kenz-i mahfi
Sorumlu
NOKTA: (Arapça) Benek, Durak, mevki, göze arız olan leke, durak işareti, mahal, tek karakol, tek nöbetçi, yazıdaki durak işareti, zerre, miktar, mevzu, detay, tafsilat, konum, yer, şube, bölüm, ileri karakol.gibi manalara gelir. Arapça'da "nukta" olarak okunur. Çoğulu "nukâd" kelimesidir.
"Nokta" kelimesi bayan ismi olarak da konulabilmekte ve muhtemelen Arapça'daki değişik manaları kastedilerek kullanılmaktadır.
Nokta kelimesinin İngilizce'de karşılığı "point" kelimesidir.
Yine Fransızca'dan dilimize giren "puan" kelimesi, Fransızca'da "nokta" manasına gelen "point" kelimesinin okunuş şeklidir.
İtalyanca'da "nokta" manasına gelen "punto" kelimesi, günlük yazı dilinde metindeki harflerin boyutunu ifade eden bir terimdir.
Matematikte hiçbir boyutu olmayan işaret olarak tanımlanan nokta kelimesi pek çok yerde kullanılabilmektedir. Bilhassa Arapça'da kullanım alanı çok geniş bir kelimedir. Bunlara misal vermek gerekirke;
Toplanma yeri = nukta-i irtikaz
Can alıcı nokta = nukta-i esasiye
Soru işareti = nukta-i istifham
itfaiye karakolu = nukta-i itfa
polis karakolu = nukta-i pulis
dönüm noktası = nukta-i tahavvül
gümrük kapısı = nukta-i cumrukiye
ileri karakol = nukta-i hariciyye
sınır kapısı = nukta-i hudud
yer öte = nukta-i zeneb (astronomide)
hadit noktası (yörüngenin güneşe en yakın noktası) = nukta-i hadit (astronomide)
ben = nukta-i anber (tıp)
gözün korneasındaki beyaz = nukta-i ayn (tıp)
cephe = nukta-i kıtal
sara = da-i nukta
sayı ile kazanma = fevz-i binnukta
dört yön (kuzey, güney, doğu, batı) = nikatun erba'
en dar nokta = edîkun nukta
en geniş nokta = e'radun nukta
Arapça'da "nukûd" kelimesi "düğün hediyesi" demektir.
Bunların dışında pek çok alanda "nokta" kelimesi kullanılmaktadır. Mesela; suyun kaynama noktası, bir maddenin erime noktası, dağın en yüksek noktası, denizin en derin noktası vs.kullanılmaktadır.
Noktanın ehemmiyetinden dolayı "Bir nokta gözü kör eder" denilmiştir. Yani Arapça yazılışında "göz" ile "kör" kelimeleri arasında sadece bir nokta farkı vardır. O noktayı çıkarınca göz, kör olur. Yine aynı şekilde "zahmet rahmete döner." Yani "zahmet" ile "rahmet" kelimesi arasında sadece bir nokta farkı vardır. Hem noktanın ehemmiyetinden dolayıdır ki Arapça'daki benzer harfleri birbirinden ayırmaya yaradığı gibi yazıdaki kelime ve cümlelere de anlam katmaktadır. Noktanın kendisi küçük olduğu halde taşıdığı ehemmiyet yüzündendir ki vazifesi büyük yani kendi küçük karnı geniştir.
Arap alfabesinde 14 harf noktalı, 14 harf ise noktasızdır.
Noktalama işaretlerinin tarihi, Bizans dilbilgini Aristophanes ile başlar. Bununla birlikte düzenli olarak kullanımı, 16. yüzyılda matbaanın icadı ile gerçekleşmiştir. 19. yüzyılda ise, genelleşerek kesin kurallara bağlanmıştır.
İnsanlar duygu ve düşüncelerini ifade edebilmek, aktarabilmek ve okuduğunu karşısındakine anlatabilmek için işaret sistemlerinden oluşan harfleri ve bu harfleri düzenleyen kurallar bütününü bilmek zorundadırlar. Noktalama işaretleri, duygu ve düşüncelerimizi daha açık bir şekilde dile getirmeye, cümlenin yapısını ve duraklama notalarını belirlemeye, okuma ve anlamayı kolaylaştırmaya, sözün vurgu ve ton gibi özelliklerini belirtmeye yardımcı olur.
Edebiyatta noktalama işaretlerini kullanmamız ancak 19.yüzyıldan itibarendir. Başlarda bir kaç noktalama işareti kullanılmıştır. Bunlardan sözün nihayetine alamet olarak nokta, iki nokta için "noktateyn" ve virgül için ise "fasıla" kelimeleri kullanılmıştır.
Cumhuriyet Dönemi ile birlikte yazıdaki noktalama işaretleri büyük önem kazanmış ve sayısı ve türleri arttırılarak yazılı metinlerde kullanılmaya başlanmıştır. Yazıdaki bu işaretlere de "noktalama işaretleri" denilmiştir.
Risale-i Nur Külliyatı'nda "nokta" kelimesi sıklıkla, "mevzu, bahis, konu, detay" manalarında kullanılmıştır. Bu şekilde günlük hayatta kullanımı neredeyse unutulmuş bir kelimedir. Risalelerde çok sık kullanıldığından dolayıdır ki bir nur talebesi günlük hayatta "nokta" kelimesini kullanmaktadır ve diyebiliriz ki konuşurken "nokta" kelimesini kullanan büyük bir ihtimalle Risale-i Nur okuyucusudur. Zira tecrübem odur ki, Risale-i Nur okumayanlardan hiç kimseden konuşurken "nokta" kelimesini işitmedim. Acipdir ki Risale-i Nurları okumadan önce "nokta"nın yukarıda izah edilen manalarda kullanıldığına rastlamamıştım.
Nokta kelimesinin madde başı olarak Risale-i Nur'da kullanımı bir hayli fazladır. Bunlara misal olarak;
Onuncu Sözün Mukaddimesi "iki nokta"dır.
Onüçüncü Söz'deki mektup "üç nokta"dır.
Onsekizinci Söz "üç nokta"dır.
Yirmiüçüncü Sözün Birinci Mehbası "beş nokta"dır.
Yirmibeşinci Sözde İkinci Suret "beş nokta"dır.
Yirmibeşinci Söze ilhak edilen zeyillerden Yedinci Şuanın Birinci Makamının Onyedinci Mertebesi "altı nokta"dır.
Otuzuncu Söz'ün İkinci Maksadı "üç nokta"dan ibarettir.
Otuzbirinci Sözün Zeyli olan Şakk-ı Kamer Risalesi "beş nokta"dır.
Otuzikinci Sözün İkinci Mevkıfının Beşinci Remzi "beş nokta"dır.
Otuzikinci Sözün Üçüncü Mevkıfı "iki nokta"dır.
Otuzüçüncü Sözün Otuzbirinci Penceresi "üç nokta"dır.
Lemeatta "El Hakku Ya'lu" bahsinde "dört nokta" vardır.
Onaltıncı Mektup "beş nokta"dır.
Onyedinci Mektup "beş nokta"dır.
Yirmisekizinci Mektubun Üçüncü Meselesi Olan Üçüncü Risalesi "beş nokta"dır.
Yirmisekizinci Mektubun Dördüncü Meselesi Olan Dördüncü Risalesi "dört nokta"dır.
Yirmidokuzuncu Mektubun Dokuzuncu Kısmının Altıncı Telvihi "üç nokta"dır.
Onbirinci Lem'anın Onuncu Noktası "üç nokta"dır.
Onikinci Lem'anın Birinci Nüktesi "iki nokta"dır.
Onüçüncü Lemanın Onüçüncü İşareti "üç nokta"dır.
Yirminci Lem'a "beş nokta"dır.
Otuzuncu Lem'anın Üçüncü Nüktesi "beş nokta"dan ibarettir.
Dördüncü Şuanın Altıncı Meselesinin İkinci Bürhanı "beş nokta"dır.
Yedinci Şuanın Onyedinci Mertebesi "altı nokta"dır.
Dokuzuncu Şua'nın Mukaddimesi "iki nokta"dır.
Onbirinci Şuanın Dokuzuncu Meselesi "altı nokta"dır.
Onüçüncü Şuada 325.sayfadaki mektup "beş nokta"dır.
Ondördüncü Şua'da 400.sayfadaki mektup "üç nokta"dır.
Ondördüncü Şua'da 478.sayfadaki mektup "üç nokta"dır.
Risale-i Nur'da "nokta" kelimesiyle kurulan terkipler:
Nokta-i mihrakiye: Yanma noktası, Odak noktası, çok Esma-i İlahiyenin tecellisinin toplandığı nokta,
Nokta-i nazar = Görüş, bir nevi fikir.
Nokta-i istinad = Dayanak noktası.
Nokta-i istimdat = Yardım noktası
Nokta-i münteha = Son nokta, nihayet.
Nokta-i ittisal = Bitiş noktası, kavuşma noktası.
Nokta-i Merkeziye = Merkez noktası
Nokta-i Kemal = En olgun ve mükemmel seviye
Nokta-i muzlim = En zulümatlı nokta
Nokta-i telaki = Kavuşma, buluşma noktası
nokta-i imaniye = İman noktası
nokta-i iltisak = Kavuşma, bitişme noktası
Nokta-i camia = En kapsamlı nokta
Nokta-i sevda = Dikkat edilmesi gereken nokta
Nokta-i Vahide = Bir tek nokta
"Nokta" kelimesinin Ebced Değeri: 164'tür.
Risale-i Nur'da "nokta" kelimesinin kullanılma oranları şöyledir:
Nokta kelimesinin bu kadar kesretle Arapça'daki manalarına göre zikredilmesinden sanki "nokta" kelimesinin tekrarında da gaybi işaretler vardır diyebiliriz.
"Nokta" kelimesi bayan ismi olarak da konulabilmekte ve muhtemelen Arapça'daki değişik manaları kastedilerek kullanılmaktadır.
Nokta kelimesinin İngilizce'de karşılığı "point" kelimesidir.
Yine Fransızca'dan dilimize giren "puan" kelimesi, Fransızca'da "nokta" manasına gelen "point" kelimesinin okunuş şeklidir.
İtalyanca'da "nokta" manasına gelen "punto" kelimesi, günlük yazı dilinde metindeki harflerin boyutunu ifade eden bir terimdir.
Matematikte hiçbir boyutu olmayan işaret olarak tanımlanan nokta kelimesi pek çok yerde kullanılabilmektedir. Bilhassa Arapça'da kullanım alanı çok geniş bir kelimedir. Bunlara misal vermek gerekirke;
Toplanma yeri = nukta-i irtikaz
Can alıcı nokta = nukta-i esasiye
Soru işareti = nukta-i istifham
itfaiye karakolu = nukta-i itfa
polis karakolu = nukta-i pulis
dönüm noktası = nukta-i tahavvül
gümrük kapısı = nukta-i cumrukiye
ileri karakol = nukta-i hariciyye
sınır kapısı = nukta-i hudud
yer öte = nukta-i zeneb (astronomide)
hadit noktası (yörüngenin güneşe en yakın noktası) = nukta-i hadit (astronomide)
ben = nukta-i anber (tıp)
gözün korneasındaki beyaz = nukta-i ayn (tıp)
cephe = nukta-i kıtal
sara = da-i nukta
sayı ile kazanma = fevz-i binnukta
dört yön (kuzey, güney, doğu, batı) = nikatun erba'
en dar nokta = edîkun nukta
en geniş nokta = e'radun nukta
Arapça'da "nukûd" kelimesi "düğün hediyesi" demektir.
Bunların dışında pek çok alanda "nokta" kelimesi kullanılmaktadır. Mesela; suyun kaynama noktası, bir maddenin erime noktası, dağın en yüksek noktası, denizin en derin noktası vs.kullanılmaktadır.
Noktanın ehemmiyetinden dolayı "Bir nokta gözü kör eder" denilmiştir. Yani Arapça yazılışında "göz" ile "kör" kelimeleri arasında sadece bir nokta farkı vardır. O noktayı çıkarınca göz, kör olur. Yine aynı şekilde "zahmet rahmete döner." Yani "zahmet" ile "rahmet" kelimesi arasında sadece bir nokta farkı vardır. Hem noktanın ehemmiyetinden dolayıdır ki Arapça'daki benzer harfleri birbirinden ayırmaya yaradığı gibi yazıdaki kelime ve cümlelere de anlam katmaktadır. Noktanın kendisi küçük olduğu halde taşıdığı ehemmiyet yüzündendir ki vazifesi büyük yani kendi küçük karnı geniştir.
Arap alfabesinde 14 harf noktalı, 14 harf ise noktasızdır.
Noktalama işaretlerinin tarihi, Bizans dilbilgini Aristophanes ile başlar. Bununla birlikte düzenli olarak kullanımı, 16. yüzyılda matbaanın icadı ile gerçekleşmiştir. 19. yüzyılda ise, genelleşerek kesin kurallara bağlanmıştır.
İnsanlar duygu ve düşüncelerini ifade edebilmek, aktarabilmek ve okuduğunu karşısındakine anlatabilmek için işaret sistemlerinden oluşan harfleri ve bu harfleri düzenleyen kurallar bütününü bilmek zorundadırlar. Noktalama işaretleri, duygu ve düşüncelerimizi daha açık bir şekilde dile getirmeye, cümlenin yapısını ve duraklama notalarını belirlemeye, okuma ve anlamayı kolaylaştırmaya, sözün vurgu ve ton gibi özelliklerini belirtmeye yardımcı olur.
Edebiyatta noktalama işaretlerini kullanmamız ancak 19.yüzyıldan itibarendir. Başlarda bir kaç noktalama işareti kullanılmıştır. Bunlardan sözün nihayetine alamet olarak nokta, iki nokta için "noktateyn" ve virgül için ise "fasıla" kelimeleri kullanılmıştır.
Cumhuriyet Dönemi ile birlikte yazıdaki noktalama işaretleri büyük önem kazanmış ve sayısı ve türleri arttırılarak yazılı metinlerde kullanılmaya başlanmıştır. Yazıdaki bu işaretlere de "noktalama işaretleri" denilmiştir.
Risale-i Nur Külliyatı'nda "nokta" kelimesi sıklıkla, "mevzu, bahis, konu, detay" manalarında kullanılmıştır. Bu şekilde günlük hayatta kullanımı neredeyse unutulmuş bir kelimedir. Risalelerde çok sık kullanıldığından dolayıdır ki bir nur talebesi günlük hayatta "nokta" kelimesini kullanmaktadır ve diyebiliriz ki konuşurken "nokta" kelimesini kullanan büyük bir ihtimalle Risale-i Nur okuyucusudur. Zira tecrübem odur ki, Risale-i Nur okumayanlardan hiç kimseden konuşurken "nokta" kelimesini işitmedim. Acipdir ki Risale-i Nurları okumadan önce "nokta"nın yukarıda izah edilen manalarda kullanıldığına rastlamamıştım.
Nokta kelimesinin madde başı olarak Risale-i Nur'da kullanımı bir hayli fazladır. Bunlara misal olarak;
Onuncu Sözün Mukaddimesi "iki nokta"dır.
Onüçüncü Söz'deki mektup "üç nokta"dır.
Onsekizinci Söz "üç nokta"dır.
Yirmiüçüncü Sözün Birinci Mehbası "beş nokta"dır.
Yirmibeşinci Sözde İkinci Suret "beş nokta"dır.
Yirmibeşinci Söze ilhak edilen zeyillerden Yedinci Şuanın Birinci Makamının Onyedinci Mertebesi "altı nokta"dır.
Otuzuncu Söz'ün İkinci Maksadı "üç nokta"dan ibarettir.
Otuzbirinci Sözün Zeyli olan Şakk-ı Kamer Risalesi "beş nokta"dır.
Otuzikinci Sözün İkinci Mevkıfının Beşinci Remzi "beş nokta"dır.
Otuzikinci Sözün Üçüncü Mevkıfı "iki nokta"dır.
Otuzüçüncü Sözün Otuzbirinci Penceresi "üç nokta"dır.
Lemeatta "El Hakku Ya'lu" bahsinde "dört nokta" vardır.
Onaltıncı Mektup "beş nokta"dır.
Onyedinci Mektup "beş nokta"dır.
Yirmisekizinci Mektubun Üçüncü Meselesi Olan Üçüncü Risalesi "beş nokta"dır.
Yirmisekizinci Mektubun Dördüncü Meselesi Olan Dördüncü Risalesi "dört nokta"dır.
Yirmidokuzuncu Mektubun Dokuzuncu Kısmının Altıncı Telvihi "üç nokta"dır.
Onbirinci Lem'anın Onuncu Noktası "üç nokta"dır.
Onikinci Lem'anın Birinci Nüktesi "iki nokta"dır.
Onüçüncü Lemanın Onüçüncü İşareti "üç nokta"dır.
Yirminci Lem'a "beş nokta"dır.
Otuzuncu Lem'anın Üçüncü Nüktesi "beş nokta"dan ibarettir.
Dördüncü Şuanın Altıncı Meselesinin İkinci Bürhanı "beş nokta"dır.
Yedinci Şuanın Onyedinci Mertebesi "altı nokta"dır.
Dokuzuncu Şua'nın Mukaddimesi "iki nokta"dır.
Onbirinci Şuanın Dokuzuncu Meselesi "altı nokta"dır.
Onüçüncü Şuada 325.sayfadaki mektup "beş nokta"dır.
Ondördüncü Şua'da 400.sayfadaki mektup "üç nokta"dır.
Ondördüncü Şua'da 478.sayfadaki mektup "üç nokta"dır.
Risale-i Nur'da "nokta" kelimesiyle kurulan terkipler:
Nokta-i mihrakiye: Yanma noktası, Odak noktası, çok Esma-i İlahiyenin tecellisinin toplandığı nokta,
Nokta-i nazar = Görüş, bir nevi fikir.
Nokta-i istinad = Dayanak noktası.
Nokta-i istimdat = Yardım noktası
Nokta-i münteha = Son nokta, nihayet.
Nokta-i ittisal = Bitiş noktası, kavuşma noktası.
Nokta-i Merkeziye = Merkez noktası
Nokta-i Kemal = En olgun ve mükemmel seviye
Nokta-i muzlim = En zulümatlı nokta
Nokta-i telaki = Kavuşma, buluşma noktası
nokta-i imaniye = İman noktası
nokta-i iltisak = Kavuşma, bitişme noktası
Nokta-i camia = En kapsamlı nokta
Nokta-i sevda = Dikkat edilmesi gereken nokta
Nokta-i Vahide = Bir tek nokta
"Nokta" kelimesinin Ebced Değeri: 164'tür.
Risale-i Nur'da "nokta" kelimesinin kullanılma oranları şöyledir:
| Sözler | 214 |
| Mektubat | 143 |
| Lem'alar | 206 |
| Şualar | 208 |
| Mesnevi-i Nuriye | 75 |
| İşarat-ül İ'caz | 55 |
| Barla Lahikası | 60 |
| Kastamonu Lahikası | 101 |
| Emirdağ Lahikası | 151 |
| Sikke-i Tasdik-i Gaybi | 78 |
| Asa-yı Musa | 83 |
| Tarihçe-i Hayatı | 178 |
| TOPLAM | 1552 |
Nokta kelimesinin bu kadar kesretle Arapça'daki manalarına göre zikredilmesinden sanki "nokta" kelimesinin tekrarında da gaybi işaretler vardır diyebiliriz.
