Otuzuncu Lem'a

**Ukbaa** · 04-12-2011 08:40

Hem şuûnât-ı İlâhiyenin gayet câmi bir âyinesidir.

Hem Rahmân, Rezzak, Rahîm, Kerîm, Hakîm gibi çok Esmâ-i Hüsnânın cilvelerini câmi ve rızık, hikmet, inâyet, rahmet gibi çok hakikatleri kendine tâbi eden ve görmek ve işitmek ve hissetmek gibi umum duyguların menşei, madeni bir acube-i hilkat-i Rabbâniyedir.
Hem hayat, bu kâinatın tezgâh-ı âzamında öyle bir istihale makinesidir ki, mütemadiyen, her tarafta tasfiye yapıyor, temizlendiriyor, terakki veriyor, nurlandırıyor. Ve zerrat kafilelerine güya hayatın yuvası olan cesedi, o zerrelere vazife görmek, nurlanmak, talimat yapmak için bir misafirhane, bir mektep, bir kışladır. Adeta Zât-ı Hayy ve Muhyî, bu makine-i hayat vasıtasıyla, bu karanlıklı ve fâni ve süflî olan âlem-i dünyayı lâtifleştiriyor, ışıklandırıyor, bir nevi bekà veriyor, bâki bir âleme gitmeye hazırlattırıyor.
Hem hayatın iki yüzü, yani mülk, melekût vecihleri parlaktır, kirsizdir, noksansızdır, ulvîdir. Onun için, perdesiz, vasıtasız, doğrudan doğruya dest-i kudret-i Rabbâniyeden çıktığını âşikâre göstermek için, sair eşya gibi zâhirî esbabı, hayattaki tasarrufât-ı kudrete perde edilmemiş bir müstesna mahlûktur.
Hem hayatın hakikati, altı erkân-ı imaniyeye bakıp mânen ve remzen ispat eder. Yani,
hem Vâcibü’l-Vücudun vücub-u vücudunu ve hayat-ı sermediyesini,

Esmâ-i Hüsnâ: Allah’ın sınırsız güzellikteki isimleri	Hakîm: her işini hikmetle ve belli bir gayeye yönelik olarak faydalı ve yerli yerinde yapan Allah
Kerîm: sonsuz cömertlik ve ikram sahibi Allah	Rahmân: çok merhamet sahibi olan ve şefkatle bütün yaratıkların rızkını veren Allah
Rahîm: rahmeti herşeyi kuşatan her bir varlığa ayrı ayrı şefkatini gösteren Allah	Rezzak: bütün varlıkların rızıklarını veren Allah
Vâcibü’l-Vücud: varlığı gerekli olan, var olmak için hiçbir sebebe ihtiyacı bulunmayan Allah	Zât-ı Hayy ve Muhyî: gerçek hayat sahibi olan ve bütün canlılara hayat veren Zât, Allah
acube-i hilkat-i Rabbâniye: herşeyin Rabbi olan Allah’ın yarattığı varlıklardaki şaşkınlık veren özellikler	bekà: devamlılık ve kalıcılık, sonsuzluk
bâki: varlıkların görünmeyen yönü	ceset: vücut, beden
cilve: görünme, yansıma	câmi: kapsamlı
dest-i kudret-i Rabbâniye: herşeyi terbiye ve idare eden Allah’ın kudret eli	erkân-ı imaniye: iman esasları
esbab: sebepler	eşya: varlıklar
fâni: gelip geçici, ölümlü	hakikat: doğru gerçek
hayat-ı sermediye: devamlı, sürekli hayat	hikmet: bir gaye ve faydaya yönelik olarak, tam yerli yerinde olma
inâyet: Allah’tan gelen yardım, ihsan, iyilik	istihale: bir halden başka hale dönüşme
kafile: grup, topluluk	kâinat: evren
lâtifleştirmek: hoş ve şirin hâle getirmek, berraklaştırmak	mahlûk: yaratık
makine-i hayat: hayat makinesi, canlı olan vücut fabrikası	melekût: birşeyin iç yüzü, aslı, esası
menşe: kaynak	mânen: mânevî olarak
mülk: varlıkların görünen yönü	mütemadiyen: sürekli olarak
nevi: çeşit, tür	noksansız: eksiksiz
nurlandırmak: aydınlatmak, ışıklandırmak	rahmet: İlâhî şefkat, merhamet
remzen: işareten	rızık: Allah’ın ihsan ettiği nimetler, yiyecekler
sair: başka, diğer	süflî: alçak, âdi
talimat: eğitim	tasarrufât-ı kudret: Allah’ın kudretiyle dilediği gibi icraat ve faaliyetlerde bulunması
tasfiye: arındırma	terakki vermek: yükseltmek, ilerletmek
tezgâh-ı âzam: büyük tezgâh	tâbi eden: bağlı kılan, uyduran
ulvî: yüce, büyük	umum: bütün
vasıta: aracı	vecih: yön
vücub-u vücud: Allah’ın varlığının zorunlu olması	zerrat: zerreler, atomlar
zâhirî: gözle görünen	âlem: dünya, evren
âlem-i dünya: dünya âlemi	şuûnât-ı İlâhiye: Cenâb-ı Hakkın yüce sıfatlarının mahiyetlerinde bulunan ve onları tecelliye sevk eden Zâtına ait kutsal özellikler

**Ukbaa** · 04-12-2011 08:41

hem dâr-ı âhireti ve hayat-ı bâkıyesini,

hem vücud-u melâike,
hem sair erkân-ı imaniyeye pek kuvvetli bakıp iktiza eden bir hakikat-i nuraniyedir.
Hem hayat, bütün kâinattan süzülmüş en sâfi bir hülâsası olduğu gibi, kâinattaki en mühim bir maksad-ı İlâhî ve hilkat-i âlemin en mühim neticesi olan şükür ve ibadet ve hamd ve muhabbeti netice veren bir sırr-ı âzamdır.

İşte, hayatın bu mezkûr yirmi dokuz ehemmiyetli ve kıymettar hassalarını ve ulvî ve umumî vazifelerini nazara al. Sonra bak, Muhyî isminin arkasında ism-i Hayyın azametini gör. Ve hayatın bu azametli hassaları ve meyveleri noktasından, ism-i Hayy nasıl bir İsm-i Âzam olduğunu bil.

Hem anla ki, bu hayat madem kâinatın en büyük neticesi ve en azametli gayesi ve en kıymettar meyvesidir; elbette bu hayatın dahi kâinat kadar büyük bir gayesi, azametli bir neticesi bulunmak gerektir. Çünkü ağacın neticesi meyve olduğu gibi, meyvenin de çekirdeği vasıtasıyla neticesi, gelecek bir ağaçtır. Evet, bu hayatın gayesi ve neticesi hayat-ı ebediye olduğu gibi, bir meyvesi de, hayatı veren Zât-ı Hayy ve Muhyîye karşı şükür ve ibadet ve hamd ve muhabbettir ki, bu şükür ve muhabbet ve hamd ve ibadet ise, hayatın meyvesi olduğu gibi, kâinatın gayesidir.

Ve bundan anla ki, bu hayatın gayesini “rahatça yaşamak ve gafletli lezzetlenmek ve heveskârâne nimetlenmektir” diyenler, gayet çirkin bir cehaletle, münkirâne, belki de kâfirâne, bu pek çok kıymettar olan hayat nimetini ve şuur hediyesini ve akıl ihsanını istihfaf ve tahkir edip dehşetli bir küfran-ı nimet ederler.

İKİNCİ REMİZ

İsm-i Hayyın bir cilve-i âzamı ve ism-i Muhyînin bir tecellî-i eltafı olan bu

Muhyî: bütün canlılara hayat veren Allah	Zât-ı Hayy ve Muhyî: gerçek hayat sahibi olan ve bütün canlılara hayat veren Zât, Allah
azamet: büyüklük	cehalet: cahillik
cilve-i âzam: en büyük yansıma	dehşetli: korkunç, ürkütücü
dâr-ı âhiret: âhiret yurdu	ehemmiyetli: önemli
erkân-ı imaniye: iman esasları	gaflet: âhiretten ve Allah’ın bildirdiği şeylerden habersiz olma, umursamama
hakikat-i nuraniye: nurlu, parlak gerçek	hamd: övgü ve şükür
hassa: temel özellik	hayat-ı bâkıye: devamlı ve kalıcı âhiret hayatı
hayat-ı ebediye: sonsuz hayat, âhiret hayatı	heveskârâne: hevesine düşkün bir şekilde
hilkat-i âlem: âlemin yaratılışı	hülâsa: öz, esas
ihsan: bağış	iktiza etmek: gerektirmek
ism-i Hayy: Allah’ın gerçek hayat sahibi olduğunu ve her canlıya hayat verdiğini ifade eden ismi	ism-i Muhyî: Allah’ın bütün canlılara hayat verdiğini bildiren ismi
istihfaf etmek: hafife almak	kâfirâne: kâfirce, inkâr ederek
kâinat: evren	küfran-ı nimet: nimete karşı nankörlük
kıymettar: değerli	maksad-ı İlâhî: Allah’ın maksadı, hedefi
mezkûr: adı geçen, anılan	muhabbet: sevgi
mühim: önemli	münkirâne: inkâr edercesine
nazara almak: dikkate almak	netice: son, sonuç
nimetlenmek: Allah’ın rızık olarak verdiklerinden faydalanmak	remiz: işaret
sair: başka, diğer	sâfi: temiz, arınmış
sırr-ı âzam: en büyük sır	tahkir etmek: aşağılamak
tecellî-i eltaf: çok lâtif, çok hoş olan bir güzelliğin yansıması	ulvî: yüce
umumî: bütün, genel	vasıta: aracı
vücud-u melâike: meleklerin varlığı	İsm-i Âzam: Cenâb-ı Hakkın bin bir isminden en büyük ve mânâca diğer isimleri kuşatmış olanı
şuur: bilinç, anlayış	şükür: teşekkür etme, Allah’a karşı minnet duyma

**Ukbaa** · 04-12-2011 09:01

Cenâb-ı Hak: Hakkın tâ kendisi olan şeref ve yücelik sahibi Allah	Hazret-i Azrâil: [
Zât-ı Hayy-ı Kayyûm: her an diri olup her canlıya hayat veren ve herşeyi ayakta tutan Zât, Allah	belâ: büyük sıkıntı
beyan etmek: açıklamak	cihet: yön
cüz’î: ferdî, az	ecza: kısımlar, bölümler
esbab: sebepler	esbab-ı zâhiriye: görünürdeki maddî sebepler
fena: kötü, çirkin	fihriste: özet, bir kitabın içindekiler bölümü, içerik
habis: kötü, pis	hakikat: doğru gerçek
hassa: temel özellik	hüsün: güzellik
icad etmek: var etmek, yaratmak	izah etmek: açıklamak
izzet: büyüklük, yücelik	kabz-ı ervah: ruhları teslim alma
kubh: çirkinlik	kudret: güç, iktidar
kudsiyet: kusur ve noksandan uzak oluş, kutsallık	kudsî: her türlü kusur ve noksandan uzak, kutsal
kâinat: evren	kısmen: bir miktar
makam: derece, yer, konum	mertebe: derece
muhafaza: koruma	muhtasaran: özet olarak
mukaddime: başlangıç, giriş	musibet: belâ, büyük sıkıntı
mübaşeret: doğrudan temas	münezzeh: arınmış, kusur ve eksiklikten uzak
münezzehiyet-i kudret: kudret ve güç açısından eksiği, noksanı ve kusuru olmama hâli	münâcât etmek: Allah’a yalvarmak, dua etmek
münâfi: aykırı, zıt	nazar: bakış
nazar-ı zâhirî: dış görünüşü dikkate alan bakış açısı	remiz: işaret
risale: Risale-i Nur’u oluşturan bölümlerden herbiri	taaddüd: çok sayıda olma
tafsilât: ayrıntılar	tasarrufât: faaliyetler, istediği şekilde yönlendirmeler
tasarrufât-ı kudret-i Rabbâniye: herşeyi terbiye ve idare eden Allah’ın sonsuz kudretiyle varlıklar üzerinde dilediğini yapması	tekessür: çoğalma
teveccüh etme: yönelme	vasıf: özellik, sıfat
vâhid-i kıyasî: ölçü birimi	zikredilen: anılan
zâhirî: dış görünüşte olan	zîşuur: şuur sahibi
şeffaf: saydam, parlak	şekvâ: şikâyet
şer: kötülük

**Ukbaa** · 04-12-2011 09:03

Hazret-i Azrâil: [	Sâni-i Hayy-ı Kayyûm: her an diri olan ve herşeyi san’atlı bir şekilde yaratıp ayakta tutan Allah
Zât-ı Hayy-ı Kayyûm: her an diri olup her canlıya hayat veren ve herşeyi ayakta tutan Zât, Allah	Zât-ı Zülcelâl: büyüklük ve haşmet sahibi olan zât, Allah
azamet: büyüklük	bâtınî: görünmeyen, iç yönde olan
celâl: azamet, yücelik, haşmet	cilve: görünme, yansıma
dergâh-ı İlâhiye: Allah’ın yüce katı	ehl-i iman: Allah’a ve Allah’tan gelen herşeye inanan kimseler, mü’minler
envâ-ı nimet: nimet çeşitleri	esbab: sebepler
hadsiz: sınırsız, sayısız	hakikî: gerçek, asıl
halk: yaratma	hassa: özellik
icad: var etme	ihyâ etmek: canlandırmak, hayat vermek
ille-i gaye: birşeyin var olma gayesi	izzet: büyüklük, yücelik
kudret: güç, iktidar	kudsiyet-i kudret: kudretin her türlü eksiklikten uzak olması
kâinat: evren	kıymettar: kıymetli, değerli
maksud: kastedilen, hedef alınan şey	melekût: varlıkların görünmeyen iç yönü
mukabil: karşılık	muttarid: düzenli olarak devam eden
mülk: varlıkların görülebilen dış yönü	münâcât: dua
münâfi: aykırı, zıt	nazar: bakış, görüş
netice: son, sonuç	nevi: çeşit, tür
nimet-i hayatiye: hayatı devam ettiren nimet	noksansız: eksiksiz
perdedâr-ı dest-i kudret: Allah’ın kudret elinin önünde perdeci	rahmet: İlâhî şefkat, merhamet
remiz: ince işaret	rica: ümit
sair: başka, diğer	sebeb-i hilkat: yaratılış sebebi
tesir-i hakikî: gerçek tesir kaynağı	tulû: doğması
tâbi: bağlı, uyan	vahdet: birlik
vakt-i hâcet: ihtiyaç zamanı	vakt-i nüzul: inme vakti
vecih: yön	vücut: varlık, var olma
zâhirî: dış görünüşte olan	zîhayat: canlı
şekvâ: şikâyet	şükür: teşekkür etme, Allah’a karşı minnet duyma

**Ukbaa** · 04-12-2011 09:07

وَهُوَ الَّذِى يُحْيِـى وَيُمِيتُ وَلَهُ اخْتِلاَفُ الَّيْلِ وَالنَّهَارِ
1 وَهُوَ الَّذِى يُحْيِـى وَيُمِيتُ فَاِذَا قَضٰىۤ اَمْرًا فَاِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ 2
فَيُحْيِـى بِهِ اْلاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا 3

gibi âyetler, pek sarih bir surette vasıtaları nefyedip, doğrudan doğruya hayatı Hayy-ı Kayyûmun dest-i kudretine münhasıran veriyor.

Evet, minnettarlık ve teşekkürü davet eden ve muhabbet ve senâ hissini tahrik eden, hayattan sonra rızık ve şifa ve yağmur gibi vesile-i şükran şeyler dahi doğrudan doğruya Zât-ı Rezzâk-ı Şâfîye ait olduğunu, esbab ve vesait bir perde olduğunu,

هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ4 وَاِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ 5

Not

Dipnot-1 “Dirilten de, öldüren de ancak Odur. Geceyle gündüzü değiştirmek de ancak Onun eseridir.” Mü’minûn Sûresi, 23:80.
Dipnot-2 “Dirilten de, öldüren de ancak Odur. O birşeyin olmasını dilediği zaman Onun işi sadece ‘Ol’ demektir; o da oluverir.” Mü’min Sûresi, 40:68.
Dipnot-3 “Yeryüzünü ölümünün ardından diriltir.” Rum Sûresi, 30:24.
Dipnot-4 “Rızık veren, mutlak kudret ve kuvvet sahibi olan ancak Odur.” Zâriyat Sûresi, 51:58.
Dipnot-5 “Hastalandığımda bana şifa veren ancak Odur.” Şuarâ Sûresi, 26:80.

Cenâb-ı Hak: Hakkın tâ kendisi olan şeref ve yücelik sahibi Allah	Hayy-ı Kayyûm: her an diri olan ve herşeyi ayakta tutan Allah
Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan: açıklamalarıyla mu’cize olan Kur’ân	Mâlik-i Hakikî: herşeyin gerçek sahibi olan Allah
Zât-ı Rezzâk-ı Şâfî: bütün canlıların rızkını veren ve hastalıklara Şifâ veren Zât, Allah	beyan etmek: açıklamak
delâlet eden: delil olan	dest-i kudret: Allah’ın kudret eli
envâ-ı hayat: hayat çeşitleri, yaşayış seviyeleri	esbab: sebepler
evâmir-i Rabbânî: herşeyin Rabbi olan Allah’ın emirleri	halâvetle: tatlılıkla, hoşlukla
hamd: övgü ve şükür	hararetle: yoğun bir şekilde
has: özel	itaat: emre uyma, boyun eğme
kabza-i tasarruf: hüküm ve idare eden el	kâinat: evren
mahsus: özgü	medh ü senâ: övme ve yüceltme
minnettarlık: şükran duymak, iyilik karşısında kendini borçlu hissetmek	muhabbet: sevgi
mukabele etmek: karşılık vermek	mukabil: karşılık
münhasıran: mahsus olarak	nefyetmek: reddetmek
rızık: Allah’ın ihsan ettiği nimetler, yiyecekler	sarih: açık
senâ: övgü	sevk etmek: yöneltmek
suret: şekil	sırr-ı rububiyet: Allah’ın bütün varlık âlemini kuşatan egemenliğinin, yaratıcılığının, idaresinin ve terbiyesinin sırrı
tahrik eden: harekete geçiren	ubudiyet: kulluk
vasıta: aracı	vesait: araçlar, vasıtalar
vesile-i şükran: teşekkür aracı	âyet: Kur’ân’ın her bir cümlesi
şifa: iyileşme, sağlıklı olma	şuûnât: işler, durumlar, hâller; Cenâb-ı Hakkın yüce sıfatlarının mahiyetlerinde bulunan ve onları tecelliye sevk eden Zâtına ait mukaddes özellikler
şükür: teşekkür etme, Allah’a karşı minnet duyma

**Ukbaa** · 04-12-2011 09:09

وَهُوَ الَّذِى يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِنْ بَعْدِ مَا قَنَطُوا 1

gibi âyetlerle, rızık, şifa ve yağmur münhasıran Zât-ı Hayy-ı Kayyûmun kudretine hastır. Perdesiz, Ondan geldiğini ifade için, kaide-i nahviyece alâmeti hasr ve tahsis olan هُوَ الَّذِى , هُوَ الرَّزَّاقُ 2 ifade etmiştir. İlâçlara hâsiyetleri veren ve tesiri halk eden, ancak o Şâfî-i Hakikîdir.

DÖRDÜNCÜ REMİZ

Hayatın yirmi sekizinci hassasında beyan edilmiştir ki: Hayat, imanın altı erkânına bakıp ispat ediyor, onların tahakkukuna işaretler ediyor.

Evet, madem bu kâinatın en mühim neticesi ve meyvesi ve hikmet-i hilkati hayattır; elbette o hakikat-i âliye, bu fâni, kısacık, noksan, elemli hayat-ı dünyeviyeye münhasır değildir. Belki, hayatın yirmi dokuz hassasıyla mahiyetinin azameti anlaşılan şecere-i hayatın gayesi, neticesi ve o şecerenin azametine lâyık bir meyvesi, hayat-ı ebediyedir ve hayat-ı uhreviyedir, taşıyla ve ağacıyla, toprağıyla hayattar olan dâr-i saadetteki hayattır. Yoksa, bu hadsiz cihazat-ı mühimme ile teçhiz edilen hayat şeceresi, zîşuur hakkında, hususan insan hakkında meyvesiz, faydasız, hikmetsiz, hakikatsiz olmak lâzım gelecek. Ve sermayece ve cihazatça serçe kuşundan meselâ yirmi derece ziyade ve bu kâinatın ve zîhayatın en mühim, yüksek ve ehemmiyetli mahlûku olan insan, serçe kuşundan, saadet-i hayat cihetinde yirmi derece aşağı düşüp en bedbaht, en zelîl bir biçare olacak. Hem en kıymettar bir nimet olan akıl dahi, geçmiş zamanın hüzünlerini ve gelecek zamanın korkularını düşünmekle kalb-i insanı mütemadiyen incitip bir lezzete

Not

Dipnot-1 “İnsanlar ümitsizliğe düştüklerinde yağmuru indiren ancak Odur.” Şûrâ Sûresi, 42:28.
Dipnot-2 “..öyle ki, Odur.” Şûrâ Sûresi, 42:28; “Rızık verici ancak Odur.” Zâriyat Sûresi, 51:58.

Zât-ı Hayy-ı Kayyûm: her an diri olup her canlıya hayat veren ve herşeyi ayakta tutan zât, Allah	alâmet-i hasr ve tahsis: bir özelliğin sadece bir şeye özel ve ait olduğunu gösteren işaret
azamet: büyüklük	bedbaht: talihsiz, bahtsız
beyan edilmek: açıklanmak	biçare: çaresiz
cihazat: donanım	cihazat-ı mühimme: önemli cihazlar
cihet: yön	dâr-ı saadet: mutluluk yeri; Cennet
ehemmiyetli: değerli, önemli	elemli: acı veren, üzücü
erkân: esaslar, şartlar	fâni: gelip geçici, ölümlü
hadsiz: sınırsız, sayısız	hakikat-i âliye: yüce gerçek
hakikatsiz: asılsız, bir hakikate dayanmayan	halk eden: yaratan
has: özel	hassa: özellik
hayat-ı dünyeviye: dünya hayatı	hayat-ı ebediye: sonsuz hayat, âhiret hayatı
hayat-ı uhreviye: âhiret hayatı	hayattar: canlı
hikmet-i hilkat: yaratılış hikmeti ve gayesi	hikmetsiz: gayesiz, faydasız
hususan: özellikle	hâsiyet: özellik
kaide-i nahviye: Arapça gramer kaidesi, dilbilgisi kuralı	kalb-i insan: insan kalbi
kudret: güç, iktidar	kâinat: evren
kıymettar: değerli	mahiyet: bir şeyin asıl yönü, temel yapısı
mahlûk: varlık	mühim: önemli
münhasır: ait, mahsus	münhasıran: sadece bir şeye mahsus olarak
mütemadiyen: sürekli olarak	netice: sonuç
noksan: eksik	remiz: işaret
rızık: Allah’ın ihsan ettiği nimetler, yiyecekler	saadet-i hayat: hayatın mutluluğu
tahakkuk: gerçekleşme	tesir: etki
teçhiz edilen: donatılan	zelîl: alçak, aşağılık
ziyade: çok, fazla	zîhayat: canlı
zîşuur: şuur sahibi	âyet: Kur’an’da yer alan her bir cümle
Şâfî-i Hakikî: hastalıkları iyileştiren, gerçek şifâ verici olan Allah	şecere: ağaç
şecere-i hayat: hayat ağacı	şifa: iyileşme, sağlıklı olma

**Ukbaa** · 18-12-2011 16:06

Arş: Allah’ın büyüklüğünün ve yüceliğinin tecelli ettiği en yüksek makam	Mutasarrıf-ı Kadîr: herşeyde istediği gibi tasarruf eden ve herşeye gücü yeten Allah
bekà: devamlılık ve kalıcılık, sonsuzluk	belâ: büyük sıkıntı
bâki: devamlı olan, sonsuz	bâtıl: hak olmayan
cihazat: cihazlar, donanım	cisim: beden
cüz’î: sınırlı, küçük	derman: ilâç
ehemmiyet: değer, önem	elem: acı, keder
esbab: sebepler	ferş: yer
hadsiz: sınırsız, sayısız	hayat-ı dünyeviye: dünya hayatı
hayat-ı ebediye: sonsuz hayat, âhiret hayatı	hayat-ı uhreviye: âhiret hayatı
haşir: öldükten sonra ahirette yeniden diriltilip Allah’ın huzurunda toplanma	hikmet: fayda, gaye
hizmetkâr: hizmet yapan kimse	hususî: özel
hâşâ: asla öyle değil	icad: var etme
ihtimam: özen gösterme, önem verme	ihzar etmek: hazırlamak
inâyet: Allah’tan gelen yardım, ihsan, iyilik	inşa: kurma, bina etme
kabil: mümkün	kat’î: kesin
kemâl-i hikmet: her şeyin en mükemmel bir şekilde belli bir gaye ve hedefe yönelik yaratılması	kemâl-i itinâ: mükemmel seviyede özen gösterme
kâinat: evren	kıymettar: değerli
levazımat: ihtiyaçlar	leziz: lezzetli
mahlûk: varlık	mahlûkat: yaratıklar
muhteşem: görkemli	musibet: belâ, başa gelen acı durumlar
mutî: emre uyan, itaat eden	mühim: önemli
münasip: uygun	nazara almak: dikkate almak
nazdar: nazlı	nefer: asker
netice: son, sonuç	nev-i insan: insan türü, insanlık
nihayet: sınırsız	niyaz: dua, yalvarma
nümune: örnek	rahmet: İlâhî şefkat, merhamet
rükün: esas, temel	rızık: Allah’ın ihsan ettiği nimetler, yiyecekler
sadâ: ses	taam: yemek, yiyecek
teçhizat: cihazlar, donanım	umumî: bütün, genel
zemin: yeryüzü	ziyade: çok, fazla
âhiret: öldükten sonra yaşanacak olan sonsuz hayat

**Ukbaa** · 18-12-2011 16:08

Cennet-i bâkiye: devamlı ve kalıcı olan Cennet	Muhyî: bütün canlılara hayat veren Allah
Sâni: herşeyi san’atlı bir şekilde yaratan Allah	Zât-ı Hayy-ı Kayyûm: her an diri olup her canlıya hayat veren ve herşeyi ayakta tutan zât, Allah
Zât-ı Kadîr-i Hakîm: sonsuz güç ve kudret sahibi ve herşeyi hikmetle yapan Zât, Allah	akis: yansıma
bahr: deniz	ber: kara
bilbedâhe: açık bir şekilde	cemâl-i mutlak: sınırsız güzellik
cevher: asıl, öz	cihet: taraf, yön
cilve: görünme, yansıma	cilve-i in’ikâs: görüntünün yansıması
cilve-i âzam: en büyük yansıma	dâr-ı beka: sonsuzluk yeri, âhiret
ebedî: sonsuz	fıtraten: yaratılış açısından
habib: sevgili	hadsiz: sayısız, sınırsız
hayalî: hayale dayalı	hayat-ı bâkiye: devamlı ve kalıcı âhiret hayatı
hayat-ı sermediye: devamlı, sürekli hayat	hâşâ ve kellâ: asla ve asla, kesinlikle öyle değil
inkâr etmek: reddetmek	kubh-u mutlak: sınırsız çirkinlik
kudret-i İlâhiye: Allah’ın güç ve kudreti	kâinat: evren
lem’a: parıltı	mahlûkat: yaratıklar
mazhar olmak: nail olmak, elde etmek	mevt-i ebedî: tekrar dirilmemek üzere ölüm
muhabbet: sevgi	muhib: seven kişi
muhtelif: çeşitli	mukaddes: kusur ve eksiklikten uzak
münezzeh: kusur ve eksiklikten uzak	netice: son, sonuç
nihayet: son	nur-u muhabbet: muhabbet nuru, sevgi ışığı
perde-i gayb: gayb perdesi; görünmeyen âlemleri gözümüzden gizleyen perde	perestiş eden: aşırı derece seven
rahmet: İlâhî şefkat, merhamet	rahmet-i mutlaka: sınırsız rahmet
rencide etmek: incitmek	suret: biçim, görünüş
sû-i istimal: kötüye kullanma	sırr-ı rahmet: şefkat ve merhametteki sır
umum: bütün, genel	vücud: var olma
yad etmek: anmak	yâ Hayy: ey gerçek hayat sahibi olan ve her canlıya hayat veren Allah’ım
ziya: ışık	ziyade: çok, fazla
zulm-ü mutlak: sınırsız zulüm	zîhayat: canlı
âmennâ: iman ettik

**Ukbaa** · 18-12-2011 16:10

Zât-ı Hayy-ı Kayyûm: her an diri olup her canlıya hayat veren ve herşeyi ayakta tutan Zât, Allah	alâmet: belirti, işaret
bedihî: açık, aşikâr	bil’ittifak: ittifakla, birleşerek
burhan: güçlü delil	cevher: öz, temel
cilve: görünme, yansıma	delâil: deliller, işaretler
delâlet: delil olma	dâr-ı âhiret: âhiret yurdu
envâ: neviler, türler	halk etme: yaratma
hasis: âdi, değersiz	hayat-ı sermediye: devamlı, sürekli hayat
hikmet: fayda, gaye	hâkezâ: bunun gibi
hüccet: sarsılmaz delil, kanıt	hükümfermâ: hüküm süren
hülâsa: özet, öz	idare-i kâinat: evrenin idaresi
ihtiyar: dileme, seçme	ilm-i muhit: herşeyi içine alan ilim
ilm-i İlâhî: Allah’ın herşeyi kuşatan ilmi	intişar etmek: yayılmak
irade: dileme, isteme, tercih	irade-i şâmile: herşeyi kuşatan irade
kafile: grup, topluluk	kelâm-ı Rabbânî: herşeyin Rabbi olan Allah’ın kelâmı
kesret: çokluk	kudret: güç, iktidar
kudret-i mutlaka: Allah’ın sınırsız güç ve iktidarı	kâinat: evren
küre-i arz: yerküre, dünya	kıymettar: değerli
lâtif: berrak, şirin, hoş	mahşer-i huveynat: mikroskobik canlıların toplanma yeri
medar: dayanak noktası, kaynak	melâike: melekler
mevcudat: varlıklar	meşiet: dilek, arzu
muhakkak: gerçekliği kesin olan	mu’cize: Allah tarafından verilip, yalnız peygamberlerin gösterebilecekleri büyük harika işler
mühim: önemli	mütemadiyen: sürekli olarak
netice: son, sonuç	nüsha: kopya
remzen: işareten	risalet: elçilik, peygamberlik
rükün: esas, şart	sâfi: temiz, arınmış
sıfât-ı İlâhiye: Allah’ın sıfatları	tanzim: düzenleme
tasarruf etmek: dilediği gibi kullanmak ve yönetmek	tecdit: yenileme
teksir etmek: çoğaltmak	umum: bütün, genel
vahy-i İlâhî: Allah tarafından peygamberlere bildirilen emir ve yasaklar	vücub-u vücud: Allah’ın varlığının zorunlu olması
vücut: varlık, var oluş	zemin: yeryüzü
zerrât: atomlar, zerreler	ziyade: çok
zîhayat: hayat sahibi, canlı	âsâr: eserler
şehadet: şahitlik	şuur: bilinç

**Ukbaa** · 18-12-2011 16:12

Hayy-ı Ezelî: başlangıcı olmaksızın devamlı hayat sahibi olan Allah	Hayy-ı Kayyûm-u Ezelî: varlığının ve diriliğinin başlangıcı olmayıp her canlıya hayat veren ve herşeyi ayakta tutan Allah
Zât: Allah	bilhassa: özellikle
celevât: cilveler, yansımalar	cilve-i âzam: en büyük yansıma
câmid: cansız	ecrâm-ı semâviye: gök cisimleri
ehemmiyetli: değerli, önemli	emir ve nehiy: bir şeyin yapılmasını emretme veya yasaklama
ervah: ruhlar	hakkaniyet: doğruluk, hakka taraftar olma
halk olunmak: yaratılmak	hayat-ı ezeliye: başlangıcı ve sonu olmayan hayat
hayat-ı sermediye: devamlı, sürekli hayat	hayattar: canlı
hitap eden: konuşan	hitâbât: hitâplar, konuşmalar
hitâbât-ı Sübhâniye: her türlü kusur ve noksanlıktan uzak olan Allah’ın kendine has hitap ve konuşmaları	hülâsa: özet, öz
ihyâ olmak: hayat verilmek	imkân haricinde: imkânsız
inzâl-i kütüb: kitapların indirilmesi	irsâl-i rusül: peygamberlerin gönderilmesi
kat’î: kesin	kelimât: sözler
kesretli: çok	kâinat: evren
küre-i arz: yerküre, dünya	lâtif: güzel, hoş
mazhar olmak: erişmek	melâike: melekler
münasip: uygun	münâsebât: bağlantılar, ilişkiler
nakş-ı ekmel: en mükemmel nakış	netice-i hilkat-i semâvât: göklerin yaratılış neticesi
nuranî: nurlu, parlak	nâzil olan: inen
remzen: işaretle	resul: Allah’ın elçisi
risalet-i Muhammediye: Hz. Muhammed’in peygamberliği	rükün: temel, esas
san’at-ı ecmel: en güzel san’at	sekene: sakinler, yaşayanlar
semâvât: gökler	suret: biçim, şekil
sırr-ı hayat: hayat sırrı	sırr-ı mahiyet: bir şeyin özündeki sır, gizem
vahy-i Kur’ânî: vahiyle gelen Kur’ân	vaziyet: durum
vücub-u vücud: Allah’ın varlığının zorunlu oluşu, var olmak için bir sebebe muhtaç olmaması	vücud: var olma
zîhayat: canlı	zîşuur: şuur sahibi
âlem-i gayb: gayb âlemi, görünmeyen âlem	şehadet etmek: şahitlik etmek
şuur: bilinç	şuâât: ışınlar, parıltılar