Türkiye yarın referanduma gidiyor. Sandıktan evet oyu çıkarsa, 12. cumhurbaşkanını halk doğrudan seçecek.
Yeni cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıl olacak ve aynı kişi ikinci kez aday gösterilebilecek. Ayrıca 367 krizi tarihe karışacak ve Meclis'teki her oturum için 184 üyenin katılımı kâfi olacak. Bu, bir bakıma azınlık durumundaki partilerin geçimsiz ve kavgacı politikalarını bitirecek...
Ne yazık ki böyle tarihî bir referandum, diğer sıcak gündemlerin gölgesinde kaldı. Halka referandumda "hayır" dedirtmenin makul bir izahı yok. O yüzden hayır kampanyası açamayanlar, meseleyi unutturmaya gayret etti. Mesela medya, sanki pazar günü sandık kurulmuyormuş gibi davranıyor. Halkın öfkesine sebebiyet vermemek için, kısık bir sesle taraftarlarına "referanduma sakın katılmayın" diyen siyasi partiler de var. Hâlbuki bu referandumun demokrasimiz açısından önemi büyük.
Türk halkına mahallesinin muhtarını seçerken itimat edenler, belediye başkanını seçerken güvenenler, onun milletvekili seçmesinde mahzur görmeyenler, söz konusu cumhurbaşkanlığı seçimi olunca anlaşılmaz bir öfkeye kapılıyor. Halkın karşısına çıkıp da "Sen, cumhurbaşkanını seçemezsin" diyemeyenler, meseleyi "sistem değişikliği" tezlerine dayayarak görünmez bir baraj oluşturmak istiyor.
Mesela deniyor ki: "Cumhurbaşkanı yeni seçildi; şimdi ne gereği var yeni bir seçim heyecanına ve masrafına?" Yanlış bir yaklaşım bu. Halk Meclis vasıtasıyla 11. cumhurbaşkanını seçti; doğrudur; ancak, 12.sini seçerken yeni bir kriz istemiyorsa yarın mührü alıp cebine koymalı ve "doğrudan demokrasi" adına atacağı tarihî adımı atmalı. "
Cumhurbaşkanını halk seçemez; seçmemeli" diyerek ortaya çıkamayanlar şöyle bir iddiayla kafa karıştırıyor: "Halk seçerse o cumhurbaşkanı, başbakanı ve hükümeti dinlemez". Bu ifadeleri okuyunca sanırsınız ki Türkiye'de cumhurbaşkanının hâlihazırda yetkisi hiç yok. Oysa bugünkü Anayasa, Cumhurbaşkanlığı'na olağanüstü yetkiler tanıyor zaten. Önemli olan, seçilmiş her ferdin halka dayanması ve büyük bir olgunluk sergileyerek yönetimde yerini almasıdır. Halka karşı sorumlu bir cumhurbaşkanı mı daha duyarlıdır; yoksa o yüce makama gelirken halka danışmayan bir cumhurbaşkanı mı? Sistem içinde görev dağılımı ve yetki paylaşımını yapmak zor bir iş değil; yeter ki halkın iradesine saygı duyulsun ve tam demokrasiye güvenle yaklaşılsın...
Bir köşeye çekilip "Aman katılım düşük olsun da, referandumun meşruiyetini tartışmaya açalım" diye bekleşen bir zümrenin niyetini iyi görmek lazım. Türkiye, meşruiyet tartışmaları yüzünden çok şey kaybetti. Bu sefer de aynı tuzağa düşmeyelim. O yüzden referanduma katılmak demokratik bir hak ve sorumluluktur. Orada verilecek evet ya da hayır cevabı seçmenin en tabii hakkı ve tercihidir. Ona herkes saygı duymak zorunda.
Ekrem Dumanlı
..
Yeni cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıl olacak ve aynı kişi ikinci kez aday gösterilebilecek. Ayrıca 367 krizi tarihe karışacak ve Meclis'teki her oturum için 184 üyenin katılımı kâfi olacak. Bu, bir bakıma azınlık durumundaki partilerin geçimsiz ve kavgacı politikalarını bitirecek...
Ne yazık ki böyle tarihî bir referandum, diğer sıcak gündemlerin gölgesinde kaldı. Halka referandumda "hayır" dedirtmenin makul bir izahı yok. O yüzden hayır kampanyası açamayanlar, meseleyi unutturmaya gayret etti. Mesela medya, sanki pazar günü sandık kurulmuyormuş gibi davranıyor. Halkın öfkesine sebebiyet vermemek için, kısık bir sesle taraftarlarına "referanduma sakın katılmayın" diyen siyasi partiler de var. Hâlbuki bu referandumun demokrasimiz açısından önemi büyük.
Türk halkına mahallesinin muhtarını seçerken itimat edenler, belediye başkanını seçerken güvenenler, onun milletvekili seçmesinde mahzur görmeyenler, söz konusu cumhurbaşkanlığı seçimi olunca anlaşılmaz bir öfkeye kapılıyor. Halkın karşısına çıkıp da "Sen, cumhurbaşkanını seçemezsin" diyemeyenler, meseleyi "sistem değişikliği" tezlerine dayayarak görünmez bir baraj oluşturmak istiyor.
Mesela deniyor ki: "Cumhurbaşkanı yeni seçildi; şimdi ne gereği var yeni bir seçim heyecanına ve masrafına?" Yanlış bir yaklaşım bu. Halk Meclis vasıtasıyla 11. cumhurbaşkanını seçti; doğrudur; ancak, 12.sini seçerken yeni bir kriz istemiyorsa yarın mührü alıp cebine koymalı ve "doğrudan demokrasi" adına atacağı tarihî adımı atmalı. "
Cumhurbaşkanını halk seçemez; seçmemeli" diyerek ortaya çıkamayanlar şöyle bir iddiayla kafa karıştırıyor: "Halk seçerse o cumhurbaşkanı, başbakanı ve hükümeti dinlemez". Bu ifadeleri okuyunca sanırsınız ki Türkiye'de cumhurbaşkanının hâlihazırda yetkisi hiç yok. Oysa bugünkü Anayasa, Cumhurbaşkanlığı'na olağanüstü yetkiler tanıyor zaten. Önemli olan, seçilmiş her ferdin halka dayanması ve büyük bir olgunluk sergileyerek yönetimde yerini almasıdır. Halka karşı sorumlu bir cumhurbaşkanı mı daha duyarlıdır; yoksa o yüce makama gelirken halka danışmayan bir cumhurbaşkanı mı? Sistem içinde görev dağılımı ve yetki paylaşımını yapmak zor bir iş değil; yeter ki halkın iradesine saygı duyulsun ve tam demokrasiye güvenle yaklaşılsın...
Bir köşeye çekilip "Aman katılım düşük olsun da, referandumun meşruiyetini tartışmaya açalım" diye bekleşen bir zümrenin niyetini iyi görmek lazım. Türkiye, meşruiyet tartışmaları yüzünden çok şey kaybetti. Bu sefer de aynı tuzağa düşmeyelim. O yüzden referanduma katılmak demokratik bir hak ve sorumluluktur. Orada verilecek evet ya da hayır cevabı seçmenin en tabii hakkı ve tercihidir. Ona herkes saygı duymak zorunda.
Ekrem Dumanlı
..
