kader, ilim nev'indendir İlim, malûma tâbidir Yani nasıl olacak, öyle taalluk ediyor Yoksa malûm, ilme tâbi değil Yani ilim desâtiri; malûmu, haricî vücud noktasında idare etmek için esas değil Çünki malûmun zâtı ve vücud-u haricîsi, iradeye bakar ve kudrete istinad eder Hem ezel; mazi silsilesinin bir ucu değil ki, eşyanın vücudunda esas tutulup ona göre bir mecburiyet tasavvur edilsin Belki ezel; mazi ve hal ve istikbali birden tutar, yüksekten bakar bir âyine-misaldir Öyle ise, daire-i mümkinat içinde uzanıp giden zamanın mazi tarafında bir uç tahayyül edip, ona ezel deyip, o ezel ilmine, eşyanın tertib ile girmesini ve kendisini onun haricinde tevehhüm etmesi, ona göre muhakeme etmek hakikat değildir Şu sırrın keşfi için şu misale bak: Senin elinde bir âyine bulunsa, sağ tarafındaki mesafe mazi, sol tarafındaki mesafe müstakbel farzedilse; o âyine yalnız mukabilini tutar Sonra o iki tarafı bir tertib ile tutar, çoğunu tutamaz O âyine ne kadar aşağı ise, o kadar az görür Fakat o âyine ile yükseğe çıktıkça, o âyinenin mukabil dairesi genişlenir Gitgide, bütün iki taraf mesafeyi birden bir anda tutar İşte şu âyine şu vaziyette onun irtisamında, o mesafelerde cereyan eden hâlât birbirine mukaddem, muahhar, muvafık, muhalif denilmez

İşte kader, ilm-i ezelîden olduğu için; ilm-i ezelî, hadîsin tabiriyle "Manzar-ı a'lâdan, ezelden ebede kadar herşey, olmuş ve olacak, birden tutar, ihata eder bir makam-ı a'lâdadır " Biz ve muhakematımız, onun haricinde olamaz ki, mazi mesafesinde bir âyine tarzında olsun Yani, Kader, Cenâb-ı Hakk’ın ilminde eşyaya biçilen bir plân ve projedir Bir şeyi bilmek ise o şeyi vücuda getirmek, demek değildir Meselâ, siz kafanızda bin tane binanın plânını tutsanız, yüzlerce fabrikanın fizibilitesini tasarlasanız bunlardan hiçbiri sırf kafanızda tuttuğunuzdan dolayı vücuda gelmez Onların vücuda gelmesi için, irâde ve kudrete ihtiyaç vardır Aksi halde, kafanızda tasarladığınız bina veya fabrikayı sadece siz bilirsiniz Hayalen onun içinde dolaşır durursunuz ve hayalinizdeki en küçük bir kesinti de o fabrika veya o binayı ortadan kaldırıverir Hatta, muhayyileniz yardımını kestiğinden dolayı hiç düşünmemiş ve tasarlamamış gibi olursunuz Kader ilim nev’indendir İlim ise daima ma’lûma tâbidir Yani birşey nasılsa ve nasıl olacaksa öyle bilinir Yoksa, ma’lûm ilme tâbi değildir Durum böyle olunca, bizim ne yapacağımızı, iradelerimizi nasıl kullanacağımızı Cenâb-ı Hakk biliyor ve takdirini de bildiği istikamette yapıyor O’nun ilmi muhittir, herşeyi kuşatmıştır “Cenâb-ı Hakk’ın ilmine, maluma tâbidir” şeklinde bir ifade kullanmak sû-i edeptir Biz bu tâbiri sadece meseleyi akla ve anlayışımıza yaklaştırmak için kullanıyoruz Cenâb-ı Hakk’ın ilmi, manzarı a’lâdan (çok yüksek bir nokta) olmuş ve olacak bütün eşyaya bir anda ve bir noktaya baktığı gibi bakar O’nun ilminde, sebep-netice, illet - ma’lûl, başlangıç ve sonuç iç içedir ve hepsi tek noktanın içine sıkıştırılmıştır O’nun için orada evvel-âhir, önce ve sonra diye bir şey yoktur Yani Cenâb-ı Hakk’ın ilmi herşeyi, bütün yönleriyle kuşatmıştır Takdirini de bu ilmiyle yapmaktadır Öyleyse bu takdir, iradî fiillerde, irade devre dışı tutularak yapılmamıştır İnsanın bütün yaptıkları, daha önce Levh-i Mahfuz’a kaydedilmiş şeylerdir Daha sonra onun boynuna takılan kader bu Levh-i Mahfuz’dan istinsah edilmiştir “Her insanın amelini boynuna doladık ” (İsra suresi,13) âyeti de bize bu hakikati anlatmaktadır Evet, insanın yapacağı her şey önceden yazılmıştır İnsan yaptıklarıyla sadece kendi hakkında yazılmış olanı yerine getirmektedir Ancak bu yazılma, insanın yapacakları önceden bilindiği içindir Yoksa insanı zorlayıcı bir güç ve kuvvet değildir İnsanın boynuna asılan bu defterle, insanın fiillerinin melekler tarafından yazıldığı defter yan yana getirildiğinde görülecektir ki, insan teker teker kendisi için daha önce yazılandan başka bir şey yapmamıştır Sonra Cenâb-ı Hakk, bu defteri insana okutacak ve hesabı da bu deftere göre görecektir

[/size][/size][/size][/size][/size]

Ynt: İnsan kadere mi bağlıdır, yoksa hür müdür?

[size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt]EZELİ SIR :KADER

Dağ zirvesinden tren yoluna bakan bir adam düşünelim Gördü ki,biri sağdan diğeri soldan ,ama aynı ray üzerinde 2 tren geliyor Fakat aralarında engeller olduğu için birbirlerini göremiyorlar Dağdaki kişi,bu iki aracın çarpışacağını önceden bilir Eğer hesap uzmanıysa ,nerede ve ne zaman çarpışacaklarını da hesap eder ve yazar Bu iki tren yeri ve zamanı gelince çarpıştıklarında ,o adam yanlarına gelse :"Ben sizin nerede ,ne zaman çarpişcağınızı önceden bilmiş ve yazmıştım " dese ,trendekiler "sen önceden bilip yazmasaydın,bu çarpışma olmazdı "diyebilir mi?Soruyu başka türlü soralım:Bu çarpışma olacağı için mi adam onu bildi,yoksa adam önceden bildiği için mi trenler çarpıştı?Cevap,"bildiği için çarpışmadı,ancak çarpışma olacağı için adam onu bildi"olacaktır İşte Allah ın bilmesi de buna benzer İnsan günahları kaderinde yazılı olduğu için işlemez Zaten ne yazıldığından da habersizdir Hiç kimse "kader defterini"okumuş değildir Bundan dolayı,hür iradesiyle haramı seçip işleyen bir insan ,suçu kadere yükleyemez Suçu kadere,yani o işi önceden bilen İlahi ilme yüklemek isteyen günahkarın bunlardan ne farkı var ?
[/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size]

Ynt: İnsan kadere mi bağlıdır, yoksa hür müdür?

Allah razı olsun abi.İnsan yaptıklarında zorlanmıyor,mecbur edilmiyor bu sırasını oldukça anladım.Başka merak ettigim husus şu:

Mesela risale-i nurlarda vahidiyet,ehadiyet kavramlarıyla güneşin ziyasıyla bir iken aynı anda her şeyi kuşatmasıyla Allah ın bir iken bir çok işi bir anda yapmasına temsil getiriliyor.Bu mesele akla yakınlaştırılıyor.

Yine bu dünya memleketini yaratan Allah ikinci baki bir alemi yaratabilir mi sorusuna bir baharı yaratmak bir çiçegi yaratmak kadar Ona kolaydır denilerek haşir akla yakınlaştırılıyor.

Biryerde şöyle geçiyordu ;Allah ın eserlerine baktıgımızda o eser üzerinde bir çok isminin aynı anda tecellisini görebiliyoruz diyordu.Orada bir isim asıl iken digerleri ona tabi gözüküyor.

Öyle de Allah ın mahlukatının kaderini bilmesinde, görmesinde hangi isimleri hakimdir acaba,hangileri asıl hangileri tabidir?Bu isimler nasıl işler,temsil getirilebilinir mi acaba.Tasavvur edebilir miyiz bir nebze?Yani dagın zirvesindeki adamın,ögrencisinin notunu bilen hocanın durumu daha da açılabilir mi?

Ynt: İnsan kadere mi bağlıdır, yoksa hür müdür?

İlim maluma tabidir diyor ya,Allah a c.c malum nasıl malum oluyor?Acaba mazi,hal,istikbali birden tutan bir ayna misalini mi anlayamadım?

Ynt: İnsan kadere mi bağlıdır, yoksa hür müdür?

Soru-Madem Allah benim ne yapacağımı biliyor Öyleyse benim ne suçum var? Madem Allah kimin cennete kimin cehenneme gideceğini biliyor Öyleyse bizi niye bu dünyaya gönderdi?

Bu soruya verdiginiz cevap yeterli de ben tam sezemedim kalben.Üzerinde iyice düşünmek gerekiyor.

Ynt: İnsan kadere mi bağlıdır, yoksa hür müdür?

Ynt: İnsan kadere mi bağlıdır, yoksa hür müdür?

harika bir tevhid delili........gören ve görülmesine vesile olanlardan olmak duasıyla sağlıcakla kalın inş abi.........

Ynt: İnsan kadere mi bağlıdır, yoksa hür müdür?

ALLAH RAZI OLSUN İKİNİZDEN DE gerçekten çok değerli bilgilerdi
rabbim ilminizi artırsın ihlas ve şevkle çevrenize de tatırsın

dua ile