kenz-i mahfi
Sorumlu
DÂNE (Farsça) (دانه)
Tohum, çekirdek, kurşun, gülle, tane manalarına gelmektedir.
Farsça'dan dilimize "tane" şeklinde geçmiştir. Bazı yörelerde bu kelimeye "tene" denilmektedir. "Dâne" kelimesi Farsça'da tohum için kullanılmaktadır. Aynı zamanda kuş yemi için de kullanılmaktadır. Aslı Farsça olan "dane" (tane) kelimesi, pişirilince tane tane kalan yemeklere verilen addır. Bu pirinç pilavı olduğu gibi, bulgur, irmik ya da erişteden yapılmış yemek de olabilir. "dane"nin çeşitleri vardır. Sade pilav (dane-i sade), acem pilavı (dane-i acem), kıymalı, sebzeli, kuru üzümlü veya kuş üzümlü, sadece karabiberli, dutlu, şekerli (dane-i kırma)... Pilav çeşitleri "dane" kelimesiyle ifade edilmiştir. Aynı zamanda "dane" kelimesi Farsça'da kız ismi olarak konulmaktadır.
"dürdane" kelimesi "inci tanesi" demektir.
Bazı bitkilerin tohumuna Farsça'da "dane" denilmektedir. Mesela "arpa, buğday, mısır, pirinç"
Çekirdekli küçük meyvelere de "tane" denilmektedir. Mesela: Üzüm tanesi, nar tanesi, mısır tanesi.
Aynı zamanda dilimizde herhangi bir sayıda olan adeti bildirmek için kullanılmaktadır. Yüz tane adam, onbeş tane hurma, dört tane ayna gibi.
"ab u dane" terimi Arapça ve Farsça iki kelimenin birleşimidir. Farsça su manasına gelen "ab" kelimesi ile Arapça "habbe" manasına gelen "dâne" kelimesinin birleşimidir. Kanaate işaret olarak "bir hırka, bir lokma" tabirini ifade eden bir terimdir. Takdir edilmiş ve herkesin nasibine düşen su ve ekmeğe "ab u dane" denilir.
Yağmur damlasına "yağmur tanesi" denilmektedir.
"dâne" kelimesi Risale-i Nur'da toplam 11 defa zikredilmiştir. 4 yerde "dane-i hakikat" (hakikat çekirdeği) olarak mecazi manada kullanılmıştır.
Lemeat'ta "bir dane sıdk, yakar milyon yalanı" denilmek suretiyle hem adet manasına gelen "tane" hem de çekirdek manasına gelen "dane" kelimesi kastedilmiştir. Yine Lemeat'ta "kar danesi" denilmekmek suretiyle farklı bir kullanımı vardır.
Diğer 5 yerde "çekirdek, tohum" manalarında kullanılmıştır.
Tohum, çekirdek, kurşun, gülle, tane manalarına gelmektedir.
Farsça'dan dilimize "tane" şeklinde geçmiştir. Bazı yörelerde bu kelimeye "tene" denilmektedir. "Dâne" kelimesi Farsça'da tohum için kullanılmaktadır. Aynı zamanda kuş yemi için de kullanılmaktadır. Aslı Farsça olan "dane" (tane) kelimesi, pişirilince tane tane kalan yemeklere verilen addır. Bu pirinç pilavı olduğu gibi, bulgur, irmik ya da erişteden yapılmış yemek de olabilir. "dane"nin çeşitleri vardır. Sade pilav (dane-i sade), acem pilavı (dane-i acem), kıymalı, sebzeli, kuru üzümlü veya kuş üzümlü, sadece karabiberli, dutlu, şekerli (dane-i kırma)... Pilav çeşitleri "dane" kelimesiyle ifade edilmiştir. Aynı zamanda "dane" kelimesi Farsça'da kız ismi olarak konulmaktadır.
"dürdane" kelimesi "inci tanesi" demektir.
Bazı bitkilerin tohumuna Farsça'da "dane" denilmektedir. Mesela "arpa, buğday, mısır, pirinç"
Çekirdekli küçük meyvelere de "tane" denilmektedir. Mesela: Üzüm tanesi, nar tanesi, mısır tanesi.
Aynı zamanda dilimizde herhangi bir sayıda olan adeti bildirmek için kullanılmaktadır. Yüz tane adam, onbeş tane hurma, dört tane ayna gibi.
"ab u dane" terimi Arapça ve Farsça iki kelimenin birleşimidir. Farsça su manasına gelen "ab" kelimesi ile Arapça "habbe" manasına gelen "dâne" kelimesinin birleşimidir. Kanaate işaret olarak "bir hırka, bir lokma" tabirini ifade eden bir terimdir. Takdir edilmiş ve herkesin nasibine düşen su ve ekmeğe "ab u dane" denilir.
Yağmur damlasına "yağmur tanesi" denilmektedir.
"dâne" kelimesi Risale-i Nur'da toplam 11 defa zikredilmiştir. 4 yerde "dane-i hakikat" (hakikat çekirdeği) olarak mecazi manada kullanılmıştır.
Lemeat'ta "bir dane sıdk, yakar milyon yalanı" denilmek suretiyle hem adet manasına gelen "tane" hem de çekirdek manasına gelen "dane" kelimesi kastedilmiştir. Yine Lemeat'ta "kar danesi" denilmekmek suretiyle farklı bir kullanımı vardır.
Diğer 5 yerde "çekirdek, tohum" manalarında kullanılmıştır.
Son düzenleme: