el-aslü fi’l-kelami el-hakika
Kelamda asl olan ma’na-yı hakikidir
Söz hakiki, mecaz veya kinayedir. Fenerdeki mumu yak sözü hakikattir. Feneri yak sözü mecazdır, fenerdeki mumun yakılması kasdedilmektedir. Filanın kılıç bağı uzundur sözü o kimsenin uzun boylu olduğundan kinayedir. Bir söz de esas olan hakiki manadır; mecaz değildir. Bir ihtiyaç olmadıkça mecaz manaya gidilemez.
Mesela evlad sözü çocuklar demektir. Evlad, Arapça veled kelimesinin çoğuldur. Evlada yapılmış bir vakıfta vakfedenin çocukları varsa, vakıf lehdarı olarak bunlar kabul edilir; torunlar değil. Ama vakfedenin evladı yoksa, ama torunları varsa, evlad sözünden artık torunları anlaşılır. Mesela şu ev felanındır, denince mülk anlaşılır, kira değil.