Kelime Analizi 110: Pâyân

kenz-i mahfi

Sorumlu
PÂYÂN (Farsça)
Bir şeyin sonu, limit, dip, kenar, son, nihayet, uç manalarına gelmektedir. Bu kelime Farsça'da "ayak" manasına gelen "pâ" veya "pây" kelimesinden türetilmiştir. "pabuç" kelimesini tahlil ederken bundan bahsetmiştik. "pâ" veya "pây" kelimesi "ayak, ayak izi, ard, alt, dip, baz, temel, kaide, kalıcılık, dinerç" manalarına gelmektedir.
"pâyân" kelimesinin başına olumsuzluk eki getirilerek "bî-pâyân" kelimesi "sonsuz, sınırsız" manasına gelmektedir. "pâyânsız" kelimesi de "sonu olmayan, nihayetsiz, sonsuz" manalarına gelmektedir.

Farsça'da "ayak" manasına gelen "pây" kelimesinin diğer dillerdeki karşılığına baktığımızda;
Fransızca'da "pied",
İngilizce'de "foot",
Almanca'da "fub",
Yunanca'da "podi",
İtalyanca'da "piede",
Latince'de "pede",
Felemenkçe'de "voet",
İspanyolca'da "pie" kelimeleridir.

Farsça "pâyân" kelimesi Risale-i Nur'da Barla Lahikası'nda 9 defa, Tarihçe-i Hayatı 1 ve Sikke-i Tasdik-i Gaybi'de 1 defa olmak üzere toplam 11 defa zikredilmiştir. Bunların hepsi de üstadın talebelerinin mektubunda geçmektedir. Bunlardan 5 yerde "bîpâyân", 3 yerde "hadd ü pâyân", 2 yerde "pâyânsız" ve 1 yerde "pâyân" olarak geçmektedir.
 
Son düzenleme:
Üst