Konu: Yirminci Lem'a

Yirminci Lem’a

İhlâs hakkında

On Yedinci Lem’anın On Yedinci Notasının Yedi Meselesinden, Beş Noktadan ibaret olan İkinci meselesinin Birinci Noktası iken, ehemmiyetine binaen Yirminci Lem’a oldu.

اِنَّآ اَنْزَلْنَا اِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينُ اَلاَ ِللهِ الدِّينُ الْخَالِصُ 1

âyetiyle ve

هَلَكَ النَّاسُ اِلاَّ الْعاَلِمُونَ وَهَلَكَ الْعَالِمُونَ اِلاَّ الْعَامِلوُنَ وَهَلَكَ الْعَامِلُونَ اِلاَّ الْمُخْلِصُونَ وَالْمُخْلِصُونَ عَلٰى خَطَرٍ عَظِيمٍ 2

(ev kemâ kàl) hadis-i şerifi, ikisi de ihlâs ne kadar İslâmiyette mühim bir esas olduğunu gösteriyorlar. Bu ihlâs meselesinin hadsiz nüktelerinden yalnız Beş Noktayı muhtasaran beyan ederiz.

TENBİH: Bu mübarek Isparta’nın medar-ı şükran bir hüsn-ü taliidir ki, ondaki ehl-i takvâ ve ehl-i tarikat ve ehl-i ilmin, sair yerlere nisbeten, rekabetkârâne ihtilâfları görünmüyor. Gerçi lâzım olan hakikî muhabbet ve ittifak yoksa da, zararlı muhalefet ve rekabet de başka yerlere nisbeten yoktur.

Not

Dipnot-1 “Muhakkak ki Biz sana kitabı hak ile indirdik. İbadetini ihlâs ile Ona yönelterek sadece Allah’a kulluk et. Bilin ki, şirkten ve riyadan uzak hâlis din Allah’a mahsustur.” Zümer Sûresi, 39:2-3. Dipnot-2 “İnsanlar helâk oldu-âlimler müstesna. Âlimler de helâk oldu-ilmiyle amel edenler müstesna. Amel edenler de helâk oldu-ihlâs sahipleri müstesna. İhlâs sahiplerine gelince, onlar da pek büyük bir tehlike ile karşı karşıyadırlar.” bk. Aclûnî, Keşfü’l-Hafâ 2:415; Gazâlî, İhyâu Ulûmi’d-Dîn 3:414.

Isparta: (bk. bilgiler)	beyan etmek: açıklamak
binaen: dayanarak	ehemmiyet: değer, önem
ehl-i ilim: ilimle uğraşan kişiler, âlimler	ehl-i takvâ: takvâ sahipleri
ehl-i tarikat: tarikata mensup olanlar	esas: temel
ev kemâ kàl: veya buna benzer şekilde buyurduğu gibi	hadis-i şerif: Peygamberimize ait söz, emir ve davranış
hadsiz: sayısız, sınırsız	hakikî: asıl, gerçek
hüsn-ü tali: güzel kısmet, baht	ibaret olan: meydana gelen, oluşan
ihlâs: ibadet ve davranışlarda sadece Allah’ın rızasını gözetme; samimiyet	ihtilâf: anlaşmazlık, uyuşmazlık
ittifak: anlaşma, birlik	lem’a: parıltı
medar-ı şükran: şükür sebebi	muhabbet: sevgi
muhalefet: aykırı davranma, ters düşme	muhtasaran: özet olarak
mübarek: bereketli, hayırlı	mühim: önemli
nisbeten: kıyasla	nokta: konu, bölüm
nota: bildiri	nükte: derin ve ince anlamlı söz
rekabetkârâne: rekabet edercesine	sair: diğer
tenbih: ikaz, uyarı	âyet: Kur’ân’ın her bir cümlesi

Benzer Konular

Metin Tahlili,Yirminci Söz

Yirminci Söz

Yirminci Söz İki Makamdır Birinci Makam وَاِذْ قُلْنَا لِلْ

Yirminci Mektub

Yirminci Mektub mektubat 20. mektub-A- Yirminci Mektub بِاسْمِهِ سُبْحَانَهُ وَ

Yirminci Mektup Mukaddime

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM elhamdülillâhi rabbil âlemîn velâkıbetülil müttekîn vessalêtü vessalêmü alê seyyidine Muhammedivve alê êlihi vesahbihi ecmain, alê rasulüne salevâtelfü elfi selatin ve elfü elfi selamin aleyke ya

Yirminci Asrin Aile Kavgasi

Atasözümüzdür " davul dengi dengine çalar " demiş atalarımız. Peki davul dengi dengine çalmazsa ne olur? Anlaşmazlık olur, kargaşa olur. Çekişmeler, kavgalar olur. Dilerseniz bu gerçeği olmuş bir vakaa ile

Birinci Nokta

Mühim ve müthiş bir sual: Neden ehl-i dünya, ehl-i gaflet, hattâ ehl-i dalâlet ve ehl-i nifak rekabetsiz ittifak ettikleri halde, ehl-i hak ve ehl-i vifak olan ashab-ı diyanet ve ehl-i ilim ve ehl-i tarikat, neden rekabetli ihtilâf ediyorlar? İttifak ehl-i vifakın hakkı iken ve hilâf ehl-i nifakın lâzımı iken, neden bu hak oraya geçti ve şu haksızlık şuraya geldi?

Elcevap: Bu elîm ve fecî ve ehl-i hamiyeti ağlattıracak hadise-i müthişenin pek çok esbabından, yedi sebebini beyan edeceğiz.

BİRİNCİSİ

Ehl-i hakkın ihtilâfı hakikatsizlikten gelmediği gibi, ehl-i gafletin ittifakı dahi hakikattarlıktan değildir. Belki ehl-i dünyanın ve ehl-i siyasetin ve ehl-i mektep gibi hayat-ı içtimaiyenin tabakatına dair birer muayyen vazife ile ve has bir hizmet ile meşgul taifelerin, cemaatlerin ve cemiyetlerin vazifeleri taayyün edip ayrılmış. Ve o vezâif mukabilindeki alacakları maişet noktasındaki maddî ücret ve hubb-u cah ve şan ve şeref noktasında teveccüh-ü nâstan alacakları HAŞİYE-1 mânevî ücret taayyün etmiş, ayrılmış. Müzâhame ve münakaşayı ve rekabeti intaç

Not

Haşiye-1 İhtar: Teveccüh-ü nâs istenilmez, belki verilir. Verilse de onunla hoşlanılmaz. Hoşlansa ihlâsı kaybeder, riyâya girer. Şan ve şeref arzusuyla teveccüh-ü nâs ise, ücret ve mükâfat değil, belki ihlâssızlık yüzünden gelen bir itab ve bir mücazattır. Evet, amel-i salihin hayatı olan ihlâsın zararına teveccüh-ü nâs ve şan ve şeref, kabir kapısına kadar muvakkat olan bir lezzet-i cüz’iyeye mukabil, kabrin öbür tarafında azâb-ı kabir gibi nâhoş bir şekil aldığından, teveccüh-ü nâsı arzu etmek değil, belki ondan ürkmek ve kaçmak lâzımdır. Şöhretperestlerin ve şan ü şeref peşinde koşanların kulakları çınlasın!

amel-i salih: Allah için yapılan iyi işler	ashab-ı diyanet: dindar insanlar
azâb-ı kabir: kabir azabı	beyan etmek: açıklamak
cemaat: topluluk, grup	cemiyet: toplum, topluluk
dair: ilgili, ait	ehl-i dalâlet: doğru ve hak yoldan sapanlar, inançsız kimseler
ehl-i dünya: dünyaya dalıp, âhireti düşünmeyenler	ehl-i gaflet: âhirete, Allah’ın emir ve yasaklarına karşı duyarsız olanlar
ehl-i hak: doğru ve hak yolda olan kimseler	ehl-i hamiyet: hamiyet ve gayret sahibi kimseler
ehl-i ilim: ilimle uğraşan kişiler, âlimler	ehl-i mektep: ilim ehli kimseler
ehl-i nifak: münafıklar, iki yüzlülük yapanlar	ehl-i siyaset: siyaset adamları, politikacılar
ehl-i tarikat: tarikata mensup olanlar	ehl-i vifak: birbirleriyle dostça yaşayanlar
elîm: acı ve sıkıntı veren	esbab: sebepler
fecî: kötü	hadise-i müthişe: insanı hayrete ve dehşete düşüren olay
hak: doğru, gerçek	hakikatsiz: asılsız, bir hakikate dayanmayan
hakikattar: bir gerçeğe dayanan	has: özel
hayat-ı içtimaiye: toplumsal hayat	haşiye: dipnot
hilâf: ayrılık, terslik	hubb-u cah: makam, mevki sevgisi
ihlâs: ibadet ve davranışlarda sadece Allah’ın rızasını gözetme; samimiyet	ihtar: uyarı
ihtilâf: anlaşmazlık, uyuşmazlık	intaç etmek: sonuç vermek
itab: cezâlandırma	ittifak: anlaşma, birlik
lezzet-i cüz'i: sınırlı lezzet	maddî: maddeyle alâkalı
maişet: geçim	muayyen: belirlenmiş, kararlaştırılmış
mukabil: karşılık	muvakkat: geçici
mânevî: maddî olmayan	mücazat: ceza verme
mühim: önemli	mükâfat: ödül
münakaşa: tartışma	müthiş: dehşet verici
müzâhame: bir yerde yığılıp birbirine zahmet verme	nokta: konu, bölüm
nâhoş: hoşa gitmeyen	riyâ: gösteriş
taayyün etmek: belirlenmek	tabakat: tabakalar, dereceler
taife: grup, topluluk	teveccüh-ü nâs: insanların ilgi göstermesi
vezâif: vazifeler	şöhretperest: şöhret düşkünü

<!-- This file was converted to xhtml by Writer2xhtml ver. 0.5 beta2. See Writer2LaTeX has moved for more info. --><META name=description content=""><META name=keywords content=""><STYLE type=text/css media=all> body {font-family:'Trebuchet MS',Arial,serif;font-size:12.0pt} </STYLE>edecek derecede bir iştirak yok. Onun için, bunlar ne kadar fena bir meslekte de gitseler, birbiriyle ittifak edebilirler.

Amma ehl-i din ve ashab-ı ilim ve erbab-ı tarikat ise, bunların herbirisinin vazifesi umuma baktığı gibi, muaccel ücretleri de taayyün ve tahassus etmediği ve herbirinin makam-ı içtimaîde ve teveccüh-ü nâsta ve hüsn-ü kabuldeki hissesi tahassus etmiyor. Bir makama çoklar namzet olur. Maddî ve mânevî herbir ücrete çok eller uzanabilir. O noktadan müzâhame ve rekabet tevellüt edip vifakı nifaka, ittifakı ihtilâfa tebdil eder.

İşte bu müthiş marazın merhemi, ilâcı, ihlâstır. Yani, hakperestliği nefisperestliğe tercih etmekle ve hakkın hatırı, nefsin ve enâniyetin hatırına galip gelmekle, 1 اِنْ اَجْرِىَ اِلاَّ عَلَى اللهِ sırrına mazhar olup, nâstan gelen maddî ve mânevî ücretten istiğnâ etmekle HAŞİYE-1 2 وَمَا عَلَى الرَّسُولِ اِلاَّ الْبَلاَغُ sırrına mazhar olup, hüsnü kabul ve hüsn-ü tesir

Not

Dipnot-1 Benim mükâfâtımı vermek ancak Allah’a aittir.” Yunus Sûresi, 10:72; Hûd Sûresi, 11:29; Sebe’ Sûresi, 34:47. Haşiye-1 Sahabelerin senâ-i Kur’âniyeye mazhar olan îsâr hasletini kendine rehber etmek, yani, hediye ve sadakanın kabulünde başkasını kendine tercih etmek ve hizmet-i diniyenin mukabilinde gelen menfaat-i maddiyeyi istemeden ve kalben talep etmeden, sırf bir ihsan-ı İlâhî bilerek, nâstan minnet almayarak ve hizmet-i diniyenin mukabilinde de almamaktır. Çünkü, hizmet-i diniyenin mukabilinde dünyada birşey istenilmemeli ki, ihlâs kaçmasın. Çendan hakları var ki, ümmet onların maişetlerini temin etsin. Hem zekâta da müstehaktırlar. Fakat bu istenilmez, belki verilir. Verildiği vakit de “Hizmetimin ücretidir” denilmez. Mümkün olduğu kadar kanaatkârâne, başka ehil ve daha müstehak olanların nefsini kendi nefsine tercih etmek, وَيُؤْثِرُونَ عَلٰۤى اَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ[“Kendileri ihtiyaç halinde olsalar bile başkalarını kendi nefislerine tercih ederler.” Haşir Sûresi, 59:9] sırrına mazhariyetle, bu müthiş tehlikeden kurtulup ihlâsı kazanabilir. Dipnot-2 “Peygambere düşen, ancak tebliğ etmekten ibarettir.” Nur Sûresi, 24:54.

Sahabe: Hz. Peygamberi (a.s.m.) hayattayken görüp Müslüman olanlar	ashab-ı ilim: ilim sahipleri
ehil: layık	ehl-i din: dinine bağlı olanlar
enâniyet: benlik, gurur	erbab-ı tarikat: kendini tarikata, tasavvufa verenler
fena: kötü, çirkin	hak: doğru ve gerçek
hakperestlik: her zaman hakka taraftar olma	haslet: karakter, özellik
haşiye: dipnot	hizmet-i diniye: din hizmeti
hüsn-ü kabul: güzel kabul görmek	hüsn-ü tesir: güzel, iyi tesir
ihlâs: ibadet ve davranışlarda sadece Allah’ın rızasını gözetme; samimiyet	ihsan-ı İlâhî: Allah’ın ihsanı, ikramı, bağışı
ihtilâf: anlaşmazlık, uyuşmazlık	istiğnâ: bir başkasına ihtiyaç duymama
ittifak: birlik, anlaşma	iştirak etmek: katılmak, ortaklık yapmak
kanaatkârâne: kısmetine razı olarak, yetinerek	maddî: maddeyle alâkalı
maişet: geçim	makam: derece
makam-ı içtimaî: sosyal hayattaki makam, mevki	maraz: hastalık
mazhar olmak: ulaşmak, elde etmek	mazhariyet: elde etme, edinme
menfaat-i maddiye: maddi fayda, çıkar	minnet: iyilik karşısında kendini borçlu hissetmek
muaccel: peşin, hemen verilen	mukabil: karşılık
mânevî: maddî olmayan	müstehak: hak etmiş, lâyık
müzâhame: bir yere yığılıp bir birine zahmet verme	namzet: aday
nefisperestlik: nefsin arzu ve isteklerine çok düşkün olma	nefs: insanı kötülüğe, maddî ve hazır lezzetlere yönlendiren duygu
nifak: ayrılık, dağılma	nâs: insanlar
sadaka: Allah rızası için ihtiyaç sahibi kişilere yapılan yardım	senâ-i Kur'âniye: Kur’ânın övgüsü
taayyün etmek: belirli hâle gelmek	tahassus etmek: belirlenmek
tebdil etmek: değiştirmek	teveccüh-ü nâs: insanların ilgi göstermesi
tevellüt etmek: ortaya çıkmak, doğmak	umum: genel
vifak: bir araya gelme	çendan: gerçi
ümmet: Hz. Peygambere inanıp onun yolundan giden mü’minler

<!-- This file was converted to xhtml by Writer2xhtml ver. 0.5 beta2. See Writer2LaTeX has moved for more info. --><META name=description content=""><META name=keywords content=""><STYLE type=text/css media=all> body {font-family:'Trebuchet MS',Arial,serif;font-size:12.0pt} </STYLE>ve teveccüh-ü nâsı kazanmak noktalarının Cenâb-ı Hakkın vazifesi ve ihsanı olduğunu ve kendi vazifesi olan tebliğde dahil olmadığını ve lâzım da olmadığını ve onunla mükellef olmadığını bilmekle ihlâsa muvaffak olur. Yoksa ihlâsı kaçırır.

İKİNCİ SEBEP

Ehl-i dalâletin zilletindendir ittifakları; ehl-i hidayetin izzetindendir ihtilâfları. Yani, ehl-i gaflet olan ehl-i dünya ve ehl-i dalâlet, hak ve hakikate istinad etmedikleri için, zayıf ve zelildirler. Tezellül için, kuvvet almaya muhtaçtırlar. Bu ihtiyaçtan, başkasının muavenet ve ittifakına samimî yapışırlar. Hattâ, meslekleri dalâlet ise de, yine ittifakı muhafaza ederler. Adeta o haksızlıkta bir hakperestlik, o dalâlette bir ihlâs, o dinsizlikte dinsizdârâne bir taassup ve o nifakta bir vifak yaparlar, muvaffak olurlar. Çünkü samimî bir ihlâs, şerde dahi olsa neticesiz kalmaz. Evet, ihlâs ile kim ne isterse Allah verir. HAŞİYE-1

Amma ehl-i hidayet ve diyanet ve ehl-i ilim ve tarikat, hak ve hakikate istinad ettikleri için ve herbiri bizzat tarik-i hakta yalnız Rabbini düşünüp tevfikine itimad ederek gittiklerinden, mânen o meslekten gelen izzetleri var. Zaaf hissettiği vakit, insanların yerine Rabbisine müracaat eder, medet Ondan ister. Meşreplerin ihtilâfıyla, zâhir-i meşrebine muhalif olana karşı muavenet ihtiyacını tam hissetmiyor, ittifaka ihtiyacını göremiyor. Belki hodgâmlık ve enâniyet varsa, kendini haklı ve muhalifini haksız tevehhüm ederek, ittifak ve muhabbet yerine, ihtilâf ve rekabet ortaya girer. İhlâsı kaçırır, vazifesi zîrüzeber olur.

İşte bu müthiş sebebin verdiği vahîm neticeleri görmemenin yegâne çaresi, Dokuz Emirdir.

Not

Haşiye-1 Evet, “Men talebe ve cedde, vecede” bir düstur-u hakikattir. Külliyeti geniş ve genişliği mesleğimize de şâmil olabilir.

Cenâb-ı Hak: Hakkın ta kendisi olan sonsuz şeref ve azamet sahibi yüce Allah	Rab: her bir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah
dalâlet: hak yoldan ayrılma, sapkınlık	dinsizdârâne: dinsizcesine
düstur-u hakikat: gerçeğe ulaştıran prensip	ehl-i dalâlet: doğru ve hak yoldan sapanlar, inançsız kimseler
ehl-i diyanet: dindar insanlar	ehl-i dünya: dünyaya dalıp, âhireti düşünmeyenler
ehl-i gaflet: âhirete, Allah’ın emir ve yasaklarına karşı duyarsız olanlar	ehl-i hidayet: doğru yolda olanlar, iman etmiş olanlar
ehl-i ilim: ilimle uğraşan kişiler, alimler	ehl-i tarikat: bir tarikata bağlı olanlar
enâniyet: benlik, gurur	hak: doğru, gerçek
hakperestlik: sadece doğruyu savunma	haşiye: dipnot
hodgâmlık: bencillik	ihlâs: ibadet ve davranışlarda sadece Allah’ın rızasını gözetme, samimiyet
ihsan: bağış, iyilik, lütuf	ihtilâf: anlaşmazlık, uyuşmazlık
istinad etmek: dayanmak	itimad etmek: güvenmek, dayanmak
ittifak: anlaşma, birlik	izzet: değer, itibar, yücelik
külliyet: geniş kapsamlı oluş	medet: yardım
men talebe ve cedde, vecede: kim birşeyi ister ve elde etmek için ciddî çalışırsa istediği şeye ulaşır	meşrep: hareket tarzı, metod
muavenet: yardımlaşma	muhabbet: sevgi
muhalif: aykırılık gösteren, uymayan	muvaffak: başarılı olma, erişme
mânen: manevî olarak	mükellef: yükümlü
müracaat etmek: başvurmak	netice: son, sonuç
nifak: münafıklık, ikiyüzlülük	samimî: içten
taassup: körü körüne bağlılık	tarik-i hak: hak ve hakikat yolu
tebliğ: bildirme	teveccüh-ü nâs: insanların ilgi göstermesi
tevehhüm etmek: sanmak, zannetmek	tevfik: başarılı kılma
tezellül: alçalma	vahîm: dehşet verici
vazife: görev	vifak: dayanışma, uygun hareket etme
yegâne: tek	zaaf: zayıflık, kuvvetsizlik
zelil: alçak, aşağılık	zillet: hor ve hakir olma, aşağılanma
zâhir-i meşreb: hareket tarzının ve yöntemin dışa yansıyan görünümü	zîrüzeber olmak: alt üst olmak, dağılmak
şer: kötülük	şâmil: içine alan, kapsamlı

<!-- This file was converted to xhtml by Writer2xhtml ver. 0.5 beta2. See Writer2LaTeX has moved for more info. --><META name=description content=""><META name=keywords content=""><STYLE type=text/css media=all> body {font-family:'Trebuchet MS',Arial,serif;font-size:12.0pt} </STYLE>1. Müsbet hareket etmektir ki, yani, kendi mesleğinin muhabbetiyle hareket etmek. Başka mesleklerin adâveti ve başkalarının tenkîsi, onun fikrine ve ilmine müdahale etmesin, onlarla meşgul olmasın.

2. Belki, daire-i İslâmiyet içinde, hangi meşrepte olursa olsun, medar-ı muhabbet ve uhuvvet ve ittifak olacak çok rabıta-i vahdet bulunduğunu düşünüp ittifak ederek,

3. Ve haklı her meslek sahibinin, başkasının mesleğine ilişmemek cihetinde hakkı ise, “Mesleğim haktır,” yahut “daha güzeldir” diyebilir. Yoksa, başkasının mesleğinin haksızlığını veya çirkinliğini ima eden “Hak yalnız benim mesleğimdir” veyahut “Güzel benim meşrebimdir” diyemez olan insaf düsturunu rehber etmek,

4. Ve ehl-i hakla ittifak, tevfik-i İlâhînin bir sebebi ve diyanetteki izzetin bir medarı olduğunu düşünmekle,

5. Hem ehl-i dalâlet ve haksızlık, tesanüd sebebiyle, cemaat suretindeki kuvvetli bir şahs-ı mânevînin dehâsıyla hücumu zamanında, o şahs-ı mânevîye karşı, en kuvvetli ferdî olan mukavemetin mağlûp düştüğünü anlayıp, ehl-i hak tarafındaki ittifak ile bir şahs-ı mânevî çıkarıp, o müthiş şahs-ı mânevî-i dalâlete karşı hakkaniyeti muhafaza ettirmek,

6. Ve hakkı, bâtılın savletinden kurtarmak için,

7. Nefsini ve enâniyetini,

8. Ve yanlış düşündüğü izzetini,

9. Ve ehemmiyetsiz, rekabetkârâne hissiyatını terk etmekle ihlâsı kazanır, vazifesini hakkıyla ifa eder. HAŞİYE-1

Not

Haşiye-1 Hattâ, hadis-i sahihle, âhirzamanda İsevîlerin hakikî dindarları ehl-i Kur’ân ile ittifak edip, müşterek düşmanları olan zındıkaya karşı dayanacakları gibi; şu zamanda dahi ehl-i diyanet ve ehl-i hakikat, değil yalnız dindaşı, meslektaşı, kardeşi olanlarla samimî ittifak etmek, belki Hıristiyanların hakikî dindar ruhanîleriyle dahi, medar-ı ihtilâf noktaları muvakkaten medar-ı münakaşa ve nizâ etmeyerek, müşterek düşmanları olan mütecaviz dinsizlere karşı ittifaka muhtaçtırlar.

Hıristiyan: (bk. bilgiler - Hıristiyanlık)	adâvet: düşmanlık, kin
bâtıl: doğru olmayan, hak olmayan	cemaat: topluluk, grup
cihet: yön, şekil	daire-i İslâmiyet: İslâm dairesi
dehâ: olağanüstü zekâ ve akıl	diyanet: dine ait olan
düstur: kural	ehl-i Kur'ân: Kur’ân’ın yolundan gidenler
ehl-i dalâlet: doğru ve hak yoldan sapanlar, inançsız kimseler	ehl-i diyanet: dindar kişiler
ehl-i hak: doğru ve hak yolda olan kimseler	ehl-i hakikat: doğru ve hak yolda olan kimseler
enâniyet: benlik, gurur	hadis-i sahih: hakkında şüphe edilmeyen ve doğruluğu kesin olarak bilinen Peygamberimizin sözleri
hak: doğru, gerçek	hakkaniyet: doğruluk, haklı olmak
haşiye: dipnot	hissiyat: hisler, duygular
ifa etmek: bir işi gerçekleştirmek, yerine getirmek	ihlâs: ibadet ve davranışlarda sadece Allah’ın rızasını gözetme
ima eden: işaret eden, dolaylı olarak ifade eden	insaf: vicdana uygun davranış
ittifak: anlaşma, birlik	izzet: değer, itibar, şeref
medar: dayanak noktası, kaynak	medar-ı ihtilâf: anlaşmazlık, uyuşmazlık sebebi
medar-ı muhabbet: sevgi kaynağı	medar-ı münakaşa: tartışma sebebi
meslek: yol, metod	meşrep: mânevî zevk ve haz alınan yol, metod
muhabbet: sevgi	muhafaza: koruma
mukavemet: dayanma, karşı koyma	muvakkaten: geçici olarak
müsbet: olumlu	mütecaviz: saldırgan, haddi aşan
nefs: insanı maddî zevk ve isteklere sevk eden duygu	nizâ: kavga, uyuşmazlık
rabıta-i vahdet: birlik bağı	rekabetkârâne: rekabet edercesine
ruhanî: Hıristiyan din adamı	savlet: şiddetli hücum
suret: biçim, şekil	tenkîs etme: değerini düşürme, eksik görme
tesanüd: dayanışma	tevfik-i İlâhî: Allah’ın yardım ederek başarılı kılması
uhuvvet: kardeşlik	zındık: dinsiz
âhirzaman: kıyamete en yakın olan zaman dilimi	İsevî: Hıristiyan
şahs-ı mânevî: belli bir kişi olmayıp bir topluluktan meydana gelen manevî kişilik	şahs-ı mânevî-i dalâlet: inkârcılığı yaymaya çalışan kişilerden oluşan manevî kişilik

<!-- This file was converted to xhtml by Writer2xhtml ver. 0.5 beta2. See Writer2LaTeX has moved for more info. --><META name=description content=""><META name=keywords content=""><STYLE type=text/css media=all> body {font-family:'Trebuchet MS',Arial,serif;font-size:12.0pt} </STYLE>ÜÇÜNCÜ SEBEP

Ehl-i hakkın ihtilâfı himmetsizlikten ve aşağılıktan ve ehl-i dalâletin ittifakı ulüvv-ü himmetten değildir. Belki ehl-i hidayetin ihtilâfı, ulüvv-ü himmetin sû-i istimalinden ve ehl-i dalâletin ittifakı, himmetsizlikten gelen zaaf ve aczdendir.

Ehl-i hidayeti, ulüvv-ü himmetten sû-i istimale ve dolayısıyla ihtilâfa ve rekabete sevk eden, âhiret nokta-i nazarında bir haslet-i memdûha sayılan hırs-ı sevap ve vazife-i uhreviyede kanaatsizlik cihetinden ileri geliyor. Yani, “Bu sevabı ben kazanayım, bu insanları ben irşad edeyim, benim sözümü dinlesinler” diye, karşısındaki hakikî kardeşi ve cidden muhabbet ve muavenetine ve uhuvvetine ve yardımına muhtaç bir zâta karşı rekabetkârâne vaziyet alır. “Şakirtlerim niçin onun yanına gidiyorlar? Niçin onun kadar şakirtlerim bulunmuyor?” diye, enâniyeti oradan fırsat bulup, mezmûm bir haslet olan hubb-u câha temayül ettirir, ihlâsı kaçırır, riyâ kapısını açar.

İşte bu hatanın ve bu yaranın ve bu müthiş maraz-ı ruhanînin ilâcı şudur ki:

Cenâb-ı Hakkın rızası ihlâs ile kazanılır; kesret-i etbâ’ ile ve fazla muvaffakiyetle değildir. Çünkü onlar, vazife-i İlâhiyeye ait olduğu için, istenilmez, belki bazan verilir. Evet, bazan birtek kelime sebeb-i necat ve medar-ı rıza olur. Kemiyetin ehemmiyeti o kadar medar-ı nazar olmamalı. Çünkü bazan birtek adamın irşadı, bin adamın irşadı kadar rıza-yı İlâhîye medar olur.

Hem ihlâs ve hakperestlik ise, Müslümanların nereden ve kimden olursa olsun istifadelerine taraftar olmaktır. Yoksa, “Benden ders alıp sevap kazandırsınlar” düşüncesi, nefsin ve enâniyetin bir hilesidir.

Ey sevaba hırslı ve a’mâl-i uhreviyeye kanaatsiz insan! Bazı peygamberler

Cenâb-ı Hak: Hakkın tâ kendisi olan şeref ve yücelik sahibi Allah	a'mâl-i uhreviye: âhirete ait sevap kazandıran işler
acz: güçsüzlük	cihet: yön
ehemmiyet: değer, önem	ehl-i dalâlet: doğru ve hak yoldan sapanlar, inançsız kimseler
ehl-i hak: doğru ve hak yolda olanlar	ehl-i hidayet: doğru yolda olanlar, iman etmiş olanlar
enâniyet: benlik, gurur	hakikî: asıl, gerçek
hakperestlik: sadece doğruyu savunma	haslet: huy, özellik
haslet-i memdûha: övülmüş huy	himmetsizlik: gayretsizlik
hubb-u câh: makam, mevki sevgisi	hırs-ı sevap: sevap kazanmak için gösterilen hırs
ihlâs: ibadet ve davranışlarda sadece Allah’ın rızasını gözetme	ihtilâf: anlaşmazlık, uyuşmazlık
irşad etmek: doğru yolu göstermek	istifade: yararlanma
ittibâ: uyma, arkasından gitme	ittifak: anlaşma, birlik
kanaatsizlik: yetinmeme	kemiyet: sayıca çokluk, nicelik
kesret-i etbâ': taraftar olanların sayıca çokluğu	mahdut: sınırlı
maraz-ı ruhanî: ruhî hastalık	medar: dayanak noktası, kaynak
medar-ı nazar: önemseme sebebi	medar-ı rıza: razı, memnun olma sebebi
mezmûm: aşağılanmış, kınanmış	muavenet: yardım
muhabbet: sevgi	muvaffakiyet: başarı
nefs: insanı maddî zevk ve isteklere sevk eden duygu	nokta-i nazar: bakış açısı
rekabetkârâne: rekabet edercesine	riyâ: gösteriş
rıza: hoşnut olma	rıza-yı İlâhî: Allah’ın rızası, hoşnutluğu
sebeb-i necat: kurtuluş nedeni	sevk eden: yönlendiren
sû-i istimal: bir şeyi kötüye kullanma	temayül etmek: eğilim ve istek göstermek
uhuvvet: kardeşlik	ulüvv-ü himmet: çok gayretli olmak, yüksek himmet sahibi olmak
vazife-i uhreviye: karşılığı âhirette alınacak görev	vazife-i İlâhiye: İlâhî görev
vaziyet: durum, tavır	zaaf: zayıflık
zât: kişi	âhiret: öldükten sonra yaşanacak olan sonsuz hayat
şakirt: talebe

<!-- This file was converted to xhtml by Writer2xhtml ver. 0.5 beta2. See Writer2LaTeX has moved for more info. --><META name=description content=""><META name=keywords content=""><STYLE type=text/css media=all> body {font-family:'Trebuchet MS',Arial,serif;font-size:12.0pt} </STYLE>peygamberlik vazife-i kudsiyesinin hadsiz ücretini almışlar. Demek hüner, kesret-i etbâ’ ile değildir. Belki hüner, rıza-yı İlâhîyi kazanmakladır. Sen neci oluyorsun ki, böyle hırsla “Herkes beni dinlesin?” diye, vazifeni unutup vazife-i İlâhiyeye karışıyorsun? Kabul ettirmek, senin etrafına halkı toplamak Cenâb-ı Hakkın vazifesidir. Vazifeni yap, Allah’ın vazifesine karışma.

Hem hak ve hakikati dinleyen ve söyleyene sevap kazandıranlar yalnız insanlar değildir. Cenâb-ı Hakkın zîşuur mahlûkları ve ruhanîleri ve melâikeleri kâinatı doldurmuş, her tarafı şenlendirmişler. Madem çok sevap istersin; ihlâsı esas tut ve yalnız rıza-yı İlâhîyi düşün. Tâ ki senin ağzından çıkan mübarek kelimelerin havadaki efradları, ihlâs ile ve niyet-i sadıka ile hayatlansın, canlansın, hadsiz zîşuurun kulaklarına gidip onları nurlandırsın, sana da sevap kazandırsın. Çünkü, meselâ sen “Elhamdü lillâh” dedin. Bu kelâm, milyonlarla büyük küçük Elhamdü lillâh kelimeleri, havada izn-i İlâhî ile yazılır. Nakkaş-ı Hakîm abes ve israf yapmadığı için, o kesretli mübarek kelimeleri dinleyecek kadar hadsiz kulakları halk etmiş. Eğer ihlâs ile, niyet-i sadıka ile o havadaki kelimeler hayatlansalar, lezzetli birer meyve gibi ruhanîlerin kulaklarına girer. Eğer rıza-yı İlâhî ve ihlâs o havadaki kelimelere hayat vermezse, dinlenilmez. Sevap da yalnız ağızdaki kelimeye münhasır kalır. Seslerinin ziyade güzel olmadığından, dinleyenlerin azlığından sıkılan hafızların kulakları çınlasın!

DÖRDÜNCÜ SEBEP

Ehl-i hidayetin rekabetkârâne ihtilâfı, âkıbeti düşünmemekten ve kasr-ı nazardan olmadığı gibi; ehl-i dalâletin samimâne ittifakları, âkıbet-endişlikten ve yüksek nazardan değildir. Belki ehl-i hidayet, hak ve hakikatin tesiriyle, nefsin kör hissiyatına kapılmayarak, kalbin ve aklın dûr-endişâne temayülâtına tâbi olmakla beraber, istikameti ve ihlâsı muhafaza edemediklerinden, o yüksek makamı muhafaza edemeyip ihtilâfa düşüyorlar. Ehl-i dalâlet ise, nefsin ve hevânın

Cenâb-ı Hak: Hakkın tâ kendisi olan, şeref ve yücelik sahibi Allah	Elhamdü lillâh: hamd ve şükür yalnızca Allah’a mahsustur
Nakkaş-ı Hakîm: varlıkları sanatlı nakışlarla donatan ve her şeyi hikmetle, yerli yerinde yaratan Allah	abes: boş ve faydasız
dûr-endişâne: gelecek endişesiyle	efrad: fertler, bireyler
ehl-i dalâlet: doğru ve hak yoldan sapanlar, inançsız kimseler	ehl-i hidayet: doğru yolda olanlar, iman etmiş olanlar
esas: temel	hadsiz: sayısız, sınırsız
hafız: Kur’ân-ı Kerimi ezberleyen kişi	hak: doğru, gerçek
hakikat: asıl, esas	halk etmek: yaratmak
hevâ: gelip geçici arzu ve istekler	hissiyat: hisler, duygular
hüner: beceri	ihlâs: ibadet ve davranışlarda sadece Allah’ın rızasını gözetme
ihtilâf: anlaşmazlık, uyuşmazlık	israf: savurganlık
istikamet: doğru yolda olma	ittifak: anlaşma, birlik
izn-i İlâhî: Allah’ın izni	kasr-ı nazar: kısa ve dar görüşlü olma
kelâm: ifade, söz	kesret-i etbâ': taraftar olanların sayıca çokluğu
kesretli: çok sayıda	kâinat: evren
mahlûk: yaratılmış, varlık	makam: derece
melâike: melekler	muhafaza: koruma, yolda olma
mübarek: bereketli, hayırlı	münhasır: sınırlı
nefs: insanı kötülüğeve yasak zevklere yönelten duygu	niyet-i sadıka: doğru niyet ve düşünce
rekabetkârâne: rekabet edercesine	ruhanî: maddî yapısı olmayan mânevî varlık
rıza-yı İlâhî: Allah’ın rızası, hoşnutluğu	samimâne: içten, gönülden gelerek
temayülât: bir tarafa doğru meyletmeler, eğilimler	tesir: etki
tâbi olmak: bağlı olmak	vazife-i kudsiye: kutsal vazife
vazife-i İlâhî: Allah’a ait görev	yüksek nazar: ileri görüşlü olma
ziyade: çok, fazla	zîşuur: şuur sahibi
âkıbet: netice, son	âkıbet-endişlik: gelecek konusunda endişeye kapılm

<!-- This file was converted to xhtml by Writer2xhtml ver. 0.5 beta2. See Writer2LaTeX has moved for more info. --><META name=description content=""><META name=keywords content=""><STYLE type=text/css media=all> body {font-family:'Trebuchet MS',Arial,serif;font-size:12.0pt} </STYLE>tesiriyle, kör ve âkıbeti görmeyen ve bir dirhem hazır lezzeti bir batman ilerideki lezzete tercih eden hissiyatın mukteziyatıyla, birbirine samimî olarak, muaccel bir menfaat ve hazır bir lezzet için şiddetli ittifak ediyorlar.

Evet, dünyevî ve hazır lezzet ve menfaat etrafında aşağı, kalbsiz nefisperestler samimî ittifak ve ittihad ediyorlar. Ehl-i hidayet, âhirete ait ve ileriye müteallik semerât-ı uhreviyeye ve kemâlâta, kalb ve aklın yüksek düsturlarıyla müteveccih oldukları için, esaslı bir istikamet ve tam bir ihlâs ve gayet fedakârâne bir ittihad ve ittifak olabilirken, enâniyetten tecerrüd edemedikleri için, ifrat ve tefrit yüzünden, ulvî bir menba-ı kuvvet olan ittifakı kaybedip, ihlâs da kırılır. Ve vazife-i uhreviye de zedelenir. Kolayca rıza-yı İlâhî de elde edilmez.

Bu mühim marazın merhemi ve ilâcı, “El-hubbu fillâh” sırrıyla, tarik-i hakta gidenlere refakatle iftihar etmek; ve arkalarından gitmek; ve imamlık şerefini onlara bırakmak; ve o hak yolunda kim olursa olsun kendinden daha iyi olduğunun ihtimaliyle enâniyetinden vazgeçip ihlâsı kazanmak; ve ihlâsla bir dirhem amel, ihlâssız batmanlarla amellere râcih olduğunu bilmekle ve tâbiiyeti dahi, sebeb-i mes’uliyet ve hatarlı olan metbûiyete tercih etmekle o marazdan kurtulur ve ihlâsı kazanır, vazife-i uhreviyesini hakkıyla yapabilir.

BEŞİNCİ SEBEP

Ehl-i hidayetin ihtilâfı ve adem-i ittifakı zaaflarından olmadığı gibi, ehl-i dalâletin kuvvetli ittifakı da kuvvetlerinden değildir. Belki ehl-i hidayetin ittifaksızlığı, iman-ı kâmilden gelen nokta-i istinad ve nokta-i istinaddan neş’et eden kuvvetten ileri geldiği gibi; ehl-i gaflet ve ehl-i dalâletin ittifakları, kalben nokta-i

adem-i ittifak: ittifaksızlık, birlik oluşturmamak	amel: dinin emirlerini yerine getirme
batman: yaklaşık 8 kg ağırlığında bir ağırlık ölçüsü	dirhem: eskiden kullanılan ve 3 gramlık ağırlığa karşılık gelen bir ölçü birimi
dünyevî: dünya ile ilgili	düstur: kural
ehl-i dalâlet: doğru ve hak yoldan sapanlar, inançsız kimseler	ehl-i gaflet: âhirete, Allah’ın emir ve yasaklarına karşı duyarsız olanlar
ehl-i hidayet: doğru yolda olanlar, iman etmiş olanlar	el-hubbu fillâh: Allah için sevmek
enâniyet: benlik, gurur	esaslı: sağlam temeller üzerine kurulu
fedakârâne: fedakârca	hak: doğru, gerçek
hatarlı: tehlikeli	hissiyat: hisler, duygular
ifrat: aşırılık, bir şeye aşırı ilgi gösterme	iftihar etmek: övünmek
ihlâs: ibadet ve davranışlarda sadece Allah’ın rızasını gözetme	ihtilâf: anlaşmazlık, uyuşmazlık
iman-ı kâmil: mükemmel iman	istikamet: doğru yolda olma
ittifak: anlaşma, birlik	ittifaksızlık: birlik oluşturmamak
ittihad etmek: birlik oluşturmak	kalben: kalp yoluyla
kemâlât: mükemmel özellikler	maraz: hastalık
menba-ı kuvvet: kuvvet kaynağı	menfaat: fayda, çıkar
metbûiyet: başkalarının kendisine uyması, tâbi olunan kimse	muaccel: peşin, hemen verilen
mukteziyat: bir şeyin gerekli neticeleri	mühim: önemli
müteallik: alakalı, ilgili	müteveccih: yönelen
nefisperest: nefsin arzu ve isteklerine çok düşkün olan	neş'et eden: kaynaklanan
nokta-i istinad: dayanak noktası	refakat: arkadaşlık
râcih: üstün gelen, tercih edilen	rıza-yı İlâhî: Allah’ın rızası, hoşnutluğu
sebeb-i mes'uliyet: sorumluluk nedeni	semerât-ı uhreviye: âhirete ait meyveler
tarik-i hak: hak ve hakikat yolu	tecerrüd etmek: soyutlanmak, sıyrılmak
tefrit: bir şeye aşırı seviyede ilgisiz kalma	tesir: etki
tâbiiyet: bir başkasına uymak, tabii olmak	ulvî: yüce
vazife-i uhreviye: âhirete ait görev	zaaf: zayıflık, güçsüzlük
âhiret: öldükten sonra yaşanacak olan sonsuz hayat	âkıbet: netice, son

<!-- This file was converted to xhtml by Writer2xhtml ver. 0.5 beta2. See Writer2LaTeX has moved for more info. --><META name=description content=""><META name=keywords content=""><STYLE type=text/css media=all> body {font-family:'Trebuchet MS',Arial,serif;font-size:12.0pt} </STYLE>Evet, ehl-i hak, gayet kuvvetli bir nokta-i istinad olan iman-ı billâhtan gelen tevekkül ve teslimle, başkalara arz-ı ihtiyaç edip muavenet ve yardımlarını istemez. İstese de gayet fedakârâne yapışmaz. Ehl-i dünya, dünya işlerinde hakikî nokta-i istinadlarından gaflet ettiklerinden, zaaf ve acze düşüp, şiddetli bir surette yardımcılara ihtiyacını hisseder; samimâne, belki fedakârâne ittifak ederler.

İşte, ehl-i hak, ittifaktaki hak kuvvetini düşünmediklerinden ve aramadıklarından, haksız ve muzır bir netice olan ihtilâfa düşerler. Haksız ehl-i dalâlet ise, ittifaktaki kuvveti, aczleri vasıtasıyla hissettiklerinden, gayet mühim bir vesile-i makasıd olan ittifakı elde etmişler.

İşte, ehl-i hakkın bu haksız ihtilâf marazının merhemi ve ilâcı,1 وَلاَ تَنَازَعوُا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ âyetindeki şiddetli nehy-i İlâhî, 2 وَتَعَاوَنوُا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوى âyetinde, hayat-ı içtimaiyece gayet hikmetli emr-i İlâhîyi düstur-u hareket etmek; ve ihtilâfın İslâmiyete ne derece zararlı olduğunu ve ehl-i dalâletin ehl-i hakka galebesini ne derece teshil ettiğini düşünüp, kemâl-ı zaaf ve acz ile, o ehl-i hakkın kafilesine fedakârâne, samimâne iltihak etmektir, şahsiyetini unutmakla riyâ ve tasannudan kurtulup ihlâsı elde etmektir.

ALTINCI SEBEP

Ehl-i hakkın ihtilâfı nâmertliklerinden, himmetsizliklerinden, hamiyetsizliklerinden olmadığı gibi; gafletli ehl-i dünyanın ve ehl-i dalâletin hayat-ı dünyeviyeye ait işlerde samimâne ittifakları dahi mertlikten, hamiyetten, himmetten değildir. Belki, ehl-i hakkın, ekseriyetle âhirete ait olan faydaları düşünmekle, o

Not

Dipnot-1 “İhtilâfa düşmeyin; sonra cesaretiniz kırılır, kuvvetiniz elden gider.” Enfâl Sûresi, 8:46. Dipnot-2 “Birbirinizle iyilik ve takvâda yardımlaşın.” Mâide Sûresi, 5:2.

acz: güçsüzlük	arz-ı ihtiyaç etmek: ihtiyacını bildirmek, muhtaç olduğunu söylemek
düstur-u hareket: hareket prensibi	ehl-i dalâlet: doğru ve hak yoldan sapanlar, inançsız kimseler
ehl-i dünya: dünyaya dalıp, âhireti düşünmeyenler	ehl-i hak: doğru ve hak yolda olan kimseler
ekseriyetle: çoğunlukla	emr-i İlâhî: Allah’ın emri
fedakârâne: fedakârca	gaflet: Allah’ın emir ve yasaklarına duyarsız davranma hâli
galebe: üstün gelme	gayet: çok
hak: doğru, gerçek	hakikî: asıl, gerçek
hamiyet: mukaddes değerleri koruma duygusu ve gayreti	hayat-ı dünyeviye: dünya hayatı
hayat-ı içtimaiye: toplumsal hayat	hikmetli: içinde derin hakikatlerin bulunduğu bir şekilde
himmet: ciddî gayret	ihlâs: ibadet ve davranışlarda sadece Allah’ın rızasını gözetme
ihtilâf: anlaşmazlık, uyuşmazlık	iltihak etmek: katılmak
iman-ı billâh: Allah’a iman	ittifak: anlaşma, birlik
kafile: grup, topluluk	kemâl-ı zaaf ve acz: tam bir zayıflık ve güçsüzlük
maraz: hastalık	muavenet: yardım
muzır: zararlı	mühim: önemli
nehy-i İlâhî: Allah’ın yasaklaması	netice: son
nokta-i istinad: dayanak noktası	nâmertlik: alçaklık, korkaklık
riyâ: gösteriş	samimâne: samimi, içten bir şekilde
suret: biçim, şekil	tasannu: yapmacık harekette bulunmak
teshil etmek: kolaylaştırmak	tevekkül: Allah’a dayanma ve güvenme
vasıta: araç	vesile-i makasıd: hedeflere ulaşma aracı
zaaf: zayıflık	âhiret: öldükten sonra yaşanacak olan sonsuz hayat
âyet: Kur’an’da yer alan her bir cümle	şahsiyet: kişilik